جنجال جنسیتی علیه گزارشگری سه زن در جام جهانی

جام جهانی فوتبال در روسیه با پدیده‌های شگفت و بی‌سابقه‌ای همراه است. از جمله بی‌سابقه‌ها گزارشگری سه زن از این بازی‌ها برای تلویزیون‌های بریتانیا، آلمان و سوئد است. این حضور بحث و واکنش‌های داغی در شبکه‌های اجتماعی برانگیخته است.

به گزارش تابناک ورزشی، در حالی که زنان در ایران هنوز از رفتن به استادیوم برای دیدن بازی‌های فوتبال مردان محرومند، پدیده بی‌سابقه و شاید مهم‌تر دیگر در این جام، گزارشگری و تفسیر جنجالی این بازی‌ها توسط زنان در تلویزیون های اروپایی است. دستکم در سه کشور بریتانیا، سوئد و آلمان امسال برای اولین بار زنان هم در تلویزیون‌های سراسری این کشورها تفسیر و گزارش‌گری بازی‌ها را به عهده گرفته‌اند.

خانم ویکی اسپارکس، که سی و یک سال بیشتر ندارد، در بی بی سی (بریتانیا) گزارشگری و تفسیر برخی از بازی‌ها را انجام می‌دهد. خانم مارک‌لوند در تلویزیون سوئد چنین نفشی را به عهده گرفته و در آلمان کلاودیا نویمن، چهره تفسیر و گزارشگری این دور از بازی‌ها برای شبکه دوم تلویزیون این کشور است.

در کنار تحسین و استقبال برخی از حضور این زنان در پشت میکروفون برای گزارشگری و تفسیر بازی‌های جام جهانی، حمله و توهین و اهانت‌های جنسی به آنها هم ابعاد بی‌سابقه‌ای یافت. مدیر بخش ورزش شبکه دو تلویزیون آلمان با اشاره به این حجم از توهین و تحقیر در شبکه‌های اجتماعی نسبت به خانم نویمن گفته است که متاسفانه مردان زیادی با شنیدن صدای نویمن به خود می‌‌پیچند و حاضر نیستند قبول کنند که یک زن هم می‌تواند به خوبی بازی‌های مردانه را گزارش و تفسیر کند.

نویمن سال ۲۰۱۶ از گزارشگران اصلی بازی‌های جام ملت‌های اروپا بوده و به کار خود مسلط است. خانم مارک‌لوند، بازیکن سابق تیم ملی فوتبال زنان سوئد است و دستکم در ۱۱۶ بازی این تیم شرکت داشته و سال ۲۰۰۳ به عنوان دومین بازیکن برتر در فوتبال زنان جهان شناخته شده است. او حالا دو سالی است که به عنوان کارشناس در تلویزیون TV4 سوئد بازی‌های مختلف فوتبال را تفسیر می‌کند.

با این همه، گزارشگری این زنان از بازی‌های جام جهانی «غیرت مردانه» و زن‌ستیزانه در بخشی از این جوامع چنان خدشه‌دار کرده است که اهانت و توهین به آنها در شبکه‌های اجتماعی به ابعادی بی‌سابقه رسیده است. برخی از اهانت‌کنندگان حتی دیگر کاربران شبکه‌های اجتماعی را به انجام توهین و اقدامات زشت و زن‌ستیزانه علیه این زنان دعوت کرده‌اند. شماری از کامنت‌های این گونه کاربران نیز چنان انزجارآور بوده‌اند که مشمول حذف شده‌اند. کار به جایی رسیده است که مدیرعامل شبکه دو تلویزیون آلمان علیه دو تن از این کاربران شکایتی را تسلیم قوه قضائیه آلمان کرده است.

در بریتانیا هم بخشی از کاربران شبکه‌های اجتماعی که حتی چهره‌های نام‌آشنا هم در میان آنها دیده می‌شود رفتاری مشابه، با خانم اسپارکس داشته‌اند. جان تری، بازیکن سابق تیم ملی بریتانیا، پست اینستاگرامی منتشر کرد و نوشت که مشغول بازی پرتغال و مراکش (با گزارش و تفسیر ویکی اسپارکس) است ولی باید صدای تلویزیون را ببندد! موج انتقادها از این اینستاگرام چنان بالا گرفت که تری مجبور شد توجیه بیاورد که تلویزیونش اشکال فنی داشته و منظور خاصی نداشته است.

مخالفت با گزارشگری و تفسیر این زنان ابعاد و جنبه‌های مختلفی دارد. عده‌ای آشکارا می‌گویند که گزارش و تفسیر بازی فوتبال مردان منحصراً کار مردان است و زنان نباید به آن وارد شوند. البته این عده اغلب با این که بازی زنان را مردان گزارش کنند مشکلی ندارند. برخی مخالفتشان تا این حد نیست یا شاید صراحت ندارند و مشکلشان مثلا نوع تن صدا یا لهجه این زنان است که البته در مورد مردان گزارشگر کمتر این چنین حساسیت‌برانگیز است . مثلا جیسون کاندی، بازیکن سابق تیم بریتانیا تن صدای اسپارکس را برای گزارشگری بم و بالا توصیف کرده است. در آلمان هم کم نبوده‌اند مردانی که مشکلشان صدای خانم نویمن بوده است. این که خانم مارک‌لوند هم لهجه شمال سوئد را دارد نیز از ضعف‌های او به شمار آمده و قسما مورد تمسخر واقع شده است.

در فضا و شرایطی این چنین مخالفت‌آمیز با زنان یادشده طبیعی است که اشتباهات موردی آنها نیز اگراندیسمان شود و به عنوان دلیلی دیگر برای مخالفت با حضور آنها در پشت میکروفون به کار گرفته شود. از جمله اشتباه خانم نویمن در اشتباه ‌گرفتن یک بازیکن تیم ژاپن بلافاصله نقل شبکه‌های اجتماعی شد و عاملی برای تشدید حمله علیه او. این در حالی است که پرتجربه‌ترین مفسران مرد هم از این گونه اشتباهات بری نیستند.

برابر این حملات و اهانت‌ها اما صف حامیان حضور زنان برای تفسیر و گزارشگری ورزش‌های مردان هم قوی است. به خصوص همکاران مرد این زنان به گونه‌ای قوی در حمایت از توانایی و صلاحیت آنها برآمده‌اند. این خواست نیز در شبکه‌های اجتماعی مطرح است که گزارش فینال جام جهانی روسیه هم به این زنان سپرده شود.

یک راه مقابله با حجم بالای اهانت و توهین به زنانی که عهده‌دار گزارش ورزش‌های مردانه‌ شده‌اند به‌کارگیری شمار بیشتری از زنان در این عرصه عنوان می‌شود البته فضای تبعیض‌آمیز و مردانه‌ مانع از آن بوده که تعداد زنان باتجربه در این زمینه در حال حاضر زیاد باشد. انبوه اهانت‌های جنسیتی که علیه سه زن یادشده در شبکه‌های اجتماعی اتتشار یافته نیز عامل مثبتی برای تشویق حضور بیشتر زنان در این عرصه نیست. با این همه، واکنش خونسردانه این سه زن به اهانت‌ها و ارائه کارنامه‌ای مثبت در گزارشگری از جام جاری در روسیه، به علاوه حمایت‌های گسترده از این حضور می‌تواند محملی باشد برای عادی‌شدن صدای زنان در گزارشگری آنچه که تا همین چند مدت پیش ملک طلق مردانه به شمار می‌آمد.