جزء ششم قرآن

به نام خداوند رحمتگر مهربان

خداوند دوست ندارد كسي با سخنان خود بديها را اظهار كند مگر آن كسي كه مورد ستم واقع شده باشد، خداوند شنوا و دانا است. (۱۴۸)

(اما) اگر نيكيها را آشكار يا مخفي سازيد و يا از بديها گذشت نمائيد (مجاز خواهيد بود) خداوند بخشنده و توانا است (و با اينكه قادر بر انتقام است. عفو و گذشت مي‏كند) (۱۴۹)

كساني كه خدا و پيامبران او را انكار مي‏كنند و مي‏خواهند در ميان آنها تبعيض قائل شوند، و مي‏گويند به بعضي ايمان داريم و بعضي را انكار مي‏كنيم و مي‏خواهند در ميان اين دو، راهي براي خود انتخاب كنند… (۱۵۰)

آنها كافران حقيقي اند و براي كافران مجازات توهين آميزي فراهم ساخته‏ ايم. (۱۵۱)

(ولي) كساني كه به خدا و رسولان او ايمان آورده و ميان احدي از آنها فرق نمي‏گذارند پاداش آنها را خواهيم داد، خداوند آمرزنده و مهربان است. (۱۵۲)

اهل كتاب از تو تقاضا مي‏كنند كتابي از آسمان (يكجا) بر آنها نازل كني (در حالي كه اين بهانه‏ اي بيش نيست) آنها از موسي بزرگتر از اين را خواستند و گفتند خدا را آشكارا بما نشان بده، و به خاطر اين ستم صاعقه آنها را فرو گرفت، سپس گوساله (سامري) را پس از آنهمه دلايل روشن كه براي آنها آمد (به خدائي) انتخاب كردند ولي ما آنها را عفو كرديم و به موسي برتري آشكاري داديم. (۱۵۳)

و كوه طور را بر فراز آنها برافراشتيم و در همان حال از آنها پيمان گرفتيم و به آنها گفتيم (بعنوان توبه) از در (بيت المقدس) با خضوع در آئيد و (نيز) به آنها گفتيم روز شنبه تعدي نكنيد (و دست از كار بكشيد) و از آنها (در برابر همه اينها) پيمان محكمي گرفتيم. (۱۵۴)

آنها بخاطر اينكه پيمانشان را شكستند و آيات خدا را انكار كردند و پيامبران را به ناحق كشتند و بخاطر اينكه (از روي استهزاء) مي‏گفتند بر دلهاي ما پرده افكنده شده (و سخنان پيامبران را درك نمي‏كنيم مطرود درگاه خدا شدند) آري خداوند به علت كفرشان بر دلهاي آنها مهر زده و لذا جز عده كمي ايمان نمي‏آورند (آنها كه راه حق مي‏پويند و سر لجاج ندارند). (۱۵۵)

و (نيز) بخاطر كفرشان و تهمت بزرگي كه بر مريم زدند. (۱۵۶)

و گفتارشان كه ما مسيح عيسي بن مريم پيامبر خدا را كشتيم در حالي كه نه او را كشتند و نه بدار آويختند لكن امر بر آنها مشتبه شد و كساني كه در مورد (قتل) او اختلاف كردند از آن در شك هستند و علم به آن ندارند و تنها از گمان پيروي مي‏كنند و قطعا او را نكشتند. (۱۵۷)

بلكه خدا او را به سوي خود برد و خداوند توانا و حكيم است. (۱۵۸)

و هيچيك از اهل كتاب نيست مگر اينكه به او قبل از مرگش ‍ ايمان مي‏آورد و روز قيامت گواه بر آنها خواهد بود. (۱۵۹)

بخاطر ظلمي كه از يهود صادر شد و (نيز) بخاطر جلوگيري كردن بسيار، از راه خدا قسمتي از چيزهاي پاكيزه را كه بر آنها حلال بود تحريم كرديم. (۱۶۰)

و (همچنين) به خاطر رباخواري در حالي كه از آن نهي شده بودند و خوردن اموال مردم به باطل، و براي كافران آنها عذاب دردناكي آماده كرده‏ ايم. (۱۶۱)

ولي آن دسته از آنها كه راسخ در علمند و آنها كه ايمان دارند به تمام آنچه بر تو نازل شده و آنچه پيش از تو نازل گرديده ايمان مي‏آورند و آنها كه نماز را بر پا مي‏دارند و آنان كه زكاة مي‏دهند و آنها كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده‏ اند به زودي به همه آنان پاداش عظيمي خواهيم داد. (۱۶۲)

ما به تو وحي فرستاديم همانگونه كه به نوح و پيامبران بعد از او وحي فرستاديم و (نيز) به ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط (بني اسرائيل) و عيسي و ايوب و يونس و هارون و سليمان وحي نموديم و به داود زبور داديم. (۱۶۳)

و پيامبراني كه سرگذشت آنها را قبلا براي تو بيان كرده‏ ايم و پيامبراني كه سرگذشت آنها را بيان نكرده‏ ايم و خداوند با موسي سخن گفت. (۱۶۴)

پيامبراني كه بشارت دهنده و بيم دهنده بودند، تا براي مردم بعد از اين پيامبران بر خدا حجتي باقي نماند (و بر همه اتمام حجت شود) و خداوند توانا و حكيم است. (۱۶۵)

ولي خداوند گواهي ميدهد به آنچه بر تو نازل كرده، كه از روي علمش نازل كرده است، و فرشتگان (نيز) گواهي مي‏دهند، گرچه گواهي خدا كافي است. (۱۶۶)

كساني كه كافر شدند و (مردم را) از راه خدا باز داشتند در گمراهي دور و درازي گرفتار شده‏ اند. (۱۶۷)

كساني كه كافر شدند و ستم (به خود و ديگران) كردند هرگز خدا آنها را نخواهد بخشيد و آنها را به راه هدايت نخواهد كرد. (۱۶۸)

مگر به سوي راه دوزخ! كه جاودانه در آن خواهند ماند و اين كار براي خدا آسان است! (۱۶۹)

اي مردم! پيامبري «كه انتظارش را مي‏كشيديد» با (برنامه) حق از طرف پروردگارتان آمد، باو ايمان بياوريد كه به سود شما است و اگر كافر شويد (به خدا زياني نميرسد زيرا) براي خدا است آنچه در آسمانها و زمين است و خداوند دانا و حكيم است. (۱۷۰)

اي اهل كتاب در دين خود غلو (و زياده روي) نكنيد و درباره خدا غير از حق نگوئيد مسيح عيسي بن مريم فقط فرستاده خدا و كلمه (و مخلوق) او است، كه او را به مريم القا نمود و روحي (شايسته) از طرف او بود، بنابراين ايمان به خدا و پيامبران او بياوريد و نگوئيد (خداوند) سه گانه است (از اين سخن) خودداري كنيد كه به سود شما نيست، خدا تنها معبود يگانه است، او منزه است كه فرزندي داشته باشد (بلكه) از آن او است آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است و براي تدبير و سرپرستي آنها خداوند كافي است. (۱۷۱)

هرگز مسيح از اين استنكاف نداشت كه بنده خدا باشد و نه فرشتگان مقرب او (از اين استنكاف داشتند) و آنها كه از عبوديت و بندگي او استنكاف ورزند و تكبر كنند به زودي همه آنها را به سوي خود محشور خواهد كرد (و در رستاخيز بر مي‏انگيزد). (۱۷۲)

اما آنها كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام دادند پاداش آنها را بطور كامل خواهد داد و از فضل و بخشش خود بر آنها خواهد افزود و اما آنها را كه استنكاف كردند و تكبر ورزيدند، مجازات دردناكي خواهد كرد و براي خود غير از خدا سرپرست و ياوري نخواهند يافت. (۱۷۳)

اي مردم! دليل آشكاري از طرف پروردگارتان براي شما آمد و نور واضحي بسوي شما فرستاديم. (۱۷۴)

اما آنها كه ايمان به خدا آوردند و به آن (كتاب آسماني) چنگ زدند به زودي همه را در رحمت و فضل خود وارد خواهد ساخت و در راه راستي به سوي خودش هدايت مي‏كند. (۱۷۵)

از تو (درباره‏ ارث خواهران و برادران) سوال مي‏كنند، بگو خداوند حكم كلاله (خواهر و برادر) را براي شما بيان مي‏كند: اگر مردي از دنيا برود كه فرزند نداشته باشد و براي او خواهري باشد نصف اموالي را كه به جا گذاشته از او (به ارث) مي‏برد و (اگر خواهري از دنيا برود و وارث او يك برادر باشد) او تمام مال را از آن خواهر به ارث مي‏برد، در صورتي كه (شخص متوفي) فرزند نداشته باشد، و اگر دو خواهر (از متوفي) باقي بماند دو ثلث اموال را مي‏برند و اگر برادر و خواهر با هم باشند (تمام اموال را ميان خود تقسيم مي‏كنند به اين ترتيب كه) براي هر مذكر دو برابر سهم مؤ نث خواهد بود - خداوند (احكام خود را) براي شما بيان مي‏كند تا گمراه نشويد و خداوند به همه چيز دانا است. (۱۷۶)

 

به نام خداوند رحمتگر مهربان

اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد به پيمانها و قراردادها وفا كنيد، چهار پايان (و جنين چهار پايان) براي شما حلال شده است مگر آنچه بر شما خوانده ميشود (به جز آنها كه استثناء خواهد شد) و صيد را به هنگام احرام حلال نشمريد خداوند هر چه بخواهد (و صلاح ببيند) حكم ميكند. (۱)

اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد شعاير الهي (و مراسم حج را محترم بشمريد و مخالفت با آنها) را حلال ندانيد و نه ماه حرام را، و نه قربانيهاي بينشان، و نشاندار، و نه آنها كه به قصد خانه خدا براي بدست آوردن فضل پروردگار و خشنودي او مي‏آيند، اما هنگامي كه از احرام بيرون آمديد صيد كردن براي شما مانعي ندارد، و خصومت به جمعيتي كه شما را از آمدن به مسجد الحرام (در سال حديبيه) مانع شدند نبايد شما را وادار به تعدي و تجاوز كند و (همواره) در راه نيكي و پرهيزگاري با هم تعاون كنيد و (هرگز) در راه گناه و تعدي همكاري ننمائيد و از خدا پروا كنيد كه مجازاتش شديد است. (۲)

گوشت مردار و خون و گوشت خوك و حيواناتي كه به غير نام خدا ذبح شوند و حيوانات خفه شده، و به زجر كشته شده، و آنها كه بر اثر پرت شدن از بلندي بميرند، و آنها كه به ضرب شاخ حيوان ديگري مرده باشند، و باقيمانده صيد حيوان درنده، مگر آنكه (به موقع بر آن حيوان برسيد و) آنرا سر ببريد و حيواناتي كه روي بتها (يا در برابر آنها) ذبح شوند (همگي) بر شما حرام است و (همچنين) قسمت كردن گوشت حيوان بوسيله چوبه‏ هاي تير مخصوص بخت آزمائي، تمام اين اعمال فسق و گناه است - امروز كافران از (زوال) آئين شما مايوس شدند، بنابراين از آنها نترسيد و از (مخالفت) من بترسيد، امروز دين شما را كامل كردم و نعمت خود را بر شما تكميل نمودم و اسلام را به عنوان آئين (جاودان) شما پذيرفتم - اما آنها كه در حال گرسنگي دستشان بغذاي ديگري نرسد و متمايل به گناه نباشند (مانعي ندارد كه از گوشتهاي ممنوع بخورند) خداوند آمرزنده و مهربان است. (۳)

از تو سوال مي‏كنند چه چيزها براي آنها حلال شده است بگو آنچه پاكيزه است براي شما حلال گرديده و (نيز صيد) حيوانات شكاري كه از آنچه خداوند به شما تعليم داده به آنها ياد داده‏ ايد (براي شما حلال است) پس از آنچه اين حيوانات براي شما (صيد مي‏كنند و) نگاه مي‏دارند بخوريد و نام خدا را (به هنگام فرستادن حيوان براي شكار) بر آن بريد و از خدا بپرهيزيد كه خداوند سريع الحساب است. (۴)

امروز چيزهاي پاكيزه براي شما حلال شد و (همچنين) غذاي اهل كتاب براي شما حلال است و غذاي شما براي آنها حلال مي‏باشد و (نيز) زنان پاكدامن از مسلمانان و زنان پاكدامن از اهل كتاب حلال هستند هنگامي كه مهر آنها را بپردازيد و پاكدامن باشيد نه زناكار و نه دوست پنهاني و نامشروع گيريد، و كسي كه انكار كند آنچه را بايد به آن ايمان بياورد اعمال او باطل و بياثر ميگردد و در سراي ديگر از زيانكاران خواهد بود. (۵)

اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد هنگامي كه براي نماز بپاخاستيد صورت و دستها را تا آرنج بشوئيد و سر و پاها را تا مفصل (يا برآمدگي پشت پا) مسح كنيد و اگر جنب باشيد خود را بشوئيد (غسل كنيد) و اگر بيمار يا مسافر باشيد يا يكي از شما از محل پستي آمده (قضاي حاجت كرده) يا با زنان تماس گرفته باشيد (آميزش جنسي كرده‏ ايد) و آب (براي غسل يا وضو) نيابيد با خاك پاكي تيمم كنيد و از آن بر صورت (پيشاني) و دستها بكشيد، خداوند نمي‏خواهد مشكلي براي شما ايجاد كند بلكه مي‏خواهد شما را پاك سازد و نعمتش را بر شما تمام نمايد شايد شكر او را بجا آوريد. (۶)

و بياد بياوريد نعمت خدا را بر شما و پيماني را كه موكدا از شما گرفت، آن زمان كه گفتيد شنيديم و اطاعت كرديم، و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهيزيد كه خدا از درون سينه‏ ها آگاه است. (۷)

اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد همواره براي خدا قيام كنيد و از روي عدالت گواهي دهيد، دشمني با جمعيتي شما را به گناه ترك عدالت نكشاند، عدالت كنيد كه به پرهيزكاري نزديكتر است و از خدا بپرهيزيد كه از آنچه انجام مي‏دهيد آگاه است. (۸)

خداوند به آنها كه ايمان آورده‏ اند و عمل صالح انجام داده‏ اند وعده آمرزش و پاداش عظيمي داده است. (۹)

و كساني كه كافر شدند و آيات ما را تكذيب كردند اهل دوزخند. (۱۰)

اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد نعمتي را كه خدا به شما بخشيده بياد آوريد، آن زمان كه جمعي (از دشمنان) قصد داشتند دست به سوي شما دراز كنند (و شما را از ميان بر دارند) اما خدا دست آنها را از شما باز داشت، از خدا بپرهيزيد، و مومنان بايد تنها بر خدا توكل (و تكيه) كنند. (۱۱)

خدا از بني اسرائيل پيمان گرفت، و از آنها دوازده رهبر و سرپرست برانگيختيم و خداوند (به آنها) گفت من با شما هستم، اگر نماز را برپا داريد و زكات را بپردازيد و به رسولان من ايمان بياوريد و آنها را ياري كنيد و بخدا قرض الحسن بدهيد (در راه او به نيازمندان كمك كنيد) گناهان شما را مي‏پوشانم (مي بخشم) و شما را در باغهاي بهشت كه نهرها از زير درختان آن جاري است وارد مي‏كنم، اما هر كس بعد از اين كافر شود از راه راست منحرف گرديده است. (۱۲)

اما بخاطر پيمان شكني، آنها را از رحمت خويش دور ساختيم و دلهاي آنها را سخت و سنگين نموديم (تا آنجا كه) سخنان (خدا) را از مورد خود تحريف مي‏كنند و بخشي از آنچه را به آنها گوشزد شده بود فراموش كردند و هر زمان به خيانتي (تازه) از آنها آگاه مي‏شوي، مگر عده كمي از آنها، ولي از آنها در گذر و صرف نظر كن كه خداوند نيكوكاران را دوست مي‏دارد. (۱۳)

و از كساني كه ادعاي نصرانيت (و ياري مسيح) داشتند (نيز) پيمان گرفتيم ولي آنها قسمت قابل ملاحظه‏ اي از آنچه به آنان تذكر داده شده بود بدست فراموشي سپردند، لذا در ميان آنها تا دامنه قيامت عداوت و دشمني افكنديم و خداوند در آينده آنها را از آنچه انجام داده‏ اند (و از نتايج آن) آگاه خواهد ساخت. (۱۴)

اي اهل كتاب پيامبر ما بسوي شما آمد و بسياري از حقايق كتاب آسماني را كه شما كتمان كرديد روشن مي‏سازد و از بسياري از آن (كه فعلا مورد نياز نبوده) صرف نظر مي‏نمايد، از طرف خدا نور و كتاب آشكاري بسوي شما آمد. (۱۵)

خداوند به بركت آن، كساني را كه از خشنودي او پيروي كنند به راههاي سلامت هدايت مي‏كند، و از تاريكيها - به فرمان خود - به سوي روشنائي مي‏برد، و آنها را به راه راست رهبري مي‏نمايد. (۱۶)

بطور مسلم آنها كه گفتند خدا مسيح بن مريم است كافر شدند، بگو اگر خدا بخواهد مسيح بن مريم و مادرش و همه كساني را كه در روي زمين هستند هلاك كند چه كسي ميتواند جلوگيري كند! (آري) براي خدا است حكومت آسمانها و زمين و آنچه در ميان آن دو قرار دارد، هر چه بخواهد مي‏آفريند (حتي انساني از مادر و بدون پدر مانند مسيح) و او بر هر چيزي قدرت دارد. (۱۷)

يهود و نصاري مي‏گفتند ما فرزندان خدا و دوستان (خاص) او هستيم، بگو: پس چرا شما را در برابر گناهانتان مجازات مي‏كند؟، بلكه شما انساني هستيد از مخلوقات او، هر كس را بخواهد (و شايسته ببيند) مي‏بخشد، و هر كس را بخواهد (و شايسته بداند) مجازات مي‏كند، و حكومت آسمانها و زمين و آنچه در ميان آنها است از آن او است، و بازگشت همه موجودات به سوي اوست. (۱۸)

اي اهل كتاب! رسول ما به سوي شما آمد در حالي كه بدنبال فترت ميان پيامبران، حقايق را براي شما بيان مي‏كند مبادا (روز قيامت بگوئيد نه بشارت دهنده‏ اي به سوي ما آمد، و نه بيم دهنده‏ اي، (هم اكنون پيامبر) بشارت دهنده و بيم دهنده به سوي شما آمد و خداوند بر همه چيز توانا است. (۱۹)

(بياد آوريد) هنگامي را كه موسي به قوم خود گفت اي قوم! نعمت خدا را بر خود متذكر شويد هنگامي كه در ميان شما پيامبراني قرار داد (و زنجير استعمار فرعوني را شكست) و شما را صاحب اختيار خود قرار داد و به شما چيزهائي بخشيد كه به هيچيك از جهانيان نداده بود. (۲۰)

اي قوم! به سرزمين مقدسي كه خداوند براي شما مقرر داشته وارد شويد و به پشت سر خود باز نگرديد (و عقب نشيني نكنيد) كه زيانكار خواهيد شد. (۲۱)

گفتند اي موسي در آن (سرزمين) جمعيتي ستمگرند و ما هرگز وارد آن نمي‏شويم تا آنها خارج شوند، اگر آنها از آن خارج شوند ما وارد خواهيم شد! (۲۲)

دو نفر از مرداني كه از خدا مي‏ترسيدند و خداوند به آنها نعمت (عقل و ايمان و شهامت) داده بود گفتند شما وارد دروازه شهر آنان شويد هنگامي كه وارد شديد پيروز خواهيد شد و بر خدا توكل كنيد اگر ايمان داريد. (۲۳)

(بني اسرائيل) گفتند اي موسي تا آنها در آنجا هستند ما هرگز وارد آن نخواهيم شد، تو و پروردگارت برويد و (با آنان) جنگ كنيد، ما همينجا نشسته‏ ايم!! (۲۴)

(موسي) گفت پروردگارا! من تنها اختيار خودم و برادرم را دارم، ميان من و اين جمعيت گنهكار جدائي بيفكن! (۲۵)

خداوند (به موسي) فرمود: اين سرزمين تا چهل سال بر آنها ممنوع است (و به آن نخواهند رسيد) پيوسته در زمين سرگردان خواهند بود و درباره (سرنوشت) اين جمعيت گنهكار غمگين مباش. (۲۶)

داستان دو فرزند آدم را به حق بر آنها بخوان، هنگامي كه هر كدام عملي براي تقرب (به پروردگار) انجام دادند، اما از يكي پذيرفته شد و از ديگري پذيرفته نشد (برادري كه عملش مردود شده بود به برادر ديگر) گفت: بخدا سوگند تو را خواهم كشت (برادر ديگر) گفت (من چه گناهي دارم زيرا) خدا تنها از پرهيزكاران ميپذيرد! (۲۷)

اگر تو براي كشتن من دست دراز كني من دست به قتل تو نميگشايم، چون از پروردگار جهانيان ميترسم! (۲۸)

من مي‏خواهم با گناه من و خودت (از اين عمل) بازگردي (و بار هر دو را بدوش كشي) و از دوزخيان گردي و همين است سزاي ستمكاران! (۲۹)

نفس سركش تدريجا او را مصمم به كشتن برادر كرد، و او را كشت، و از زيانكاران شد. (۳۰)

سپس خداوند زاغي را فرستاد كه در زمين جستجو (و كند و كاو) ميكرد تا به او نشان دهد چگونه جسد برادر خود را دفن كند، او گفت: واي بر من! آيا من نميتوانم مثل اين زاغ باشم و جسد برادر خود را دفن كنم، و سرانجام (از ترس رسوائي و بر اثر فشار وجدان از كار خود) پشيمان شد. (۳۱)

بهمين جهت بر بني اسرائيل مقرر داشتيم كه هر كس انساني را بدون ارتكاب قتل يا فساد در روي زمين بكشد چنان است كه گوئي همه انسانها را كشته و هر كس انساني را از مرگ رهائي بخشد چنان است كه گوئي همه مردم را زنده كرده است، و رسولان ما با دلايل روشن بسوي بني اسرائيل آمدند، اما بسياري از آنها، تعدي و اسراف، در روي زمين كردند. (۳۲)

كيفر آنها كه با خدا و پيامبر به جنگ بر مي‏خيزند و در روي زمين دست به فساد مي‏زنند. (و با تهديد به اسلحه به جان و مال و ناموس ‍ مردم حمله مي‏برند) اين است كه اعدام شوند يا به دار آويخته گردند يا (چهار انگشت از) دست راست و پاي چپ آنها بريده شود و يا از سرزمين خود تبعيد گردند، اين رسوائي آنها در دنياست و در آخرت مجازات بزرگي دارند. (۳۳)

مگر آنها كه قبل از دست يافتن شما بر آنان توبه كنند، بدانيد (خدا توبه آنها را ميپذيرد) خداوند آمرزنده و مهربان است. شان نزول در شان نزول اين آيه چنين نقل كرده‏ اند كه: جمعي از مشركان خدمت پيامبر آمدند و مسلمان شدند اما آب و هواي مدينه به آنها نساخت، رنگ آنها زرد و بدنشان بيمار شد، پيامبر (صلي اللّه عليه و آله و سلّم) براي بهبودي آنها دستور داد به خارج مدينه در نقطه خوش آب و هوائي از صحرا كه شتران زكات را در آنجا به چرا مي‏بردند بروند و ضمن استفاده از آب و هواي آنجا از شير تازه شتران به حد كافي استفاده كنند، آنها چنين كردند و بهبودي يافتند اما به جاي تشكر از پيامبر (صلي اللّه عليه و آله و سلّم) چوپانهاي مسلمان را دست و پا بريده و چشمان آنها را و سپس دست به كشتار آنها زدند و شتران زكوة را غارت كرده و از اسلام بيرون رفتند. پيامبر (صلي اللّه عليه و آله و سلّم) دستور داد آنها را دستگير كردند و همان كاري كه با چوپانها انجام داده بودند به عنوان مجازات درباره آنها انجام يافت، يعني چشم آنها را كور كردند و دست و پاي آنها را بريدند و كشتند تا ديگران عبرت بگيرند و مرتكب اين اعمال ضد انساني نشوند، آيه فوق درباره اين گونه اشخاص نازل گرديد و قانون اسلام را در مورد آنها شرح داد. (۳۴)

اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد پرهيزگاري پيشه كنيد و وسيله‏ اي براي تقرب به خدا انتخاب نمائيد و در راه او جهاد كنيد باشد كه رستگار شويد. (۳۵)

كساني كه كافر شدند اگر تمام آنچه كه روي زمين قرار دارد و همانند آن، مال آنها باشد و آنها را براي نجات از مجازات روز قيامت بدهند، از آنان پذيرفته نخواهد شد، و مجازات دردناكي خواهند داشت. (۳۶)

آنها پيوسته ميخواهند از آتش خارج شوند ولي نمي‏توانند خارج شوند و براي آنها مجازات پايداري است. (۳۷)

دست مرد دزد و زن دزد را به كيفر عملي كه انجام داده‏ اند به عنوان يك مجازات الهي قطع كنيد، و خداوند توانا و حكيم است. (۳۸)

اما آن كس كه پس از ستم كردن، توبه و جبران نمايد خداوند توبه او را مي‏پذيرد زيرا خداوند آمرزنده و مهربان است. (۳۹)

آيا نمي‏داني كه خداوند مالك و حكمران آسمانها و زمين است! هر كس را بخواهد (و شايسته ببيند) مجازات مي‏كند و هر كس را بخواهد (و شايسته بداند) مي‏بخشد و خداوند بر هر چيزي قادر است. (۴۰)

اي فرستاده (خدا) آنها كه با زبان مي‏گويند ايمان آورده‏ ايم و قلب آنها ايمان نياورده و در مسير كفر بر يكديگر سبقت مي‏جويند تو را اندوهگين نكنند و (همچنين) از يهوديان (كه اين راه را مي‏پيمايند) آنها زياد به سخنان تو گوش مي‏دهند تا دستاويزي براي تكذيب تو بيابند، آنها جاسوسان جمعيت ديگري هستند كه خود آنها نزد تو نيامده‏ اند، آنها سخنان را از محل خود تحريف مي‏كنند، و مي‏گويند اگر اين را (كه ما مي‏خواهيم) به شما دادند (و محمد بر طبق خواسته شما داوري كرد) بپذيريد و الا دوري كنيد (و عمل ننمائيد) و كسي را كه خدا (بر اثر گناهان پي در پي) بخواهد مجازات كند قادر به دفاع از او نيستي، آنها كساني هستند كه خدا نخواسته دلهايشان را پاك كند، در دنيا رسوائي و در آخرت مجازات بزرگ نصيب آنان خواهد شد. (۴۱)

آنها بسيار به سخنان تو گوش مي‏دهند تا آنرا تكذيب كنند، مال حرام فراوان مي‏خورند اگر نزد تو آمدند در ميان آنان داوري كن يا (اگر صلاح بود) آنها را بحال خود واگذار و اگر از آنها صرف نظر كني به تو زيان نمي‏رسانند و اگر ميان آنها داوري كني با عدالت داوري كن كه خدا عادلان را دوست دارد (۴۲)

آنها چگونه تو را به داوري مي‏طلبند در حالي كه تورات نزد ايشان است و در آن حكم خدا هست (وانگهي) پس از داوري خواستن از حكم تو روي مي‏گردانند، و آنها مؤ من نيستند (۴۳)

ما تورات را نازل كرديم كه در آن هدايت و نور بود و پيامبران كه تسليم در برابر فرمان خدا بودند، با آن، براي يهوديان حكم مي‏كردند و (همچنين) علماء و دانشمندان به اين كتاب الهي كه به آنها سپرده شده بود و بر آن گواه بودند، داوري مي‏نمودند، بنابراين (از داوري كردن بر طبق آيات الهي) از مردم نهراسيد و از من بترسيد و آيات مرا به بهاي ناچيز نفروشيد و آنها كه به احكامي كه خدا نازل كرده حكم نمي‏كنند كافرند. (۴۴)

و بر آنها (بني اسرائيل) در آن (تورات) مقرر داشتيم كه جان در مقابل جان و چشم در مقابل چشم و بيني در برابر بيني و گوش در مقابل گوش و دندان در برابر دندان، مي‏باشد، و هر زخمي قصاص دارد و اگر كسي آن را ببخشد (و از قصاص صرف نظر كند) كفاره (گناهان) او محسوب مي‏شود، و هر كس به احكامي كه خدا نازل كرده حكم نكند ستمگر است (۴۵)

و به دنبال آنها (يعني پيامبران پيشين) عيسي بن مريم را قرار داديم كه به آنچهپيش از او فرستاده شده بود از تورات تصديق داشت وانجيل را به او داديم كه در آن هدايت و نور بود و (كتاب آسماني او نيز) تورات را كهقبل از او بود تصديق مي‏كرد و هدايت و موعظه براي پرهيزكاران بود. (۴۶)

به اهل انجيل (پيروان مسيح) گفتيم بايد به آنچه خداوند در آن نازل كرده حكم كنند و كساني كه بر طبق آنچه خدا نازل كرده حكم نمي‏كنند فاسق هستند. (۴۷)

و اين كتاب را به حق بر تو نازل كرديم، در حالي كه كتب پيشين را تصديق مي‏كند و حافظ و نگاهبان آنها است، بنابراين بر طبق احكامي كه خدا نازل كرده در ميان آنها حكم كن، و از هوا و هوسهاي آنها پيروي مكن، و از احكام الهي روي مگردان، ما براي هر كدام از شما آئين و طريقه روشني قرار داديم و اگر خدا مي‏خواست، همه شما را امت واحدي قرار مي‏داد ولي خدا مي‏خواهد شما را در آنچه به شما بخشيده بيازمايد (و استعدادهاي شما را پرورش دهد) بنابراين بكوشيد و در نيكيها به يكديگر سبقت جوئيد، بازگشت همه شما به سوي خدا است و از آنچه در آن اختلاف كرده‏ ايد به شما خبر خواهد داد! (۴۸)

و بايد در ميان آنها (اهل كتاب) طبق آنچه خداوند نازل كرده حكم كني و از هوسهاي آنان پيروي مكن و بر حذر باش كه مبادا تو را از بعض ‍ احكامي كه خدا بر تو نازل كرده منحرف سازند، و اگر آنها (از حكم و داوري تو) روي گردانند بدان خداوند مي‏خواهد آنها را بخاطر پاره‏ اي از گناهانشان مجازات كند و بسياري از مردم فاسقند. (۴۹)

آيا آنها حكم جاهليت را (از تو) مي‏خواهند، و چه كسي براي افراد با ايمان بهتر از خدا حكم مي‏كند؟ (۵۰)

اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد يهود و نصاري را تكيه گاه خود قرار ندهيد، آنها تكيه گاه يكديگرند و كساني كه از شما بانها تكيه كنند از آنها هستند خداوند جمعيت ستمكار را هدايت نمي‏كند. (۵۱)

مشاهد مي‏كني افرادي را كه در دلهايشان بيماري است در (دوستي با) آنان بر يكديگر پيشي مي‏گيرند، و مي‏گويند مي‏ترسيم حادثه‏ اي براي ما اتفاق بيفتد (و نياز به كمك آنها داشته باشيم) شايد خداوند پيروزي يا حادثه ديگري از ناحيه خود (به نفع مسلمانان) پيش ‍ بياورد و اين دسته از آنچه در دل پنهان داشتند پشيمان گردند. (۵۲)

و آنها كه ايمان آورده‏ اند مي‏گويند آيا اين (منافقان) همانها هستند كه با نهايت تاكيد سوگند ياد كردند كه با شما هستيم! (چرا سرانجام كارشان به اينجا رسيد) اعمالشان نابود گشت و زيانكار شدند. (۵۳)

اي كساني كه‏ ايمان آورده‏ ايد هر كس از شما از آئين خود باز گردد (به خدا زياني نمي‏رساند) خداوند در آينده جمعيتي را مي‏آورد، كه آنها را دوست دارد و آنها (نيز) او را دوست دارند، در برابر مؤ منان متواضع و در برابر كافران نيرومندند، آنها در راه خدا جهاد مي‏كنند و از سرزنش ‍ كنندگان هراسي ندارند. اين فضل خدا است كه بهر كس بخواهد (و شايسته ببيند) مي‏دهد و (فضل) خدا وسيع و خداوند داناست. (۵۴)

سرپرست و رهبر شما تنها خدا است، و پيامبر او، و آنها كه ايمان آورده‏ اند و نماز را بر پا مي‏دارند و در حال ركوع زكات مي‏پردازند. (۵۵)

و كساني كه ولايت خدا و پيامبر او و افراد با ايمان را بپذيرند (پيروزند زيرا) حزب و جمعيت خدا پيروز مي‏باشد! (۵۶)

اي كسانيكه ايمان آورده‏ ايد، افرادي كه آئين شما را بباد استهزاء و بازي مي‏گيرند از اهل كتاب و مشركان، دوست و تكيه گاه خود انتخاب نكنيد، و از خدا بپرهيزيد اگر ايمان داريد. (۵۷)

آنها هنگامي كه (اذان مي‏گوئيد و مردم را) به نماز مي‏خوانيد آنرا به مسخره و بازي مي‏گيرند، اين بخاطر آن است كه آنها جمعي هستند كه درك نمي‏كنند. (۵۸)

بگو اي اهل كتاب آيا به ما خرده مي‏گيريد! (مگر ما چه كرده‏ ايم) جز اينكه به خداوند يگانه، و به آنچه بر ما نازل شده، و به آنچه پيش از اين نازل گرديده است ايمان آورده‏ ايم و اين بخاطر آن است كه بيشتر شما از راه حق بدر رفته‏ ايد (و لذا حق در نظر شما نازيباست). (۵۹)

بگو: آيا شما را از كساني كه جايگاه و پاداششان بدتر از اين است با خبر كنم!! كساني كه خداوند آنها را از رحمت خود دور ساخته و مورد خشم قرار داده (و مسخ كرده) و از آنها ميمونها و خوكهائي قرار داده و پرستش بت كرده‏ اند موقعيت و محل آنها بدتر است و از راه راست گمراهترند. (۶۰)

و هنگامي كه نزد شما مي‏آيند مي‏گويند ايمان آورده‏ ايم (اما) با كفر وارد مي‏شوند و با كفر خارج مي‏گردند و خداوند از آنچه كتمان مي‏كردند آگاهتر است. (۶۱)

بسياري از آنها را مي‏بيني كه در گناه و تعدي و خوردن مال حرام بر يكديگر سبقت مي‏جويند، چه زشت است كاري كه انجام مي‏دهند. (۶۲)

چرا دانشمندان نصاري و علماي يهود آنها را از سخنان گناه آميز و خوردن مال حرام نهي نمي‏كنند! چه زشت است عملي كه انجام مي‏دهند. (۶۳)

و يهود گفتند دست خدا به زنجير بسته است!، دستهايشان بسته باد و بخاطر اين سخن از رحمت (الهي) دور شوند! بلكه هر دو دست (قدرت) او گشاده است هر گونه بخواهد مي‏بخشد، و اين آيات كه بر تو از طرف پروردگارت نازل شده بر طغيان و كفر بسياري از آنها مي‏افزايد، و در ميان آنها عداوت و دشمني تا روز قيامت افكنديم، و هر زمان آتش ‍ جنگي افروختند آنرا خداوند خاموش ساخت و براي فساد در زمين تلاش مي‏كنند و خداوند مفسدان را دوست ندارد. (۶۴)

و اگر اهل كتاب ايمان بياورند و تقوا پيشه كنند گناهان آنها را مي‏بخشيم و در باغهاي پر نعمت بهشت وارد مي‏سازيم. (۶۵)

و اگر آنها تورات و انجيل و آنچه بر آنها از طرف پروردگارشان نازل شده (قرآن) را برپا دارند از آسمان و زمين روزي خواهند خورد، جمعي از آنها ميانه رو هستند ولي اكثرشان اعمال بدي انجام مي‏دهند. (۶۶)

اي پيامبر آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است كاملا (به مردم) برسان و اگر نكني، رسالت او را انجام نداده‏ اي و خداوند تو را از (خطرات احتمالي) مردم نگاه ميدارد، و خداوند جمعيت كافران (لجوج) را هدايت نميكند. (۶۷)

اي اهل كتاب! شما هيچ موقعيتي نداريد مگر اينكه تورات و انجيل و آنچه بر شما از طرف پروردگارتان نازل شده است بر پا داريد ولي آنچه بر تو از سوي پروردگارت نازل شده (نه تنها مايه بيداري آنها نميگردد بلكه) بر طغيان و كفر بسياري از آنها ميافزايد بنابر اين از اين قوم كافر (و مخالفت آنها) غمگين مباش. (۶۸)

آنها كه ايمان آورده‏ اند و يهوديان و صابئان و مسيحيان هر گاه ايمان به خداوند يگانه و روز جزا بياورند و عمل صالح انجام دهند نه ترسي بر آنها است و نه غمگين خواهند شد. (۶۹)

ما از بني اسرائيل پيمان گرفتيم و رسولاني به سوي آنها فرستاديم (ولي) هر زمان پيامبري بر خلاف هوسها و تمايلات آنها مي‏آمد عدهاي را تكذيب مي‏كردند و جمعي را مي‏كشتند. (۷۰)

و گمان كردند مجازاتي در كار نخواهد بود لذا (از ديدن حقايق و شنيدن سخنان حق) نابينا و كر شدند سپس (بيدار گشتند و) خداوند توبه آنها را پذيرفت دگر بار (بخواب غفلت فرو رفتند و) بسياري از آنها كور و كر شدند و خداوند به آنچه انجام ميدهند داناست. (۷۱)

آنها كه گفتند خداوند همان مسيح بن مريم است بطور مسلم كافر شدند (با اينكه خود) مسيح گفت اي بني اسرائيل خداوند يگانه‏ اي را كه پروردگار من و شماست پرستش كنيد چه اينكه هر كس شريكي براي خدا قرار دهد، خداوند بهشت را بر او حرام كرده است و جايگاه او دوزخ است و ستمكاران يار و ياوري ندارند. (۷۲)

آنها كه گفتند خداوند يكي از سه خدا است (نيز) بطور مسلم كافر شدند با اينكه معبودي جز معبود يگانه نيست و اگر از آنچه مي‏گويند دست برندارند عذاب دردناكي به كافران آنها (كه روي اين عقيده ايستادگي كنند) خواهد رسيد. (۷۳)

آيا توبه نمي‏كنند و به سوي خدا باز نمي‏گردند و از او طلب آمرزش نمي‏نمايند و خداوند آمرزنده مهربان است. (۷۴)

مسيح فرزند مريم فقط فرستاده (خدا) بود پيش از وي نيز فرستادگان ديگري بودند مادرش نيز زن بسيار راستگوئي بود هر دو غذا مي‏خوردند (با اين حال چگونه دعوي الوهيت مسيح و عبادت مادرش مريم مي‏كنيد؟) بنگر چگونه نشانه‏ ها را براي آنها آشكار مي‏سازيم سپس بنگر چگونه آنها از حق باز داشته ميشوند؟ (۷۵)

بگو آيا جز خدا چيزي را مي‏رستيد كه نه مالك زيان شماست و نه سود شما، و خداوند شنوا و دانا است. (۷۶)

بگو اي اهل كتاب در دين خود غلو (و زياده روي) نكنيد و غير از حق نگوئيد و از هوسهاي جمعيتي كه پيشتر از اين گمراه شدند و دگران را گمراه كردند و از راه راست منحرف گشتند پيروي ننمائيد. (۷۷)

آنها كه از بني اسرائيل كافر شدند بر زبان داود و عيسي بن مريم لعن (و نفرين) شدند، اين بخاطر آن بود كه گناه مي‏كردند و تجاوز مي‏نمودند. (۷۸)

آنها از اعمال زشتي كه انجام مي‏دادند يكديگر را نهي نمي‏كردند چه بدكاري انجام مي‏دادند. (۷۹)

بسياري از آنها را ميبيني كه كافران (و بت پرستان) را دوست مي‏دارند (و با آنها طرح دوستي مي‏ريزند) چه بد اعمالي از پيش براي (معاد) خود فرستادند كه نتيجه آن خشم خداوند بود و در عذاب (الهي) جاودانه خواهند ماند. (۸۰)

و اگر ايمان به خدا و پيامبر (صلي اللّه عليه و آله و سلّم) و آنچه بر او نازل شده مي‏آوردند (هرگز) آنها را بدوستي اختيار نمي‏كردند، ولي بسياري از آنها فاسقند. (۸۱)