در حالی که به گفته متولیان امر، تمام مرزهای کشور بصورت روزانه درگیر قاچاق سوخت است، هنوز هیچ اقدام پیشگیرانه موثری برای کنترل آن انجام نشده است.
به گزارش خبرنگار مهر، افزایش چشمگیر نرخ ارز طی شش ماه گذشته در کشور بار دیگر اتش نهفته قاچاق سوخت را شعله ور کرد و علیرغم آنکه رسانه ها از مدتها قبل درباره افزایش قاچاق سوخت به متولیان هشدار می دادند، متولیان با واکنشی منفعلانه و نه پیشگیرانه، وارد موضوع شدند. اخیرا نیز اقداماتی برای مقابله با این پدیده در استانهای مرزی بویژه سیستان و بلوچستان انجام شده اما این اقدامات کافی نبوده است و جریان قاچاق همچنان ادامه دارد.
با درنظر داشتن اینکه نرخ بالای بیکاری در استان سیستان و بلوچستان به قاچاق سوخت در این استان دامن زده است، متاسفانه تعلل برخی دستگاههای اجرایی در اتصال سامانه ای به یکدیگر، به گونه ای که امکان رصد و شناسایی خودروهای حامل سوخت قاچاق فراهم شود، همچنان ادامه دارد.
علاوه بر نتایج زیان باری که قاچاق سوخت برای اقتصاد کشور دارد جان مردم نیز در خطر است چراکه طبق گفته اهالی این استان، اکثر کسانی که در سیستان و بلوچستان سوخت بری می کنند افراد تحصیل کرده بیکاری هستند که به ناچار به این کار روی آورده اند و در خدمت منافع باندهای بزرگ، اقدام به قاچاق سوخت می کنند. این افراد با توجه به نبود امکانات، به جای گالن بیشتر از مشک پلاستیکی و با استفاده از موتور سوخت قاچاق را منتقل می کنند که هر کدام از این موتورهای حامی مشک سوخت، به تنهایی ارابه مرگ هستند چراکه به دلیل داشتن سرعت بالا در جاده ها، در صورت تصادف نه تنها راکب موتور بلکه طرف تصادف نیز به کام مرگ کشیده می شود.
باید از مبدا «سوخت مدیریت شده» تخصیص دهند
محمد محبی دبیر کمیسیون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در استان سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه یکی از استان های هدف برای شبکه های قاچاق سوخت استان سیستان و بلوچستان است، گفت: در قالب طرح پایش و طی یک کار عملیاتی با دستگاه های نظارتی و اطلاعاتی در ۵ گلوگاه ورودی استان، سهم استان را از میزان قاچاقی که صورت می گیرد مشخص کردیم.
وی افزود: برآوردها نشان داد ۸۰ درصد سوخت قاچاقی که وارد سیستان و بلوچستان می شود از استان های مرکزی بوده که لازم است در بخش تخصیص سهمیه، نظارت بیشتری از سوی متولیان امر صورت گیرد تا وضع به گونه ای نشود که ما بخواهیم در مرز جلوی سوخت بری را بگیریم.
محبی ادامه داد: درواقع پیشگیری یعنی اینکه از مبدا ، سوخت را بصورت مدیریت شده تخصیص دهند تا عرضه خارج از شبکه مثلا از اصفهان، شیراز و کرمانشاه اتفاق نیفتد.
محموله های قاچاق سوخت براحتی تا مرز پیش می روند
وی اظهار داشت: کشفیاتی را داشتیم که تانکر از استان های واقع در مرکز کشور، تمام مبادی را رد کرده و به مرز رسیده و در جدار مرز توقیف شده است؛ این مساله بیانگر عدم استفاده درست از سیستم ها و ابزارهای کنترلی و نقص ما در مبارزه با قاچاق است.
محبی گفت: با راه اندازی سامانه بارنامه برخط توسط مجموعه وزارت راه، دسترسی برای پلیس مبارزه با قاچاق در استان سیستان فراهم شد؛ با استفاده از این سامانه که به صورت موبایلی است و به زودی تبدیل به پایش دوربینی پلاک خوان در گلوگاه ها خواهد شد، عمده قاچاق سوخت شناسایی می شود.
دبیر کمیسیون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در استان سیستان و بلوچستان اظهار داشت: عمده این قاچاق توسط نفت کش ها و اتوبوس هایی که باک های اضافی دارند و صورت وضعیتشان صوری است، اتفاق می افتد که همین مساله موجب افزایش مصرف سوخت در کشور نیز شده است.
وی در توضیح صورت وضعیت صوری گفت: اتوبوس یا کامیون، بارنامه می گیرد و درکارت هوشمند سوختش دو سهمیه یک سهمیه ثابت بر اساس کلاس خودرو و یک سهمیه عملکردی براساس تعداد بارنامه یعنی پیمایش دریافت می کند.
محبی افزود: با توجه به اینکه سامانه دوربین ما لینک نیست تا از این طریق ببیند واقعا این ناوگان در جاده حرکت کرده است یا خیر، اطلاعات پایش را نداریم.
وی ادامه داد: بنابراین این سهمیه ای که بر اساس پایش می گیرد منطبق با تعداد بارنامه است ولی بارنامه را حرکت نداده و درجا ایستاده و فقط اقدام به گرفتن بارنامه کرده است تا از این طریق سهمیه عملکردیش بالا بیاید و از این سهمیه کم کم سوخت را جمع و به صورت تانکر و اتوبوس وارد استان می کنند؛ این اقدام شگرد ویژه ای در قاچاق سوخت محسوب می شود.
تمام مرزها درگیر قاچاق سوخت است
محبی افزود: متاسفانه این مشکل در استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، هرمزگان، بوشهر و تمام مرزهای ما وجود دارد.
دبیر کمیسیون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در استان سیستان و بلوچستان اظهار داشت: با توجه به جامعه آماری ناوگان در سطح کشور ببینید که چند درصد سوخت کشور در حوزه نفت و گاز به این شکل تخصیص پیدا می کند و بصورت قاچاق از کشور خارج می شود.
اضافه شدن بنزین به سبد قاچاق سوخت
وی افزایش نرخ ارز طی ماههای گذشته را عامل اصلی رونق یافتن دوباره قاچاق سوخت در کشور عنوان کرد و گفت: تا ماه گذشته در سیستان و بلوچستان صف های کیلومتری برای اخذ بارنامه داشتیم که طرح ضربتی را در حوزه قاچاق انجام دادیم تا این صف ها را کنترل کنیم. درواقع افراد با گرفتن بارنامه و عرضه خارج از شبکه هر بشکه گازوئیل به بالای ۷۰۰ هزار تومان، قاچاق سوخت انجام می دادند، به عنوان مثال ناوگان از شیراز آمده و در سیستان مانده بود که فقط بارنامه بگیرد سوخت بزند.
محبی با بیان اینکه سامانه های مربوط به قاچاق باید به یکدیگر لینک شوند، افزود: در سیستان و بلوچستان با استفاده از سامانه ها متوجه شدیم از روی کارت هوشمند ناوگان هر شماره پلاک چه قدر سهمیه و کجاها گرفته است که در حال تشکیل پرونده نیز هستیم.
ابطال ۱۲۴ هزار کارت سوخت مهاجر در سیستان و بلوچستان/واگذاری کارت سوخت به غیر، ۳۰۰هزارتومان
وی ادامه داد: در این راستا ۱۲۴ هزار کارت مهاجر که برای خارج کردن سهمیهشان به سیستان و بلوچستان می آمدند شناسایی، مسدود و ابطال شد.
محبی همچنین با اشاره به قاچاق بنزین در سیستان و بلوچستان، اظهار داشت: سیاست غلط وزارت نفت در حوزه بنزین موجب شده این محصول در سبد قاچاق قرار بگیرد.
وی ادامه داد: دلیل قاچاق بنزین در سیستان و بلوچستان این است که در تمام جایگاه های کشور به جز سیستان و بلوچستان، کارت آزاد وجود دارد؛ مردم کارت هایشان را در فضای مجازی در اختیار شبکه های قاچاق می گذارند و برای هر کارت ۳۰۰ هزار تومان می گیرند.
محبی افزود: چندین بار با وزارت نفت در راستای جمع آوری کارت های آزاد مکاتبه کردیم و جلسه گذاشتیم زیرا این کارت ها نه مصرف کشور را مدیریت می کند و نه صرفه جویی دارد.
کشف ۱۵ دپوی قاچاق سوخت با ذخیره ۱۰۰ هزار لیتر فرآورده
وی همچنین گفت: ۱۵ دپوی قاچاق سوخت به حجم بالغ بر ۱۰۰ هزار لیتر فرآورده را در سیستان و بلوچستان شناسایی کردیم؛ همچنین مخازن زیرزمینی با حجم ۳۵ تا ۴۵ هزار لیتر را کشف کردیم که این کشفیات، ریسک قاچاق در استان سیستان و بلوچستان را افزایش داد.
دبیر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان سیستان و بلوچستان اظهار داشت: طی نیمه نخست سال جاری بیش از ۶ میلیون لیتر انواع فراورده های نفتی که در حال قاچاق بودند، کشف شد.
محبی تاکید کرد: اگر بتوانیم تقاطع گیری اطلاعات را انجام دهیم و اطلاعات بارنامه روی کارت هوشمند جای گیرد به صورت سیستمی با تخلفات برخورد خواهیم کرد.