اوراق رهنی بانک مسکن برای اولین بار در بازار سرمایه به صورت بانام و قابل معامله به ارزش کلی ۳ هزار میلیارد ریال و با نرخ سود 18.5 رصد، قابل پرداخت در مواعد ۳ ماهه صادر میشود.
اسماعیل درگاهی ضمن بیان مطلب فوق افزود: بورس اوراق بهادار تهران با بهرهمندی از شبکه گسترده کارگزاری و پوشش مناسب تالارهای استانی در سطح کشور، محمل معاملاتی مناسبی برای انتشار اوراق رهنی است. امید است انتشار این اوراق با زمینهسازی مقرراتی و حقوقی مناسب و ایجاد ساز و کارهای نظارتی به تکامل بازار اوراق بهادار منجر شود.
وی ارکان این اوراق را به ترتیب شامل بانی: بانک مسکن، ضامن: بانک مسکن، امین : سازمان حسابرسی،متعهد پذیره نویسی: شرکت تامین سرمایه بانک مسکن، بازارگردان: شرکت تامین سرمایه بانک مسکن، عامل فروش: شرکت کارگزاری بانک مسکن، عامل پرداخت: شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه دانست و تاکید کرد: ناشر این اوراق هم یکی از نهادهای واسط تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار خواهد بود. گفتنی است این اوراق بر مبنای تسهیلات منتخب بانک مسکن که در انطباق با دستورالعمل انتشار اوراق رهنی هستند منتشر می شود.
درگاهی درخصوص مزایای اوراق رهنی گفت: سابقه اوراق رهنی نشان میدهد که تبدیل به اوراق بهادار کردن وامهای رهنی، ضمن افزایش نقد شوندگی دارایی های رهنی بانکها، کاهش نرخ رهن و رونق بازار مسکن را در بازارهای دنیا به دنبال داشته است. میتوان گفت انتشار این ابزار با لحاظ وضعیت رکودی بخش مسکن و نیاز به تحریک تقاضا با آزادسازی منابع بانکی، در بهترین زمان صورت میگیرد.
وی با بیان اینکه امروزه وجود ابزارهای مالی متنوع در حوزههای مختلف تامین مالی، سرمایهگذاری، پوشش ریسک از ضرورتهای توسعه بورسها تلقی میشود، تصریح کرد: براین اساس، گسترش تنوع ابزارهای موجود در بورس اوراق بهادار تهران در سالهای اخیر در این راستا صورت گرفته است تا ضمن افزایش انگیزه سرمایهگذاری، راهکارهای تامین مالی بهتر و کارآمدتری در اختیار بنگاهها قرار دهد.
سرپرست پذیرش بورس تهران تاکید کرد: یکی از حوزههایی که توان پوشش نیازهای ذکر شده را دارد، حوزه ابزارهای مالی ساختار یافته است که اوراق بهادر با پشتوانه وام های رهنی در این دسته قرار میگیرند. در اوراق بهادار با پشتوانه وام های رهنی، در حقیقت دارایی های بانک وام دهنده به اوراق بهادار تبدیل و در بازار فروخته میشود. با استفاده از ساز و کار اوراق رهنی، بانک وام دهنده میتواند به منظور افزایش توان اعطای وام خود از ظرفیت های بازار سرمایه استفاده کند.
بنا بر اعلام شرکت بورس وی یادآور شد: از آنجا که سررسید وامهای رهنی معمولا بلندمدت است و بانک وام دهنده نیز منابع محدودی برای پاسخگویی به تقاضای وام دارد، لذا باید به شیوه اوراق بهادار سازی متوسل شد. به این ترتیب بانک وام دهنده به پشتوانه مطالبات خود از وام گیرنده رهنی، اوراق بهادار را از طریق شرکت ناشر(واسط) منتشر و در بازار می فروشد به عبارت بهتر، بانک مطالبات خود را در بازار تنزیل کرده و منابع خود را برای ارائه وام های بیشتر تجهیز می کند. بانکها با فروش اوراق رهنی از مزیتهایی همانند کاهش هزینه سرمایه، انتقال ریسک، آزادسازی منابع و سرمایه، بهبود کفایت سرمایه برخوردار می شوند.
وی در پاسخ به این سوال که تاریخچه اوراق رهنی به چه زمانی باز می گردد گفت: اولین اوراق بهادار رهنی در بازار ایالات متحده امریکا و توسط شرکت جنی ما در سال 1970 معرفی شد. توسعه این ابزار در سالهای بعد با معرفی و انتشار تعهدات رهنی وثیقه دار(CMO) توسط فریدی مک وارد فاز جدیدی شد که جذابیتهای صنعت اوراق بهادار سازی را بیش از پیش نمایان کرد.
درگاهی با اشاره به وضعیت اکنونی اوراق رهنی در بازار سایر کشورهای توسعه یافته گفت: این اوراق همانند کانادا، استرالیا، ژاپن ولوکزامبورگ و سایر بورسهای پیشرو منتشر می شود. این اوراق با انواع مختلف گواهیهای انتقال قرضه با پشتوانه وام رهنی(pass through)، تعهدات وثیقه دار(CMO) و نیز اوراق رهنی stripped یکی از نقدشونده ترین بازارها را به خود اختصاص میدهند.