بیانیه بسیج اساتید شریف درباره انتحال علمی
بسیج اساتید دانشگاه صنعتی شریف با صدور بیانیه‌ای خواستار مقابله جدی مسئولان با انتحال علمی شد.
به گزارش «تابناک»، متن این بیانیه به این شرح است:
باسمه تعالی
همکاران عزیز
با سلام،
دهه ولایت و عید غدیر خم را صمیمانه تبریک عرض می‌نماییم. خدا را شاکریم که ما را از متمسکین به ولایت امیرالمومنین علی (ع) قرار داد.
نظام جمهوری اسلامی برآمده از تعالیم پیامبر اکرم (ص) و در آرزوی رسیدن به جامعه آرمانی مورد نظر آن حضرت، در اساس، ماهیتی ضد فساد دارد. اما، به دلایل مختلف، مدت‌ها است که کشور ما از فساد اقتصادی رنج می‌برد. خوشبختانه، در سالیان اخیر، قوه قضائیه و دستگاه‌های نظارتی عزم جدی برای کشف و قطع ریشه‌های فساد داشته‌اند.
از سوی دیگر، سوءاستفاده و فساد علمی معضل مزمن دیگری است که نهاد علم در کشور به آن دچار است. به‌طور خاص، آلودگی برخی مدیران و کارگزاران کشور به تقلب علمی برای اخذ مدرک با هدف کسب قدرت و برخی منافع اقتصادی، نمونه‌ای از این معضل است. متاسفانه، از گذشته تاکنون، شاهد برخی مصادیق فساد و انتحال علمی در طیف وسیعی از مسئولان کشور، از مدیران خرد تا سطح سران قوا، بوده‌ایم. این رویه غلط، حتی گاهی دانشجویان جویای کار یا مشتاق ادامه تحصیل در داخل و خارج از کشور را نیز آلوده کرده است.
در اینجا، به برخی از انواع فساد علمی اشاره می‌شود:
۱. خرید مدارک تقلبی دانشگاهی از شرکت‌های جاعل و اخذ مدارک تحصیلی از دانشگاه‌های غیرتایید وزارت علوم و وزارت بهداشت، به‌منظور کسب اعتبار اجتماعی و یا استفاده از مزایای شغلی،
۲. خرید یا نوشتن پایان‌نامه بدون رعایت اصول اخلاقی و حرفهای و بهره‌برداری متقلبانه از نتایج پژوهش دیگران، بدون اجازه و ارجاع به اسامی اشخاص، مقالات و کار‌های پژوهشی ایشان،
۳. استفاده از نتایج و داده‌های حاصل از کار گروهی و نوشتن و انتشار مقاله به نام خود یا افراد نامرتبط بدون کسب اجازه از همه افرادی که برای رسیدن به نتایج و داده‌ها تلاش گروهی داشته‌اند.
هر از گاهی خبری از ارتکاب بعضی مدیران و کارگزاران به نوعی انتحال علمی، با اغراض سیاسی، در فضای رسانه‌ای کشور منتشر می‌شود که موقتاً سر و صدای فراوانی ایجاد کرده؛ ولی، پس از مدتی، بدون حصول هر گونه نتیجه‌ای فروکش می‌کند. در حالی که، برای حل این معضل، جامعه علمی کشور نیازمند عزم جدی، استفاده از روش‌های علمی و پرهیز از برخورد‌های سیاسی و استاندارد‌های دوگانه است. محکوم‌کردن این عمل قبیح در افرادی و سکوت‌کردن در برابر تخلف مشابه در شخصیت‌های دیگر، صداقت برخورد علمی و منطقی را زیر سوال می‌برد. قطعاً، روش‌های ناصواب به رفع فساد و انتحال علمی از جامعه علمی کشور منجر نخواهد شد.
ما معتقدیم که رفع فساد و سوءاستفاده از نهاد علم، با فرهنگ‌سازی و نهادسازی، که در ادامه به برخی از آنها اشاره شده، میسر می‌شود:
۱. مطالبه فوری از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص عملیاتی‌کردن آیین‌نامه اجرایی «قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی»،
۲. ارائه واحد اخلاق آکادمیک به تمامی دانشجویان به‌منظور پیشگیری از ایجاد فساد علمی و آشنایی با مصادیق مختلف انتحال علمی به‌منظور پرهیز از آنها،
۳. آموزش نرم‌افزار «مشابه‌یاب» به تمامی استادان دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی به‌منظور پیداکردن موارد تخلف در گزارشات، مقالات علمی و پایان‌نامه‌های دانشجویی،
۴. الزام استادان راهنمای دانشجویان به راستی‌آزمایی مقالات دانشجویی، قبل از ارسال به مجلات و کنفرانس‌ها، و راستی‌آزمایی پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ارشد و دکتری قبل از تشکیل جلسه دفاعیه و صدور گواهی با امضای استاد راهنما و مشاور، به‌عنوان مدارک مورد نیاز برای جلسه دفاعیه، و الحاق این گواهی در صفحات ابتدایی نسخه نهایی پایان‌نامه‌ها.
در پایان، بسیج اساتید آمادگی خود را برای کمک در راستای تحقق موارد فوق اعلام می‌دارد. امیدواریم که در آینده نزدیک جامعه علمی کشور بتواند قدم‌های موثری در راه تحقق این مهم بردارد.
بعون الله تعالی
بسیج اساتید دانشگاه صنعتی شریف
