سهم استان‌ها از طرح افزایش تعداد نمایندگان چقدر است؟

افزایش تعداد نمایندگان هر 10 سال یکبار می‌تواند انجام شود که مبنای قانونی این امر اصل شصت و چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است.

اصل شصت و چهارم اشعار می‌دارد:

"عده نمایندگان مجلس شورای اسلامی دویست و هفتاد نفر است و از تاریخ همه پرسی سال یک هزار و سیصد و شصت و هشت هجری شمسی پس از هر ده سال، با در نظر گرفتن عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیایی و نظایر آنها حداکثر بیست نفر نماینده می‌تواند اضافه شود."

باید توجه داشت که این اصل در سال 1368 به تصویب رسیده است، در آن زمان تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی 270 نفر بوده است.

این اصل در قانون اساسی مصوب 1358 چنین بوده است:

"عده نمایندگان مجلس شورای ملی دویست و هفتاد نفر است و پس از هر ده سال در صورت زیاد شدن جمعیت کشور در هر حوزه انتخابی به نسبت هر یکصد و پنجاه هزار نفر یک نماینده اضافه می‌شود."

حسن سلیمانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، اظهار داشت: مطابق اصل 64 قانون اساسی، تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی با درنظر گرفتن عوامل انسانی، جغرافیایی، سیاسی و نظایر آن، می‌تواند هر ده سال یک بار بیست نفر افزایش یابد.

نماینده مردم کنگاور، صحنه و هرسین در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: بر همین اساس در سال 1378 تعداد نمایندگان از 270 به 290 نماینده افزایش یافت ، اما این افزایش درسال 1388 حاصل نشد.

باید توجه داشت که در اصل شصت و چهارم قانون اساسی، قانونگذار قید"می‌تواند" را آورده است، به این معنا که اجباری برای افزایش وجود ندارد و در صورت مهیا بودن شرایط باید 20 نماینده به تعداد نمایندگان افزوده شود.

محمد ابراهیم رضایی نماینده مردم خمین در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه‌ملت، گفته است: اختیار قانون اساسی در خصوص افزایش تعداد نمایندگان مربوط به زمانی است که شرایط اجرای آن مهیا باشد و الزامی برای افزایش تعداد نمایندگان وجود ندارد و این اختیاری است که در قانون اساسی دیده شده است.

بعضا گفته می‌شود که به ازای هر 150 هزار نفر جمعیت باید به یک نماینده در مجلس داشته باشیم که این موضوع ابتدا در قانون اساسی مصوب سال 58 آمده بود اما گفته می‌شود در لایحه‌ای که دولت قرار بود در زمینه افزایش تعداد نمایندگان تهیه کند و به مجلس ارائه دهد نیز همین فرمول را در نظر داشته است.

احمد مرادی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، گفته است: به ازای هر 150 هزار نفر باید یک نماینده در مجلس باشد و اگر این فرمول را به کل کشور تعمیم بدهیم اکنون باید حدودا 500 نماینده در مجلس حاضر باشند تا به سهولت کار مردم پیگیری شود.

علی کرد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت بنا بر لایحه‌ای که وزارت کشور تهیه کرده، به طور میانگین به ازای هر 150 هزار نفر جمعیت، باید یک نماینده در مجلس شورای اسلامی حضور داشته باشد، بیان کرد: وقتی که تعداد جمعیت بیشتر می‌شود به ازای هر 500 هزار نفر باید 2 نماینده در مجلس حضور داشته باشد.

اکنون با توجه به اینکه اصل 64 قانون اساسی در زمینه افزایش تعداد نمایندگان از سال 1378 تاکنون اجرا نشده است، در یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی نیز امکان افزایش 40 نماینده وجود دارد زیرا به ازای هر 10 سال می‌توان 20 نماینده به تعداد نمایندگان مجلس اضافه کرد و اکنون 20 سال است که این قانون اجرا نشده است؛ به بیان دیگر به ازای 2 دوره 10 ساله باید 40 نماینده به تعداد فعلی نمایندگان مجلس اضافه شود.

محمدجواد کولیوند در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه‌ملت گفت: این بار امیدوار هستیم که طرح افزایش تعداد نمایندگان در صحن مجلس شورای اسلامی تصویب شود، دلیل اینکه طرح افزایش تعداد نمایندگان در مجالس قبلی تصویب نمی‌شد این بود که در آن زمان قرار بود فقط 20 نماینده به تعداد نمایندگان اضافه شود ولی اکنون 40 نماینده اضافه می‌شود.

بنابر آنچه گفته شد تعداد نمایندگان مجلس از 290 نماینده به 330 نماینده می‌رسد که همین امر یعنی افزایش 40 نماینده می‌‎تواند علتی باشد که این طرح تصویب شود. در پایان دوره 10 ساله قبلی نماینده نتوانستند به جمع بندی نهایی در این زمینه برسند ولی این بار با توجه به توزیع افزایش تعداد نمایندگان به همه استان‌ها، زمینه تصویب قانون وجو دارد.
افزایش تعداد نمایندگان مجلس به تفکیک استان

باید توجه داشت که طرح افزایش تعداد نمایندگان اکنون در کمیسیون امورداخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی تصویب شده و هنوز به صورت قطعی تبدیل به قانون نشده زیرا ممکن است در صحن مجلس نیز مانند دیگر طرح‌ها و لوایح دچار تغییر شود.

طرح افزایش تعداد نمایندگان پس از تصویب مجلس و تایید در شورای نگهبان تبدیل به قانون می‌شود، در نتیجه آنچه که در این گزارش مطرح می‌شود صرفا بر اساس مصوبه کمیسیون امورداخلی است.

در طرح افزایش تعداد نمایندگان 4 نماینده به تعداد کل نمایندگان استان تهران اضافه می‍‌‌شود. استان تهران اکنون 35 نماینده در مجلس شورای اسلامی دارد که در این طرح مقرر شده تا این تعداد به 39 نماینده افزایش پیدا کند.

استان‌های خوزستان و کرمان نیز هر کدام 3 نماینده به تعداد کل نمایندگان آن‌ها در مجلس اضافه می‌شود.استان خوزستان 18 نماینده در مجلس دارد که با این افزایش، 21 نماینده در مجلس خواهد داشت همچنین استان کرمان اکنون 10 نماینده در مجلس دارد که این تعداد به 13 نماینده می‌رسد.

براساس طرح افزایش تعداد نمایندگان به تعداد نمایندگان هر یک از استان‌های آذربایجان شرقی، اصفهان، البرز، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، فارس، هرمزگان و یزد دو نماینده اضافه خواهد شد.

آذربایجان غربی، اردبیل، بوشهر، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، قزوین، قم، کردستان، کرمانشاه، گلستان، لرستان، مازندران، مرکزی و همدان نیز آنگونه که در طرح افزایش تعداد نمایندگان دیده شده، هر کدام یک نماینده به تعداد نمایندگان آن‌ها افزوده خواهد شد.

استان‌‎های چهارمحال و بختیاری و زنجان نیز بدون افزایش تعداد نمایندگان باقی می‌مانند و فقط حوزه‌های انتخابیه آن‌ها اصلاح می‌شود.

استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، ایلام، گیلان و سمنان بدون تغییر در حوزه های انتخابیه و بدون افزایش تعداد نمایندگان و به شیوه قبلی به کار خود ادامه خواهند داد.