انفعال غرب در برابر ضرب‌الاجل هسته‌ای ایران

ایران روز شنبه با اعلام اولتيماتوم يك ماهه‌ای به غرب هشدار داد تا پاسخ خود را به پیشنهاد این کشور بدهد، چراکه در غیر این صورت، خود به تولید سوخت مورد نیاز رآكتور تحقيقاتي‌اش با سطح بالاتر غنی‌سازی خواهد پرداخت.

«وال استریت ژورنال» با بیان موضوع بالا نوشت: این هشدار یک نمایش سرپیچی و سخت‌تر شدن موضع ایران در برابر برنامه هسته‌ای بود که ترس آن بر غرب به سبب تلاش این کشور در توسعه توانایی تولید سلاح‌های هسته‌ای سایه افکنده است. این در حالی است که ایران همچنان بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ایش پافشاری می‌ورزد و اعلام می‌دارد، این برنامه‌ها در راستای اهدافی چون تولید برق است و برنامه ساخت بمب هسته‌ای وجود ندارد.

در همین حال، منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران در یک نطق تلویزیونی اعلام کرد: «ما به غرب مهلتی دادیم که یک ماه از آن باقی مانده است و تا ماه ژانویه فرصت دارند.»

این روزنامه آمریکایی می‌افراید: گفته می‌شود حتی اگر تهران فورا فعالیت‌های مربوط به تولید سوختش را آغاز کند، سال‌ها طول خواهد کشید که به تکنولوژی تبدیل اورانیوم غنی شده با غلظت 20 درصد به سوخت مورد نیاز برای رآکتور تحقیقات پزشکی‌اش دست یابد.

در این باره باید گفت که هرگونه تهدید به غنی‌سازی اورانیوم در سطوح بالاتر، قدرت‌های جهان را که همواره تلاش کرده‌اند، ایران را از برنامه‌های غنی‌سازی خود منصرف سازند نگران می‌سازد.

از آنجایی که غنی‌سازی در سطوح بالا، می‌تواند به ساخت سلاح‌های هسته‌ای منتهی شود، برنامه غنی‌سازی ایران در کانون نگرانی‌های غرب قرار دارد. به واقع، اورانیوم با درصد غنای پایین تنها در تأمین سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ایران ضرب‌الاجل دولت اوباما و شرکای بین‌المللی‌اش در پایان سال 2009 مبنی بر پذیرفتن پیش‌نویس معاهده سازمان ملل برای مبادله بخش اعظم اورانیوم مورد نیاز برای سوخت هسته‌ای را رد کرد. این معاهده می‌توانست از ذخیره سازی اورانیوم با غنای پایین ایران بکاهد و دست کم برای مدتی توانایی این کشور برای ساخت سلاح‌های هسته‌ای را با محدودیت روبه‌رو سازد.

«وال استریت ژورنال» در ادامه می‌نویسد: آمریکا و متحدانش، خواستار آن شده‌اند تا ایران شرایط برنامه سازمان ملل را بدون هیچ گونه قید و شرطی بپذیرد. این در حالی است که تهران در برابر پیشنهاد متقابلی را مطرح می‌کند و غرب را مجبور می‌سازد یا سوخت هسته‌ای را به ایران بفروشد یا آنکه سوخته هسته‌ایش را با اورانیوم غنی شده ایران در چند مرحله مبادله کند. حال آنکه در طرح سازمان ملل، برنامه تبادل به صورت یکجا مطرح بود.

طرح یاد شده به این دلیل برای غرب قبول است که تهران برای ساخت سلاح هسته‌ای مواد غنی شده به اندازه کافی در دست خواهد داشت.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و بازرسان هسته‌ای سازمان ملل، روز شنبه از اظهارنظر به اولتیماتوم یک ماهه ایران خودداری ورزیدند. وزارت خارجه آمریکا نیز واکنش سریعی نشان نداد. آنان بر این باورند که معاهده سازمان ملل، بهترین پیشنهاد غرب برای ترغیب دیپلماتیک ایران به لغو مهمترین بخش از فعالیت‌های هسته‌ایش بود.

بر پایه پیش‌نویس ارایه شده این طرح در ماه نوامبر، ایران بخش اعظمی از ذخیره‌سازی اورانیوم با غنای پایین خود را برای غنی‌سازی بیشتر به روسیه و فرانسه می‌فرستاد تا به سوخت تبدیل شوند؛ سوختی که ایران برای رآکتور تحقیقاتی‌اش در ایران نیاز دارد، یک سال بعد به این کشور بازگردانده می‌شد.

بنا بر این گزارش، ارسال اورانیوم می‌توانست دسترسی ایران به مواد کافی مورد نیاز برای غنی‌سازی بیشتر اورانیوم برای ساخت کلاهک هسته‌ای را به طور موقت با محدودیت روبه‌رو سازد و سوختی که به این کشور بازگردانده می‌شد، نمی‌توانست با غنی‌سازی بیشتر در ساخت سلاح مورد استفاده قرار گیرد.

متکی اظهار داشته است: «غرب باید تصمیم خود برای تأمین سوخت رآکتور تهران بر پایه دو پیشنهاد خرید یا مبادله بپذیرد، در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران با اتکا به کارشناسان توانمند خود اقدام به تولید سوخت با غنای 20 درصد مورد نیاز خواهد کرد.»

در ادامه این گزارش آمده: هم‌اکنون ایران دارای یک تأسیسات غنی‌سازی است که اورانیوم با غنای 5/3 درصد تولید می‌کند. این کشور برای تأمین برق رآکتور تحقیقات پزشکی خود در تهران نیاز به سوخت با غنای 20 درصد دارد. این در حالی است که در ساخت سلاح‌های هسته‌ای، اورانیوم باید تا 90 درصد یا بیشتر غنی‌سازی شود.

سازمان ملل در حالی از ایران می‌خواهد تا عملیات غنی‌سازی خود را متوقف سازد که تهران با رد این تقاضا اعلام می‌دارد که این کشور بنا بر معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای از حق توسعه فناوری برخوردار است.

ایران همچنین اعلام کرده است که قصد ساخت ده سایت جدید غنی‌سازی اورانیوم را دارد که به دنبال آن، مورد انتقاد شدیداللحن آژانس بازرسی هسته‌ای سازمان ملل قرار گرفت و با هشدار تحریم‌های جدید این سازمان روبه‌رو شد.

با نگاهی به گزارش بالا و دیگر مطالب منتشره در روزهای اخیر در رسانه‌های غربی، به خوبی می‌توان سردرگمی غرب در رویارویی با موضوع هسته‌ای ایران را درک کرد؛ بنابراین، به نظر می‌رسد این بهترین موقعیت برای کشورمان است تا بتواند با پیشنهادی مبتنی بر منافع ملی ابتکار عمل را به دست گیرد.