اعتراضات به پایان رسید، ما مانده ایم و روایت هایمان و آینده!

سید مسلم بهشتی نژاد-اعتراضات خیابانی، همزاد انتخابات است؛ گاهی مردم راهی صندوق‌های رای می‌شوند تا صدایشان را به گوش حاکمیت برسانند و گاهی هم راهی خیابان‌ها می‌شوند تا صدای خود را بلند‌تر و فوری‌تر به گوش حاکمان برسانند؛ اعتراض، خود یک فعالیت مدنی قابل قبول است؛ هرچند در مدیریت اعتراض توسط مردم و نهاد‌های مدنی از یک سو و رفتار حاکمیت در قبال این اعتراضات نکته‌های فراوانی هست.

به گزارش «تابناک»؛ اعتراضات صورت گرفته به افزایش قیمت بنزین در شهر‌های مختلف کشور به پایان رسیده؛ اما نکته‌ای که در این میان مانده، روایتی است که از این اعتراضات در آینده از سوی مسئولان و متولیان امر وجود دارد و هر روایتی، لاجرم به یک رفتار خاص در قبال اعتراضات احتمالی در آینده منتهی خواهد شد.

یک روایت این است که این اعتراضات از پیش برنامه ریزی و سازمان دهی شده بوده و گروه هایی، از نارضایتی نسبی و فشار‌های اقتصادی وارده بر مردم سوءاستفاده کرده و هدف خود برای ایجاد آشوب و هرج و مرج را در کشور دنبال کرده اند. در این روایت احتمالا مقصر اصلی، نهاد‌های امنیتی و اطلاعاتی هستند که بموقع اقدام به شناسایی این گروه‌ها و منهدم سازی آنان نکرده اند. در روز‌های گذشته چند تن از نمایندگان مجلس با این روایت، خواستار استیضاح وزیر کشور شده اند که چرا در جهت حفظ امنیت و آرامش کشور، کوتاهی کرده است.

یک روایت دیگر این که علاوه بر سوءاستفاده آشوبگران، مردم از اداره کشور، توسط یک دولت خاص، خسته شده و نمی‌توانند تا انتخاباتی دیگر صبوری کنند و آشفتگی در وضعیت اقتصادی خود و کشور را به دولت نسبت می‌دهند و به همین دلیل است که برخی نمایندگان مجلس از استیضاح رئیس جمهور سخن می‌گویند. در واقع راه حل آنان ناظر بر این روایت، تغییر دولت و رئیس جمهور است.

یک روایت دیگر هم این است که هرچند فشار‌های اقتصادی علت اصلی اعتراضات مردم است، در یک نگاه کلی، مردم در جستجوی کرامت اند؛ عاملی که کرامت و عزت نفس آنان را خدشه دار کند، روح و روان آنان را آزرده می‌کند. این احساس خدشه دار شدن کرامت، فقط ناشی از مشکلات اقتصادی نیست؛ در بیشتر اوقات، نگاه و رویکردی که نهاد‌های مختلف حاکمیتی به مردم به عنوان یک شهروند دارند، احساس عزت نفس شهروندان را تقویت یا تضعیف می‌کند. در یک نگاه مردم فارغ از تفاوت دیدگاهشان مقدرات یک کشور را می‌آفرینند و گاهی از مردم فقط برای گرم کردن صحنه استفاده می‌شود؛ احساس کرامت مردم در این دو دیدگاه با هم تفاوت دارد. گاهی ممکن است مردم از شدت تبعیض در جامعه احساس کنند که در کشور، شهروندان به شهروندان درجه یک و دو، طبقه بندی شده اند، این کرامت مردم را از بین می‌برد. گاهی ممکن است مردم احساس کند، اگر چه صدای آنان شنیده می‌شود، تفسیر حرف صریح آنان را در قالب‌های دیگر به گونه‌ای گم و بی اثر می کنند. حتی در سیاست خارجی، جایگاه و منزلت کشور در مجامع بین المللی، نگاه دیگران به شهروندان ایرانی و ... همه به کرامت انسان مرتبط است. کرامت عنصری است که اگر از بین برود، ممکن است از شهروندانی جسور و دغدغه‌مند به شهروندانی بی خیال تبدیل شوند.

شاید تصمیم گیران و تصمیم سازان، روایات‌ متعدد دیگری از این اعتراضات داشته باشند. خطر اینجاست، کسانی که این اعتراضات را روایت می‌کنند، اولا به دنبال راحت‌ترین مسیر بروند و تماما آن را به عامل خارجی مرتبط کنند؛ دوما، بخشی و جناحی به مسأله نگاه کنند و راه حلی موقتی برای آن در نظر بگیرند و سوم اینکه حتی به فرض پیدا کردن نزدیک‌ترین روایت از علل نارضایتی مردم، مثل خیلی از زمان‌های دیگر، تدبیر و حل آن را معوق کنند و به تأخیر بیندازند.

اعتراضات به پایان رسیده است؛ اما نوع روایت نهاد‌های تصمیم گیر، مسیر آینده را مشخص می‌کند. مسئولان سخت گیر و دوراندیش، روایات‌ دقیق و راه حل‌های جسورانه را پیشنهاد می‌کنند و مسئولان آسان گیر با ذهنیتی موقتی در خواب آرامش بعد از اعتراضات به خواب می‌روند. مهم این است که روایت‌های دقیق و چندگانه حتی اگر پذیرش شان سخت باشد، جایگزین روایت‌های سهل و ساده همیشگی شوند!