کلیات
عراق یکی از کشور‌های جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آن‌ها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیت‌ها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشور‌های دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کرد‌ها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عرب‌ها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کرد‌ها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروه‌ها دارای شاخصه‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویت‌های فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوری‌ها و یزیدی‌ها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهر‌های مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهر‌ها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهه‌های گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبان‌های رسمی مردم عراق است. البته زبان‌های دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبان‌های آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقی‌ها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانواده‌های بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانواده‌های بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرزهای غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صدها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنی‌های فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرزهای مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاح‌های کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیری‌ها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیروهای مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیروهای مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهر‌های عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیروهای آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامی‌ها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفت‌ها در شهر‌ها گسترش یافت، اما مخالفت‌های ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنی‌ها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماه‌های پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروه‌های شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخش‌های وسیعی از عراق از جمله شهر‌های بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صدها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروه‌ها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگ‌های داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمک‌های ایران و دیگر کشور‌های متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیون‌های مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استان‌ها و بخش‌هایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استان‌های عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینه‌ها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدام‌ها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغل‌های بسیار کمی برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
با تحولات منطقه و جهان
حملات گسترده نیروهای مقاومت به پایگاه‌های آمریکا در عراق و سوریه، انتقال گسترده تجهیزات نظامی آمریکا به پایگاه «عین‌الاسد»، انتشار گزارش پنتاگون درباره قدرت نظامی چین، تجهیز ارتش ارمنستان به سامانه‌های راداری و پدافندی فرانسوی و بیانیه پنتاگون درباره افزایش تنش‌ها در خاورمیانه، از مهم‌ترین خبرها و رویداد‌های منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۰۳۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۲
با تحولات منطقه و جهان
درخواست فوری آمریکا برای خروج پرسنل دیپلماتیکش از عراق ، درخواست چند مقام آمریکایی از انگلیس درباره سپاه، برگزاری اولین رزمایش مشترک هوایی کره جنوبی، آمریکا و ژاپن، تقابل خطرناک کشتی‌های چین و فیلیپین در دریای چین جنوبی و هشدار بلینکن درباره امنیت سربازان آمریکایی حاضر در خاورمیانه، از مهم‌ترین خبرها و رویداد‌های منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۰۱۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۱
با تحولات منطقه و جهان
وقوع انفجار در پایگاه نظامی آمریکا در شمال عراق ، گزارش پنتاگون از تهدید آمریکا توسط چین با ۱۰۰۰ کلاهک هسته ای، آغاز تظاهرات علیه کابینه نتانیاهو در تل آویو، دستور وزیر دفاع آمریکا برای استقرار سامانه‌های پدافند هوایی در خاورمیانه و بیانیه مقاومت اسلامی عراق درباره حمله به پایگاه آمریکا، از مهم‌ترین خبرها و رویداد‌های منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۰۰۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۳۰
با تحولات منطقه و جهان
حملات پهپادی به پایگاه نظامی آمریکا در کردستان عراق ، انجام آزمایش سلاح هسته‌ای از سوی آمریکا، توصیه مهم بایدن به نتانیاهو درباره درگیری با حزب الله، بازدید وزیر دفاع عراق از پایگاه آمریکایی «عین الاسد» و سقوط هواپیمای نیروی هوایی روسیه در تاجیکستان، از مهم‌ترین خبرها و رویداد‌های منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۹۷۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۹
وزیر دفاع ایران در گفتگوی تلفنی با وزیر دفاع عراق گفت: اجرای عملیات زمینی در غزه اوضاع را از لحاظ انسانی و امنیتی پیچیده‌تر خواهد کرد.
کد خبر: ۱۱۹۹۷۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۹
حملات متعدد نیروهای مقاومت علیه مواضع آمریکا در منطقه/ در حال به روزرسانی
همزمان با افزایش تحرکات نظامی آمریکا در منطقه در راستای حمایت از رژیم اشغالگر اسرائیل، مواضع نیروهای ایالات متحده در ۲۴ ساعت اخیر در نقاط مختلف خاورمیانه توسط گروه‌های مقاومت آماج قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۱۹۹۵۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۷
با تحولات منطقه و جهان
بیانیه ضد ایرانی ۴۵ کشور درباره پایان محدودیت‌های موشکی ایران، اعلام تحریم‌های جدید آمریکا علیه برنامه موشکی و پهپادی ایران، زخمی شدن نظامیان آمریکایی در عراق با حمله پهپادی گروه‌های مقاومت، هشدار لاوروف در مورد بروز «درگیری منطقه‌ای» و افزایش احتمال انجام آزمایش هسته‌ای توسط روسیه، از مهم‌ترین خبرها و رویداد‌های منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۹۴۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۷
نبض خبر
همزمان با اوج گیری حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه و کشتار وسیع فلسطینی‌ها، یک گروه عراق ی تحت عنوان «تشکیل الوارثین» با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که پایگاه آمریکایی الحریر در شمال عراق را هدف قرار داده است و این اقدام را در حمایت از ملت فلسطین و عملیات طوفان الاقصی انجام داده است. تصاویر کوتاهی از پس از انهدام بخشی از این پایگاه را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۹۴۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۷
با تحولات منطقه و جهان
حمله پهپادی به پایگاه «عین الاسد» عراق ، اتهام‌زنی مقام ارشد انگلیس علیه ایران، تمدید مأموریت ارتش ترکیه در مرزهای سوریه و عراق ، لغو نشست چهارجانبه اردن، تل آویو، آمریکا و مصر و استقرار بمب‌افکن راهبردی بی- ۵۲ آمریکا در کره جنوبی، از مهم‌ترین خبرها و رویداد‌های منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۹۲۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۶
نبض خبر
پس از حمله وحشیانه رژیم صهیونیستی به بیمارستان المعمدانی غزه و کشتار صدها فلسطینی، مردم عراق در میدان تحریر بغداد به خیابان آمدند و خشم خود را جنایت بی شرمایه صهیونیست‌ها بروز دادند. این لحظات را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۹۱۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۶
با تحولات منطقه و جهان
بریده شدن سر کودک شش ساله فلسطینی در آمریکا، استقرار بمب‌افکن بی-۵۲ آمریکا برای اولین بار در کره جنوبی، پایان سفر امیرعبداللهیان به چهار کشور منطقه، رایزنی سفیران ایران و پاکستان در عربستان و جان باختن یک جوان ایرانی در اقلیم کردستان عراق ، از مهم‌ترین خبرها و رویداد‌های منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۸۸۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۴
سرمربی سابق ایران بعد از پیروزی با قطر مقابل عراق در ضربات پنالتی اعتراف عجیبی کرد.
کد خبر: ۱۱۹۸۵۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۲
با تحولات منطقه و جهان
دیدار و رایزنی امیرعبداللهیان با بشار اسد در دمشق، انتخاب رئیس جدید مجلس نمایندگان آمریکا، رایزنی مهم پوتین و علی‌اف درباره قره‌باغ، انفجار تروریستی در مسجد شیعیان در بغلان افغانستان و اعلام پایبندی قطر به اجرای توافقات درباره ۶ میلیارد دلار دارایی ایران، از مهم‌ترین خبرها و رویداد‌های منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۸۴۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۲
مسن‌ترین زن عراق ی در سن ۱۳۶ سالگی درگذشت.
کد خبر: ۱۱۹۸۳۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۱
تصاویری از تظاهرات میلیونی در بغداد عراق برای حمایت از فلسطین را مشاهده می‌کنید. / برنا
کد خبر: ۱۱۹۸۳۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۱
نبض خبر
راهپیمایی گروه کتائب حزب الله برای تجلیل از عملیات حماس در اسرائیل و جشن خیابانی عظیم یمنی‌ها در واکنش به موفقیت عملیات طوفان الاقصی را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۷۲۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۵
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در حاشیه آیین آغاز سال تحصیلی دانشجویان ایرانی و خارجی در دانشگاه ملی دفاع ملی، با ارتشبد عبدالامیر کامل الشمری، وزیر کشور عراق دیدار و گفتگو کرد.
کد خبر: ۱۱۹۷۲۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۵
با تحولات منطقه و جهان
بیانیه مهم جوزپ بورل درباره محدودیت‌های موشکی ایران در برجام، جاسوسی آمریکا از شناور‌های نظامی ایران در خلیج فارس، لو رفتن اطلاعات زیردریایی‌های هسته‌ای آمریکا توسط ترامپ، برنامه‌ریزی کاخ سفید برای دیدار روسای جمهور چین و آمریکا و کشته شدن دو نظامی ترکیه در شمال عراق ، از مهم‌ترین خبرها و رویداد‌های منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۷۱۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۵
با تحولات منطقه و جهان
حملات سنگین جنگنده‌های ترکیه به مناطقی در خاک عراق ، سفر محرمانه مشاوران بایدن به عربستان برای یک توافق بزرگ، رونمایی جهاد اسلامی فلسطین از یک موشک جدید، نامه بیست سناتور آمریکایی به بایدن درباره توافق عربستان و اسرائیل و درخواست سناتور ارشد آمریکایی برای قطع کمک‌های امنیتی به باکو از مهم‌ترین خبرها و رویداد‌های منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۶۷۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۳
منابع عراق ی از بازداشت شماری دیگر از تروریست‌های داعشی در شمال غرب این کشور خبر دادند.
کد خبر: ۱۱۹۶۶۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۲
