دلیل تنش ترکیه با همسایگانش، انزوای ژئوپلیتیکی این کشور است

ترکیه کشوری اوراسیای است که قسمت اعظم آن در آسیا و بخش کوچکی از آن در قاره اروپا در منطقه بالکان قرار دارد،این کشور در یکی از حساس ترین نقاط جهان قرار دارد و موقعیتی استراتژیکی را در امور بازرگانی و نظامی دارددر جنوب دریای سیاه و در شرق دریای مدیترانه قرار گرفته است و چند تنگه مهم بین المللی را در اختیار دارد.

این کشور بعد از فروپاشی عثمانی بعد از جنگ اول جهانی با تاکید بر ملی گرایی ترکی تشکیل شده است اما این کشور هیچگاه با همسایگان خود رابطه ی حسنه ی نداشته است و شاید تنها کشور در دنیا باشد که با هیچ کدام از همسایگانش نتوانسته است روابط پایدار داشته باشد.

با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه و شعارهای این حزب در احیای امپراطوری عثمانی همسایگان این کشور الان با بدبینی بیشتری نسبت به اهداف ژئوپلیتیکی این کشور نگاه میکنند این کشور از سمت شرق با ایران،ارمنستان و گرجستان همسایگی دارد که هیچگاه نتوانسته روابط بلند مدت پایدار داشته باشد در جنوب با عراق و سوریه هم مرز است که همچنان بخش های از این کشورها را بصورت غیرقانونی در اختیار دارد و با ادعای دفاع از مسلمانان و ترکمن ها و سرکوب کردها همواره به سوریه و عراق لشکرکشی کرده است.

در غرب این کشور، همچنان درگیر مسائل قبرس است و با یونان درگیری و تنش دارد همانطور که از مطالب بالا مشخص است این کشور با اکثر کشورهای همسایه خود در این سالها وارد فاز نظامی شده است،سیاستمداران حزب عدالت و توسعه در یک سردرگمی آشکار به سر میبرند آنها سر خورده از پیوستن به اتحادیه اروپا و از یک طرف عضو ناتو هستند از طرف دیگر با کوچکترین مسئله و تضاد منافع با مسکو در اولین ساعت راهی روسیه میشوند شاید همین دشمنی پایدار با همسایگان، سیاستمداران ترکیه را آنچنان وابسته به کشورهای غربی و شرقی کرده است که همیشه در دوراهی روسیه و آمریکا گرفتار شده اند و دیگر این کشور از سوی این دو قدرت هم آنچنان جدی گرفته نمیشود

میتوان نتیجه گرفت که مسائل و مشکلات ژئوپلیتیکی ترکیه در داخل با بروز ناارامی ها در جنوب شرق این کشور و در خارج با همسایگان پر تعدادش و سرخوردگی از اروپا و آمریکا، ترکیه را در مسیر حمایت از گروههای افراطی اسلامی راغب تر کرده است تا با استفاده از این ابزار در سوریه و عراق و و حمایت ازملی گرایی ترکی در قبرس از این انزوای ژئوپلیتیکی خارج شوند اما بنظر نمیرسد ترکیه و حزب آقای اردوغان چاره ای جز حفظ حقوق همسایگان و دست بر داشتن از آرزوی واهی احیای امپراطوری عثمانی ندارند چرا که این کشور هیچ مولفه ای برای تبدیل شدن به یک ابر قدرت در سطح جهانی ندارد و حتی در حفظ موقعیت خود بعنوان یک قدرت منطقه ای هم با چالش های بسیاری روبرو است.

گروه جغرافیای سیاسی/ دانشگاه تربیت مدرس