عربستان بانک مرکزی ندارد ولی نهادی به نام مؤسسه پولی عربستان سعودی نقش بانک مرکزی را در این کشور بازی می کند که می توان آن را دریایی از ارزهای خارجی دانست.
به گزارش خبرآنلاین، مؤسسه پولی عربستان سعودی یا همان SAUDI ARABIAN MONETARY AGENCY) SAMA ) در واقع بانک مرکزی پادشاهی عربستان سعودی است که می توان آن را دریایی از ارزهای خارجی دانست. این مؤسسه وظیفه مدیریت ارزهای خارجی کشور را برعهده داشته و از سال ،1986 رژیم نرخ ارز را با لنگر دلار میخ کوب کرده است. قبل از تأسیس SAMA از سال 1926 بانک عربستان هلند که بخشی از مؤسسه تجاری هلند بود، ذخایر طلا و درآمد نفت پادشاهی عربستان سعودی را نگهداری می کرد. بانک عربستان هلند درواقع بانک مرکزی غیررسمی عربستان بود.
درآمدهای دولت از طریق وزارت مالیه تجمیع شده و در حساب هایی از جمله حساب جاری دولت، ذخایر دولت، سپرده های تخصیص یافته برای پروژه های دولتی نزد مؤسسه پولی عربستان سعودی نگهداری می شود. از میان این سه حساب ، حساب جاری و حساب مربوط به سپرده های تخصیص یافته برای پروژه های دولتی جنبه عملیاتی دارد و حساب ذخایر دولت محلی است برای درآمدهای مازاد دولت.
در واقع درآمدهای مازاد دولت به عنوان ذخایر دولت نزد بانک مرکزی سپرده گذاری می شود و بانک مرکزی نیز این وجوه را در بازارهای مالی خارجی سرمایه گذاری می کند.
در این چارچوب درآمدهای مازاد دولت وارد اقتصاد عربستان نمی شود. در مقابل، این ذخایر به دولت این امکان را می دهد که در شرایط کاهش درآمدهای نفتی و بروز کسری بودجه، مخارج مورد نیاز خود را تأمین کند.
درآمد و مخارج عملکردی دولت عربستان در سالهای 2000 تا 2014 در نمودار ذیل نشان داده شده است. در طی این سال ها به واسطه وجود درآمدهای نفتی، دولت عربستان عموما با مازاد درآمد روبرو بوده است.
در سال 2014 درآمد کل دولت 278.9 میلیارد دلار (37 درصد تولید ناخالص داخلی) و مخارج کل دولت 293.3 میلیارد دلار (معادل 32 درصد تولید ناخالص داخلی) بوده است که نشان از کسری 14.4 میلیارد دلاری دارد که اولین کسری بودجه از سال 2000 میلادی تاکنون است.
البته در بودجه سال 2014 میزان درآمد و مخارج کل تصویب شده دولت 220 میلیارد دلار بوده است. افزایش 65.3 میلیارد دلاری (معادل 28.7 درصد کل مخارج) مخارج دولت نسبت به میزان مصوب در بودجه سال 2014 براساس گزارش وزارت مالیه مربوط به مخارج پرداختی اضافی به پروژه توسعه حرمین شریفین و سایر پروژه های توسعه ای و خدماتی و کمک های بین المللی بوده است.
در بودجه سال 2015 درآمد کل 190.7 میلیارد دلار پیش بینی شده است که نشان از کاهش 16.35 درصدی درآمدهای دولت نسبت به درآمد مصو دولت در بودجه2014 و کاهش 31.62 درصدی آن نسبت به عملکرد درآمدهای دولت در سال 2014 دارد.
در بودجه سال 2015، مخارج دولت 229.3 میلیارد دلار تصویب شده است که اندکی (نیم درصد) بیش از مخارج مصوب در بودجه سال 2014 و 21.8 درصد کمتر از عملکرد مخارج سال 2014 است.
کسری بودجه تخمینی سال 2015 براساس درآمدهای تخمینی و مخارج مصوب 38.6 میلیارد دلار است. این کسری براحتی از طریق انباشت دارایی های خارجی مؤسسه پولی عربستان سعودی (بانک مرکزی عربستان) تأمین خواهد شد.
در مجموع اطلاعات اندکی درباره فعالیت های SAMA منتشر می شود و می توان آن را به عنوان یک صندوق محتاط شناخت که تمایل کمی برای سرمایه گذاری در سایر بخشهای غیر از اوراق کوتاه مدت دولت های غربی دارد. بانک مرکزی عربستان در پایان سال 2014، بیش از 70 درصد دارایی های خود را در بازارهای مالی سرمایه گذاری کرده است. میزان سرمایه گذاری خارجی مستقیم آن تا سال 2013 حدود 26 میلیارد دلار بوده است.
این درحالی است که ارزش سرمایه گذاری خارجی مستقیم قطر در سال 2013 حدود 28.6 میلیارد دلار، کویت 60.7 میلیارد دلار و امارات متحده عربی 61.9 میلیارد دلار و ارزش سرمایه گذاری خارجی ایران در سال 2012 حدود 2.8 میلیارد دلار برآورد شده است.