رفع توقيف فيلمها ادامه دارد
«سياست رفع توقيف فيلمها خيلي وقت پيش از آنكه به صورت رسمي به‌عنوان مدير سينمايي شناخته شويم، از سوي بنده و آقاي شمقدري اعلام شده بود و در بسياري از موضعگيري‌هاي خود اعلام كرده بوديم كه با اينگونه توقيف‌ها مخالف هستيم و اين اظهارنظرها براساس يكسري ديدگاه‌هاي هدفمند شكل گرفته بود و هيچ ارتباطي به برگزاري پربار و بخشيدن رونق به جشنواره ندارد»؛ اين تاكيد عليرضا سجادپور است.
اما چه كسي ميتواند به نزديكي معنادار جشنواره بيست‌وهشتم فيلم فجر و حركت شتابان رفع توقيف از فيلمها، بي‌توجه بماند؟
به گزارش «همشهري»، اين حركت با رفع توقيف «به رنگ ارغوان» ابراهيم حاتمي‌كيا كه به‌نظر مي‌رسيد ديگر هرگز رنگ پرده سينما را نبيند به اوج رسيد و نشان داد براي رونق يا بدون توجه به آن، به هر حال جشنواره امسال، جشنواره فيلمهاي توقيفي است. به‌ويژه اينكه همزمان، «كتاب قانون» هم رفع توقيف شد.
اما مديركل اداره نظارت و ارزشيابي وزارت ارشاد روز گذشته، يعني در فاصله 24 روز مانده به آغاز جشنواره 28 فيلم فجر، خبر خوش ديگري داد. سجادپور گفت: «تا شب گذشته هم جلسه داشتيم و در پي رفع توقيف فيلمها بوديم و در حال حاضر از 12 فيلم توقيفي كه وجود داشت تعداد به زير 10 آمده است اما تعدادي ديگر هستند كه بي‌دليل توقيف نشده‌اند.»
آن طور كه ايسنا نوشته، قرار است در اين هفته، 3 فيلم ديگر هم رفع توقيف شوند كه بخت اول با «سفر به هيدالو»ي مجتبي راعي است.
سجادپور مي‌گويد: «جشنواره فيلم فجر را بايد يك فرصت ويژه براي اينگونه فيلمها ببينيم و اين جشنواره به‌عنوان جشن داخلي سينماي ايران فرصت خوبي است تا بعضي فيلمها ديده شوند و تصميم بهتري براي اكران عمومي گرفته شود و سينماگران هم در تصميم‌گيري سرنوشت فيلم دخيل شوند.»
اين استدلال البته هم اشاره غيرمستقيمي است به فكر اول (=رونق‌بخشي به جشنواره با رفع توقيف) و هم پاسخي به 2شبهه بعدي. اين دوشبهه را 2 تن از منتقدان همسنگر تيم سينمايي فعلي، پس از موج اول رفع توقيف طرح كردند. اكبر نبوي و جمال شورجه.
نبوي مي‌گويد: «تصور ميكنم در مورد جشنواره امسال با 2نگاه تقريباً متضاد و معارض روبه‌رو هستيم. يك نگاه دولتي است كه به واسطه آن شرايطي به‌وجود آمده كه بخشي از فيلمهاي سالهاي گذشته كه به ناحق يا حق مورد سانسور و يا توقيف قرار گرفته بوده، در جشنواره به نمايش درآيند.از اين زاويه تلاش شده تا در مورد جشنواره تبليغ شود.»
نبوي كه در همين چند جمله نشان مي‌دهد چندان نگاه مثبتي به اين ماجرا ندارد، ادامه مي‌دهد: «اگر مديران جشنواره يا مسئولان سينمايي نگران فيلمهاي توقيفي هستند و معتقدند كه در سالهاي گذشته نسبت به اين آثار اجحافي صورت گرفته است بايد با شهامت بگويند كه با اين نگاه كه در گذشته موجود بوده مخالفند و از اين پس هم خودشان اين گروه از فيلمها را توقيف نخواهند كرد تا تصوراتي مبني بر تبليغاتي بودن اين جريان به‌وجود نيايد.»
اما شورجه به مسئله تفاوت نمايش جشنواره‌اي با پروانه نمايش عمومي اشاره كرده و مي‌گويد: «نمايش فيلمهاي توقيفي براي مخاطبان جشنواره فيلم فجر ميتواند نشان‌دهنده وجود نگاه اغماضگر در مسئولان سينمايي باشد تا حداقل مخاطبان جشنواره فجر بتوانند اين فيلمها را ببينند اما واقعيت اين است كه اين فيلمها براي نمايش عمومي، بايد به شوراي صدور پروانه نمايش ارائه شوند و مجوز رسمي دريافت كنند.»
به هر ترتيب و با هر رويكرد و علتي كه باشد، آنطور كه سجادپور وعده كرده است، علاوه بر سفر به هيدالو، 2 فيلم ديگر هم به‌زودي رفع توقيف مي‌شوند. او به اين دوفيلم اشاره‌اي نكرده است اما از روال رفع توقيف‌ها مي‌توان انتظار داشت تلاش سجادپور و همكارانش، بيش از هر چيز و در گام اول، حل مشكل فيلمسازان اسمي و فيلمهاي كم و بيش مطرح است. بنابراين هيچ بعيد نيست كه 2 سهميه ديگر رفع توقيف، نصيب تهمينه ميلاني با فيلم «تسويه حساب» و سامان مقدم با فيلم «صد سال به اين سال‌ها» شود.
ميلاني كه 2 سال پيش «تسويه حساب» را آماده نمايش كرده بود، البته ظاهرا از ماجراي نمايش موقت و جشنواره‌اي، دل خوشي ندارد و معتقد است براي شركت در جشنواره فيلم فجر بايد براي فيلمش پروانه دائمي نمايش صادر شود تا پس از پايان جشنواره، اكران اين فيلم قطعي باشد.
ميلاني به خبرگزاري شهر مي‌گويد: «تا زماني كه پروانه نمايش دائمي براي فيلمها صادر نشود، در جشنواره فيلم فجر شركت نخواهم كرد و پيش از اين موضوع علاقه‌اي به صحبت كردن ندارم؛ضمن اينكه براي حضور در جشنواره فرمي پر نكرده‌ام.»
البته آن طور كه فارس نوشته است محمد نيك‌بين، تهيه‌كننده تسويه‌حساب، فرم‌هاي لازم را پر كرده است و تصور نمي‌كند «مديران جديد سينمايي با اين فيلم، نمايش آن در جشنواره و در نهايت اكران عمومي مشكلي داشته باشند.»
اما اوضاع «صد سال به اين سال‌ها» كه اتفاقا آن هم از 2 سال قبل آماده نمايش است، كمي فرق دارد. اين فيلم كه در جشن خانه سينما هم به نمايش درآمد، با اعتراض مستقيم جواد شمقدري كه البته آن زمان مشاور هنري رئيس‌جمهور بود، روبه‌رو شد و حالا كمي بعيد است در معاونت خود او، مشكلش حل شود، مگر اينكه شبهه نبوي، حتي بيش از آنكه خود او مي‌گويد، جدي باشد.
اين شبهه وقتي باز هم جدي‌تر مي‌شود كه بدانيم سامان مقدم ابتداي ورود جواد شمقدري به معاونت سينمايي در نامه‌اي نوشت: «ويرانه‌اي را كه امروز آقاي جعفري‌جلوه به آقاي شمقدري تحويل مي‌دهد حاصل بي‌مهري‌ها، بي‌نظمي‌ها و اعمال سليقه و سانسور بي‌حد و حصر است. نخستين قدم معاونت سينمايي بايد براي رفع شكاف ميان سينماگران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي باشد.
جلب اعتماد سينماگراني كه در 4سال گذشته از اين بي‌مهري‌ها زهر خورده‌اند، كار ساده‌اي نيست. زمان مي‌خواهد تا انگيزه و روحيه از دست رفته اهالي سينما ترميم شود. بايد ديد آقاي شمقدري كه جدي‌ترين منتقد دولت نهم در عرصه فرهنگ بوده، تا چه حد در اين راه موفق خواهد بود.»
البته اين ماجرا را طور ديگري هم مي‌توان ديد. اعتراض شمقدري به نمايش بدون پروانه فيلم در جشن خانه سينما بود؛ به‌ويژه آنكه فيلم مقدم در چند رشته هم نامزد جايزه شد و حساسيت بيشتري را به‌وجود آورد.
اما گذشته از اين دوفيلم، بدون شك «آتشكار» محسن اميريوسفي هم يكي از نامزدهاي رفع توقيف است. آتشكار مثل 2 فيلم ديگر، 2 سال است آماده اكران عمومي است و از اين جالب‌تر، حتي 2 سال پيش تا مرز اكران هم پيش رفت.
اميريوسفي 3 روز پيش به ايسنا گفت: «در شرايطي كه پخش‌كننده فيلم 2سال قبل همه شرايط را براي اكران گسترده فيلم در گروه سينمايي عصر جديد به‌وجود آورده بود ولي با دخالت غيرقانوني معاونت سينمايي وقت، جلوي اكران فيلم موقتا گرفته شد و در خواست معاونت براي 2ماه تأمل در اكران به 2سال توقف اكران اين فيلم تبديل شد.»
اميريوسفي هم مثل ميلاني، بيش از آنكه به نمايش موقت در جشنواره بينديشد، به اكران عمومي فكر مي‌كند. او ادامه مي‌دهد: «با گذشت 2 سال از آماده شدن فيلم آتشكار و دريافت پروانه نمايش آن، در اين شرايط براي من به‌عنوان كارگردان و تهيه‌كننده، مهم اكران عمومي فيلم است. برايم خوشايند است كه فيلم در جشنواره و براي مردم و منتقدان به نمايش درآيد اما مهم‌تر از آن روشن شدن وضعيت اكران فيلم است.»
عليرضا سجادپور درباره آتشكار مي‌گويد: «با وجود بررسي اين فيلم هنوز به نتيجه قطعي نرسيده‌ايم اما به راه‌حل‌هاي منطقي دست يافتيم كه در تلاش هستيم هرچه سريع‌تر مشكل اين فيلم حل شود.»براي رسيدن به نتيجه قطعي، هنوز 23 روز فرصت هست. جشنواره فجر 5بهمن آغاز مي‌شود.
اما چه كسي ميتواند به نزديكي معنادار جشنواره بيست‌وهشتم فيلم فجر و حركت شتابان رفع توقيف از فيلمها، بي‌توجه بماند؟
به گزارش «همشهري»، اين حركت با رفع توقيف «به رنگ ارغوان» ابراهيم حاتمي‌كيا كه به‌نظر مي‌رسيد ديگر هرگز رنگ پرده سينما را نبيند به اوج رسيد و نشان داد براي رونق يا بدون توجه به آن، به هر حال جشنواره امسال، جشنواره فيلمهاي توقيفي است. به‌ويژه اينكه همزمان، «كتاب قانون» هم رفع توقيف شد.
اما مديركل اداره نظارت و ارزشيابي وزارت ارشاد روز گذشته، يعني در فاصله 24 روز مانده به آغاز جشنواره 28 فيلم فجر، خبر خوش ديگري داد. سجادپور گفت: «تا شب گذشته هم جلسه داشتيم و در پي رفع توقيف فيلمها بوديم و در حال حاضر از 12 فيلم توقيفي كه وجود داشت تعداد به زير 10 آمده است اما تعدادي ديگر هستند كه بي‌دليل توقيف نشده‌اند.»
آن طور كه ايسنا نوشته، قرار است در اين هفته، 3 فيلم ديگر هم رفع توقيف شوند كه بخت اول با «سفر به هيدالو»ي مجتبي راعي است.
سجادپور مي‌گويد: «جشنواره فيلم فجر را بايد يك فرصت ويژه براي اينگونه فيلمها ببينيم و اين جشنواره به‌عنوان جشن داخلي سينماي ايران فرصت خوبي است تا بعضي فيلمها ديده شوند و تصميم بهتري براي اكران عمومي گرفته شود و سينماگران هم در تصميم‌گيري سرنوشت فيلم دخيل شوند.»
اين استدلال البته هم اشاره غيرمستقيمي است به فكر اول (=رونق‌بخشي به جشنواره با رفع توقيف) و هم پاسخي به 2شبهه بعدي. اين دوشبهه را 2 تن از منتقدان همسنگر تيم سينمايي فعلي، پس از موج اول رفع توقيف طرح كردند. اكبر نبوي و جمال شورجه.
نبوي مي‌گويد: «تصور ميكنم در مورد جشنواره امسال با 2نگاه تقريباً متضاد و معارض روبه‌رو هستيم. يك نگاه دولتي است كه به واسطه آن شرايطي به‌وجود آمده كه بخشي از فيلمهاي سالهاي گذشته كه به ناحق يا حق مورد سانسور و يا توقيف قرار گرفته بوده، در جشنواره به نمايش درآيند.از اين زاويه تلاش شده تا در مورد جشنواره تبليغ شود.»
نبوي كه در همين چند جمله نشان مي‌دهد چندان نگاه مثبتي به اين ماجرا ندارد، ادامه مي‌دهد: «اگر مديران جشنواره يا مسئولان سينمايي نگران فيلمهاي توقيفي هستند و معتقدند كه در سالهاي گذشته نسبت به اين آثار اجحافي صورت گرفته است بايد با شهامت بگويند كه با اين نگاه كه در گذشته موجود بوده مخالفند و از اين پس هم خودشان اين گروه از فيلمها را توقيف نخواهند كرد تا تصوراتي مبني بر تبليغاتي بودن اين جريان به‌وجود نيايد.»
اما شورجه به مسئله تفاوت نمايش جشنواره‌اي با پروانه نمايش عمومي اشاره كرده و مي‌گويد: «نمايش فيلمهاي توقيفي براي مخاطبان جشنواره فيلم فجر ميتواند نشان‌دهنده وجود نگاه اغماضگر در مسئولان سينمايي باشد تا حداقل مخاطبان جشنواره فجر بتوانند اين فيلمها را ببينند اما واقعيت اين است كه اين فيلمها براي نمايش عمومي، بايد به شوراي صدور پروانه نمايش ارائه شوند و مجوز رسمي دريافت كنند.»
به هر ترتيب و با هر رويكرد و علتي كه باشد، آنطور كه سجادپور وعده كرده است، علاوه بر سفر به هيدالو، 2 فيلم ديگر هم به‌زودي رفع توقيف مي‌شوند. او به اين دوفيلم اشاره‌اي نكرده است اما از روال رفع توقيف‌ها مي‌توان انتظار داشت تلاش سجادپور و همكارانش، بيش از هر چيز و در گام اول، حل مشكل فيلمسازان اسمي و فيلمهاي كم و بيش مطرح است. بنابراين هيچ بعيد نيست كه 2 سهميه ديگر رفع توقيف، نصيب تهمينه ميلاني با فيلم «تسويه حساب» و سامان مقدم با فيلم «صد سال به اين سال‌ها» شود.
ميلاني كه 2 سال پيش «تسويه حساب» را آماده نمايش كرده بود، البته ظاهرا از ماجراي نمايش موقت و جشنواره‌اي، دل خوشي ندارد و معتقد است براي شركت در جشنواره فيلم فجر بايد براي فيلمش پروانه دائمي نمايش صادر شود تا پس از پايان جشنواره، اكران اين فيلم قطعي باشد.
ميلاني به خبرگزاري شهر مي‌گويد: «تا زماني كه پروانه نمايش دائمي براي فيلمها صادر نشود، در جشنواره فيلم فجر شركت نخواهم كرد و پيش از اين موضوع علاقه‌اي به صحبت كردن ندارم؛ضمن اينكه براي حضور در جشنواره فرمي پر نكرده‌ام.»
البته آن طور كه فارس نوشته است محمد نيك‌بين، تهيه‌كننده تسويه‌حساب، فرم‌هاي لازم را پر كرده است و تصور نمي‌كند «مديران جديد سينمايي با اين فيلم، نمايش آن در جشنواره و در نهايت اكران عمومي مشكلي داشته باشند.»
اما اوضاع «صد سال به اين سال‌ها» كه اتفاقا آن هم از 2 سال قبل آماده نمايش است، كمي فرق دارد. اين فيلم كه در جشن خانه سينما هم به نمايش درآمد، با اعتراض مستقيم جواد شمقدري كه البته آن زمان مشاور هنري رئيس‌جمهور بود، روبه‌رو شد و حالا كمي بعيد است در معاونت خود او، مشكلش حل شود، مگر اينكه شبهه نبوي، حتي بيش از آنكه خود او مي‌گويد، جدي باشد.
اين شبهه وقتي باز هم جدي‌تر مي‌شود كه بدانيم سامان مقدم ابتداي ورود جواد شمقدري به معاونت سينمايي در نامه‌اي نوشت: «ويرانه‌اي را كه امروز آقاي جعفري‌جلوه به آقاي شمقدري تحويل مي‌دهد حاصل بي‌مهري‌ها، بي‌نظمي‌ها و اعمال سليقه و سانسور بي‌حد و حصر است. نخستين قدم معاونت سينمايي بايد براي رفع شكاف ميان سينماگران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي باشد.
جلب اعتماد سينماگراني كه در 4سال گذشته از اين بي‌مهري‌ها زهر خورده‌اند، كار ساده‌اي نيست. زمان مي‌خواهد تا انگيزه و روحيه از دست رفته اهالي سينما ترميم شود. بايد ديد آقاي شمقدري كه جدي‌ترين منتقد دولت نهم در عرصه فرهنگ بوده، تا چه حد در اين راه موفق خواهد بود.»
البته اين ماجرا را طور ديگري هم مي‌توان ديد. اعتراض شمقدري به نمايش بدون پروانه فيلم در جشن خانه سينما بود؛ به‌ويژه آنكه فيلم مقدم در چند رشته هم نامزد جايزه شد و حساسيت بيشتري را به‌وجود آورد.
اما گذشته از اين دوفيلم، بدون شك «آتشكار» محسن اميريوسفي هم يكي از نامزدهاي رفع توقيف است. آتشكار مثل 2 فيلم ديگر، 2 سال است آماده اكران عمومي است و از اين جالب‌تر، حتي 2 سال پيش تا مرز اكران هم پيش رفت.
اميريوسفي 3 روز پيش به ايسنا گفت: «در شرايطي كه پخش‌كننده فيلم 2سال قبل همه شرايط را براي اكران گسترده فيلم در گروه سينمايي عصر جديد به‌وجود آورده بود ولي با دخالت غيرقانوني معاونت سينمايي وقت، جلوي اكران فيلم موقتا گرفته شد و در خواست معاونت براي 2ماه تأمل در اكران به 2سال توقف اكران اين فيلم تبديل شد.»
اميريوسفي هم مثل ميلاني، بيش از آنكه به نمايش موقت در جشنواره بينديشد، به اكران عمومي فكر مي‌كند. او ادامه مي‌دهد: «با گذشت 2 سال از آماده شدن فيلم آتشكار و دريافت پروانه نمايش آن، در اين شرايط براي من به‌عنوان كارگردان و تهيه‌كننده، مهم اكران عمومي فيلم است. برايم خوشايند است كه فيلم در جشنواره و براي مردم و منتقدان به نمايش درآيد اما مهم‌تر از آن روشن شدن وضعيت اكران فيلم است.»
عليرضا سجادپور درباره آتشكار مي‌گويد: «با وجود بررسي اين فيلم هنوز به نتيجه قطعي نرسيده‌ايم اما به راه‌حل‌هاي منطقي دست يافتيم كه در تلاش هستيم هرچه سريع‌تر مشكل اين فيلم حل شود.»براي رسيدن به نتيجه قطعي، هنوز 23 روز فرصت هست. جشنواره فجر 5بهمن آغاز مي‌شود.
