کلیات
عراق یکی از کشورهای جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آن‌ها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیت‌ها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کرد‌ها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عرب‌ها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کرد‌ها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروه‌ها دارای شاخصه‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویت‌های فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوری‌ها و یزیدی‌ها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهر‌های مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهر‌ها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهه‌های گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبان‌های رسمی مردم عراق است. البته زبان‌های دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبان‌های آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقی‌ها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانواده‌های بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانواده‌های بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرز‌های غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صد‌ها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنی‌های فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرز‌های مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاح‌های کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیری‌ها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیروهای مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیروهای مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهر‌های عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیروهای آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامی‌ها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفت‌ها در شهر‌ها گسترش یافت، اما مخالفت‌های ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنی‌ها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماه‌های پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروه‌های شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخش‌های وسیعی از عراق از جمله شهر‌های بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صد‌ها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروه‌ها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگ‌های داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمک‌های ایران و دیگر کشورهای متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیون‌های مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استان‌ها و بخش‌هایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استان‌های عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینه‌ها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدام‌ها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغل‌های بسیار کمی برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
با تحولات منطقه و جهان
استقرار ناو هواپیمابر آیزنهاور آمریکا در خلیج فارس، حمله راکتی به پایگاه آمریکا در الحسکه سوریه، اختلاف در تیم انتخاباتی بایدن بر سر جنگ در خاورمیانه، مخالفت گردان‌های حزب‌الله عراق با سفر بلینکن به بغداد و اعلام سفر نخست وزیر عراق به ایران، از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۲۶۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۴
با تحولات منطقه و جهان
تصویب طرح مقابله با صادرات نفت ایران در مجلس نمایندگان آمریکا، برگزاری نشست وزرای خارجه کشورهای عربی و آمریکا در اردن، حمله راکتی به پایگاه آمریکا در سوریه، کشته شدن ۱۴ نظامی پاکستان در ایالت بلوچستان و حمله پهپادی مقاومت اسلامی عراق به پایگاه آمریکایی «حریر» از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۲۴۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۳
عضو هیأت مدیره اتاق بازرگانی ایران و عراق با اشاره به رشد ۳۰ درصدی صادرات ایران به عراق ، گفت: دستیابی به صادرات ۱۲ میلیارد دلاری به عراق تا پایان سال امکان‌پذیر است.
کد خبر: ۱۲۰۲۴۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۲
منابع خبری بامداد جمعه خبر دادند پایگاه آمریکا در عراق و سوریه هدف حمله پهپادی قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۲۰۲۳۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۲
با تحولات منطقه و جهان
اعلام آماده باش نظامی کامل چین در تنگه تایوان، حمله پهپادی به پایگاه‌های آمریکا در عراق و سوریه، تصویب دو مصوبه در کنگره آمریکا علیه ایران و مقاومت فلسطین، خروج روسیه از فهرست تصویب کنندگان معاهده منع آزمایش هسته‌ای و برگزاری مذاکرات باقری و مورا در ژنو، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۲۳۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۲
عباس علی آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران که به بغداد سفر کرده است با محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق دیدار و گفت‌وگو کرد.
کد خبر: ۱۲۰۱۹۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۰
با تحولات منطقه و جهان
اعتراض شدید به وزیر خارجه آمریکا با دست‌های خونین در مجلس سنا، هشدار نماینده سازمان ملل درباره سرایت جنگ به سوریه، حمله راکتی به پایگاه نظامیان آمریکا در شرق سوریه، اعزام ۳۰۰ سرباز آمریکایی به خاورمیانه و هشدار مسلمانان آمریکا به بایدن، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۱۹۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۰
با تحولات منطقه و جهان
هشدار آلمان درباره وقوع جنگ جدید در اروپا، بیانیه پنتاگون درباره ساخت یک بمب هسته‌ای هولناک، سفر محرمانه رئیس موساد به قطر، استقرار سامانه «اس-۴۰۰» هند در مرز پاکستان و چین و حمله پهپادی به پایگاه عین الاسد عراق از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۱۷۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۹
یک منبع امنیتی به شبکه المیادین گفت که پایگاه عین الاسد عراق هدف حمله چهار راکت قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۲۰۱۶۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۸
با تحولات منطقه و جهان
بمباران البوکمال سوریه توسط جنگنده آمریکا، انفجار در ۲ پایگاه آمریکا در شرق سوریه، آغاز رزمایش هوایی آمریکا و کره جنوبی با ۱۳۰ جنگنده، اعزام نیروهای واکنش سریع آمریکا به مدیترانه و حمله هوایی اسرائیل به جنوب سوریه، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۱۴۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۸
شخصیت نزدیک به «سید مقتدی الصدر» در واکنش به انتقادها از سکوت دولت در مقابل درخواست بستن سفارت آمریکا، خواستار حرکت عراق ی‌ها به سوی سفارت آمریکا در بغداد شد.
کد خبر: ۱۲۰۱۲۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۷
با تحولات منطقه و جهان
هشدار رهبر کره شمالی درباره وقوع جنگ جهانی سوم، برگزاری رزمایش مشترک دریایی اعضای ناتو در مدیترانه، حمله به پایگاه آمریکایی در دیرالزور سوریه، آماده باش نظامیان آلمان برای استقرار در خاورمیانه و ارسال تسلیحات نظامی هند به ارمنستان، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۱۲۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۷
نماینده بغداد در سازمان ملل متحد اعلام کرد که به علت بروز مشکل فنی به اشتباه رای مثبت عراق به قطعنامه توقف جنگ در غزه، ممتنع ثبت شده است.
کد خبر: ۱۲۰۱۰۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۶
با تحولات منطقه و جهان
اعزام ناو هواپیمابر آمریکا به نزدیکی ایران، هشدار لوکاشنکو درباره حمله آمریکا به ایران و وقوع جنگ جهانی سوم، حمله موشکی و پهپادی به نیروهای آمریکایی در سوریه، درخواست مقتدا صدر برای تعطیلی سفارت آمریکا در عراق و واکنش روسیه به حمله نظامی آمریکا به تأسیساتی در سوریه، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۱۰۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۶
رهبر جریان صدر خواهان اقدام دولت و پارلمان عراق برای بستن سفارت آمریکا در بغداد شد.
کد خبر: ۱۲۰۰۹۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۵
پس از آنکه پایگاه‌های اشغالگران آمریکایی در سوریه و عراق در معرض ده‌ها حمله مقاومت قرار گرفتند، پنتاگون از اعزام ۹۰۰ سرباز به خاورمیانه از جمله اپراتورهای سیستم دفاع هوایی خبر داد. یک منبع امنیتی عراق ی نیز روز پنج‌شنبه فاش کرد که یک هواپیمای ترابری آمریکایی در فرودگاه پایگاه هوایی عین الاسد در غرب الانبار به زمین نشست.
کد خبر: ۱۲۰۰۹۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۵
با تحولات منطقه و جهان
بیانیه پنتاگون درباره حمله به نیروهای مقاومت در سوریه، اعزام 900 نظامی آمریکا به خاورمیانه، حکم اعدام قطر برای 8 نظامی هندی به جرم جاسوسی برای اسرائیل، انفجار در پایگاه نظامیان آمریکایی در دیرالزور سوریه و سفر هیات حماس به روسیه از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۰۸۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۵
با تحولات منطقه و جهان
اطلاعیه سنتکام درباره زخمی شدن ۲۴ آمریکایی در عراق و سوریه، ورود جنگنده‌های اف-۱۶ آمریکا به خاورمیانه، حمله هوایی اسرائیل به جنوب غربی سوریه، حمله موشکی به پایگاه نظامیان آمریکایی در سوریه و پرتاب موشک میان برد پاکستان با قابلیت حمل کلاهک اتمی، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۰۵۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۳
فرماندهی ستاد مرکزی نیروهای تروریست آمریکایی در غرب آسیا موسوم به «سنتکام» اذعان کرد که در حملات هفته گذشته (مقاومت اسلامی عراق ) به پایگاه های آمریکایی در عراق و سوریه، ۲۴ سرباز آمریکایی زخمی شدند.
کد خبر: ۱۲۰۰۵۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۳
وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) روز سه‌شنبه به وقت محلی اعلام کرد که نیروهای آمریکایی در هفته گذشته بیش از ۱۲ بار در عراق و سوریه مورد حمله قرار گرفته‌اند.
کد خبر: ۱۲۰۰۵۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۳
