نقطه شروع برای ورود به بازار بورس کجاست؟
فرقی نمی‌کند که در حال حاضر شما در بورس فعالیت دارید یا قصد ورود به بازار بورس را دارید، در هر دو حالت شما باید بدانید که چه مقدار پول برای سرمایه‌گذاری در بورس می‌توانید کنار بگذارید؟ یعنی در گام اول برای ورود به بازار بورس باید دارایی‌ها و بدهی‌های خود را مشخص کنید. برای این کار باید ترازنامه شخصی خودتان را بکشید و اطلاعات داخل آن را پر کنید. برای اینکار باید آموزش بورس را مطالعه کرده باشید.
ترازنامه یک جدول است که در سمت راست آن، دارایی‌ها و در سمت چپ، بدهی‌ها نوشته می‌شوند و وقتی بدهی‌ها از دارایی‌ها کم شود، ثروت خالص به دست می‌آید.
ممکن است شما با شنیدن این واژه‌های حسابداری حالتان بد شود، اما مدیرمالی به شما اطمینان می دهد دانستن این‌ها برای ورود به بازار بورس و موفقیت‌های آتی شما حیاتی است. پس تنبلی نکنید، فوراً یک مداد بردارید و مراحل زیر را همراه با ما انجام دهید:
۱- مطمئن شوید که حتماً پس‌اندازی برای مخارج ضروری و پیش‌بینی‌نشده دارید:
انواع حساب‌های نقد خود را به ترتیب لیست کنید، حساب‌های پس‌انداز در بانک‌های مختلف، سپرده‌های بلندمدتی که محدودیتی برای تبدیل به‌نقد کردن آن‌ها وجود ندارد و هر پول دیگری که در صورت درخواست می‌توانید سریعاً به آن دسترسی داشته باشید. هدف ما این است که حداقل برای سه تا شش ماه پول نقد برای پوشش هزینه‌های زندگی در حساب خود داشته باشیم. این کار تا حدودی خیال ما را راحت می‌کند تا در صورت بروز هر نوع مشکلی تا شش ماه زندگی عادی‌مان دچار اخلال نمی‌شود.
فرض کنید شما در ماه دو میلیون تومان صرف هزینه‌های زندگی خود می‌کنید، بنابراین باید حداقل شش میلیون یا بهتر اینکه دوازده میلیون تومان پس‌انداز در حساب بانکی کوتاه‌مدت خود یا سپرده‌ی بانکی با نرخ سود بالاتر داشته باشید. توجه داشته باشید که پس‌انداز شما در این حساب، برای اتفاقات پیش‌بینی‌نشده است و نباید به‌هیچ‌وجه از این پول برای سرمایه‌گذاری در بورس استفاده کنید.
۲- دارایی‌های خود را به ترتیب نقدشوندگی‌شان یادداشت کنید:
نقدشوندگی یعنی سرعت تبدیل‌شدن یک دارایی به وجه نقد در کوتاه‌ترین زمان ممکن و به قیمت بازار. دارایی از نقدشوندگی بالاتری برخوردار است که سریعاً بتوان آن را به وجه نقد تبدیل کرد. اغلب اوقات، بسیاری از ما دارایی‌های نقد کم و دارایی‌های غیر نقد زیادی نظیر زمین و ملک و ماشین داریم و این یعنی اگر همین حالا به پول نقد احتیاج داشته باشیم، پول نقدی نداریم!!! بنابراین دارایی‌های خود را مرور کنید و مطمئن شوید که مقدار مناسبی وجه نقد یا دارایی با نقدشوندگی بالا دارید.
نمونه دارایی‌های با نقدشوندگی خوب: پول نقد، حساب کوتاه‌مدت بانک، سپرده‌های بلندمدت، اوراق مشارکت، سهام.
نمونه دارایی‌های با نقدشوندگی بد: زمین، خانه، مغازه، ماشین، جواهرات.
جدول (۱) به شما کمک می‌کند تا مطابق با آن، دارایی‌های خود را به ترتیب نقدشوندگی مرتب کنید:
دارایی | ارزش روز | میانگین نرخ بازده سالانه |
| دارایی‌های جاری | ||
| پول نقد در جیب شما | ۱۵۰۰۰۰ تومان | |
| حساب پس‌انداز کوتاه‌مدت بانک | ۲۰۰۰۰۰۰ تومان | %۶ |
| سپرده بلندمدت یک‌ساله | ۶۰۰۰۰۰۰ تومان | ۲۰% |
| اوراق مشارکت | ۳۰۰۰۰۰۰ تومان | %۲۲ |
| سهام | ۱۲۰۰۰۰۰۰ تومان | %۳۰ |
| سایر دارایی‌ها | ۳۵۰۰۰۰ تومان | |
| جمع کل دارایی‌های جاری | ۲۳۵۰۰۰۰۰ تومان | |
| دارایی‌های بلندمدت | ||
| ماشین | ۱۵۰۰۰۰۰۰ تومان | %۱۰ |
| ودیعه رهن خانه | ۵۰۰۰۰۰۰۰ تومان | %۵ |
| زمین و باغ حاشیه شهر | ۸۰۰۰۰۰۰۰ تومان | ۱۰% |
| سایر دارایی‌ها | ۲۰۰۰۰۰۰ تومان | ۵% |
| جمع کل دارایی‌های بلندمدت | ۱۴۷۰۰۰۰۰۰ تومان | |
| جمع کل دارایی‌ها | ۱۷۰۵۰۰۰۰۰ تومان | |
در جدول بالا، ستون اول نشان‌دهنده انواع دارایی‌ها است. دارایی‌های جاری به‌سرعت تبدیل به پول نقد می‌شوند ولی دارایی‌های بلندمدت علی‌رغم ارزشمند بودنشان، امکان فروش و تبدیل‌شدن به وجه نقد را در مدت‌زمان کوتاه ندارند.
ستون دوم، ارزش بازاری دارایی‌ها را نشان می‌دهد و با قیمت خرید این دارایی‌ها متفاوت است؛ یعنی اگر امروز شما بخواهید ماشین خود را بفروشید، مشتریان در چه قیمتی حاضر به خرید آن هستند.
ستون سوم هم نرخ رشد یا بازده دارایی شمارا نشان می‌دهد. برای مثال ماشین شما سال آینده ده درصد از ارزش فعلی خود را از دست می‌دهد.
در ردیف آخر جدول هم جمع کل دارایی‌های جاری و بلندمدت مشخص شده است.
۳- لیست بدهی‌های خود را تهیه کنید:
بدهی‌ها، تعهداتی هستند که شما ملزم به پرداخت آن‌ها هستید؛ که می‌تواند شامل اقساط بیمه عمر، وام مسکن یا بدهی به برادر یا دوستتان باشد. اگر شما بدهی‌های خود را به‌دقت یادداشت نکنید، خود را صاحب پولی خواهید دانست که متعلق به شما نیست!
جدول (۲) کمک می‌کند تا مطابق با آن تمام اطلاعاتی که نیاز دارید جمع‌آوری کرده و لیست کنید.
بدهی و تعهدات | مقدار | نرخ بهره/نرخ رشد |
اقساط بیمه عمر | ۲۴۰۰۰۰۰ تومان | ۱۰% |
وام بانکی | ۱۰۰۰۰۰۰۰ تومان | ۲۴% |
وام خرید ماشین | ۴۰۰۰۰۰۰ تومان | ۱۸% |
وام ازدواج | ۱۰۰۰۰۰۰ تومان | ۴% |
| وام خرید مسکن ویژه | ۴۰۰۰۰۰۰۰ تومان | ۱۴% |
جمع کل بدهی‌ها | ۵۷۴۰۰۰۰۰ تومان | |
مطابق جدول (۱)، ستون اول جدول (۲) نوع بدهی‌ها، ستون دوم مقدار یا ارزش روز آن‌ها و ستون سوم نرخ بهره‌ی بدهی‌ها را نشان می‌دهد.
۴- ثروت خالص خود را محاسبه کنید:
ثروت خالص، نشان‌دهنده آن مقدار دارایی است که به خود شما تعلق دارد و بعد از کسر مجموع بدهی‌ها از مجموع دارایی‌های شما به دست می‌آید. وظیفه شماست که ثروت خالص خود را از سالی به سال دیگر افزایش دهید و تلاش کنید دارایی‌هایتان بیشتر و بدهی‌هایتان کمتر از سال قبل شود.
جدول (۳) نحوه محاسبه ثروت خالص با توجه به اطلاعات جداول (۱) و (۲) را نشان می‌دهد.
مجموع | مقدار | افزایش نسبت به سال قبل |
مجموع دارایی‌ها (جدول ۱) | ۱۷۰۵۰۰۰۰۰ تومان | ۷% |
مجموع بدهی‌ها (جدول ۲) | ۵۷۴۰۰۰۰۰ تومان | %۳ |
| ثروت خالص | ۱۱۳۱۰۰۰۰۰ | ۴% |
۵- ترازنامه شخصی خود را تجزیه‌وتحلیل کنید:
بعدازاینکه ترازنامه شخصی خود را برای مشخص کردن وضعیت مالی فعلیتان تهیه کردید، لازم است که با دقت به اعداد و ارقام آن توجه کنید و هر تغییری که منجر به افزایش ثروت شما می‌شود، شناسایی کنید. گاهی اوقات دستیابی به برخی اهداف مالی تنها با تمرکز بر همین ترازنامه و اعمال برخی تغییرات جزئی حاصل می‌شود. موارد زیر به‌صورت مختصر برخی از این نکات رو بیان می‌کنید:
- پس‌اندازی که برای مخارج اضطراری کنار گذاشته‌اید، در مطمئن‌ترین حساب که بالاترین سود را به شما می‌دهد، ذخیره کنید. هیچ‌وقت این پس‌انداز را در سهام سرمایه‌گذاری نکنید. از بین اوراق مشارکت مختلف نیز اوراقی که با پشتوانه بانک مرکزی منتشرشده‌اند، مطمئن‌تر هستند.
- اگر دارایی‌هایی دارید که مستهلک می‌شوند و از آن‌ها استفاده نمی‌کنید، آن‌ها را بفروشید و در دارایی‌های دیگر سرمایه‌گذاری کنید. برای مثال فرض کنید شما دو عدد لپ‌تاپ دارید که از یکی از آن‌ها هیچ‌وقت استفاده نمی‌کنید، آن را بفروشید، حتی اگر ارزش فعلی آن ۱۰۰۰۰۰۰ تومان باشد. چراکه این لپ‌تاپ سال دیگر ۵۰۰۰۰۰ تومان می‌ارزد، اما ۱۰۰۰۰۰۰ تومان فعلی سال آینده حداقل ۱۱۲۰۰۰۰ تومان خواهد شد. (درصورتی‌که در حساب کوتاه‌مدت بانکی سرمایه‌گذاری کنید) برای فروش لوازم دست‌دوم خود به سایت‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی مراجعه کنید که برای همین کار راه‌اندازی شده‌اند.
- در حساب‌هایی که بازده بالاتری دارند سرمایه‌گذاری کنید، سپرده‌های بانکی بلندمدت و حساب‌های جاری و کوتاه‌مدت تقریباً از نقدشوندگی مشابهی برخوردارند؛ اما سپرده‌های بلندمدت سودی به‌مراتب بیشتر (تا دو و نیم برابر) نسبت به حساب‌های جاری دارند.
- از دارایی‌هایی که سود کمی به آن‌ها تعلق می‌گیرد، برای بازپرداخت کامل بدهی‌هایی که نرخ بهره بالایی دارند، استفاده کرده و صرفه‌جویی کنید.
- از وام‌های بلندمدت برای خرید دارایی‌های جاری و کوتاه‌مدت استفاده نکنید. برای مثال از وام بانکی که بازپرداخت آن پنج‌ساله است، برای خرید تلفن همراه استفاده نکنید.
دستورات بالا را با دقت انجام دهید و مطمئن باشید که اجرای دقیق این دستورات برای ورود به بازار بورس و موفقیت شما در این بازار حیاتی است. پس سهل‌انگاری نکنید.
منبع: مدیرمالی
