هیچ‌ وقت تصور نمی‌کردم این سرود در شلمچه من و همه رزمندگان را به نشاط بکشاند

محمد میرزاوندی صدای ماندگار موسیقی لرستان که تاثیر شگرفی در تقویت شورملی در دوران دفاع مقدس داشت، امروز در حالی مورد پاسداشت قرار گرفت که محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس به مراسم بزرگداشت این هنرمند کشورمان رفت و به پاس تلاش‌های ماندگار این خواننده، از او قدردانی کرد.

به گزارش «تابناک»؛ سال‌های جنگ با پخش نواهایی همراه بود که اراده جوانان انقلابی کشورمان را برای حضور در جبهه حق علیه باطل مستحکم می‌ساخت و در میان این نواها، آهنگ «دایه دایه وقت جنگه» با گویش شیرین لری، هنوز در حافظه مردم ایران باقی است؛ نوایی که روزگاری دور خوانده شده بود اما اجرای دوباره‌اش در اوج انقلاب و دوران دفاع مقدس، معنای متفاوت به این نوا بخشید و اکنون یادآور دوران مقاومت ملت قهرمان ایران است.

دایه دایه از ملودی های قدیمی منطقه لرستان بود و قبلا در اواخر دهه سی هجری شمسی توسط حشمت الله رشیدی اجرا شده بود و سپس اجرای این ترانه در سال 1356 توسط استاد مجتبی میرزاده آهنگ دایه دایه را با یک تنظیم جدید و با صدای زیبا و چپ کوک رضا سقایی خواننده افسانه ای لر، در غالب کاست موتورچی منتشر کرد. با این حال اجرای محمد میرزاوندی از دایه دایه ماندگارترین اجرا بر روی این ترانه بود و خیلی زود جایگاه خود را در میان علاقه مندان به موسیقی باز کرد؛ همان اجرایی که در اوج دوران دفاع مقدس مورد توجه قرار گرفت و به لحاظ تکنیکی منحصر به فرد بود.

میرزاوندی خواننده بسیارخوش صدای موسیقی ایران با سوز سینه منحصر به فردش که خصوصا در اوج بسیار صدای گرم و توانمندی دارد و چپ کوک است، همچون دیگر خوانندگان چپ کوک بسیار راحت گام ماژور را میخواند و چون موسیقی لرستان در دستگاه ماهور و گام ماژور تعریف می‌شود، نوای دایه دایه با صدای او به اوج زیبایی رسیده است.

مراسم پاسداشت محمد میرزاوندی امروز -سه‌شنبه ششم بهمن ماه- در فرهنگسرای اندیشه با حضور اهالی فرهنگ و هنر ایران زمین برگزار شد و محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس نیز با حضور در این مراسم، پاسخی به نوای ماندگار این هنرمند کشورمان در دوران دفاع مقدس داد و از تلاش‌های تاریخی‌اش تقدیر کرد. دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در این مراسم گفت: هنر واقعی جلوه واقعی انسان متعهد در محضر خداوندی است.

دکتر محسن رضایی شامگاه دوشنبه در فرهنگسرای اندیشه گفت: برای من افتخاری است در میان هنرمندان و هنردوستان باشم و از هنر استاد میرزاوندی تقدیر کنیم. وقتی هنرمند هنر خود را با تعهد و مسوولیت پذیری پیوند می دهد، هنرمند زلال و شکوه اشترانکوه را در دل خود جای می دهد. هنر میرزاوندی سراب نیست حقیقت است. صدایش که می جوشد قلب و روح او در خروش است به همین دلیل است که اقوام دیگر؛ از طریق دل این انسان اشک از گوشه چشمشان جاری می شد. آری، برخی مواقع ارتباط دلی بدون گویش معجزه می کند. گویش و خروش دل این معجزه را دو چندان می کند.

دکتر محسن رضایی گفت: «حقیقت هنر چیزی جز وصل آسمان و زمین نیست، هنر واقعی جلوه واقعی انسان متعهد در محضر خداوندی است. آقای میرزاوندی در این مسیر حقیقی هنر پا گذاشتند و خیلی زود متوجه شد که از علم هم باید استفاده کند و یک هنرمند روشنفکر در یک مقطع حساس انقلاب اسلامی ظهور کرد و در برابر قدرت های عالم غیرت ایرانیان را به خروش وا داشت.»

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: «ارتباط من با این سرود از قبل از انقلاب بود. ششم ابتدایی در مسجد سلیمان بودم که دوستی این سرود مشترک همه لرها را می خواند. می‌دانید که از کرمانشاه تا بوشهر و شیراز در زاگرس مرکزی این سرود را به عنوان سرود تاریخی مشترک می خواند. در محله ما می خواند و هیچ وقت نمی‌دانستم علیه رژیم شاه روی از این آوا استفاده کنیم و روزگاری دیگر من یک ژنرال بشوم و این سرود در شلمچه من و همه رزمندگان را به نشاط بکشاند. وقتی میرزاوندی می گفت دایه دایه، مادرانی را نشان می داد که فرزندانشان را به جبهه ها اعزام می کردند و قامت بلند رزمندگان پشت خاکریزها نشان می‌داد که در برابر انبوه تانک های دشمن تا آخرین فشنگشان مقاومت می کردند.»

رضایی در ادامه گفت: «هنر واقعی و حقیقت هنر که با تعهد یکی می شود، دیگر هنر یک صنعت و یک سراب نیست. میرزاوندی نشان داد که هنر معجزه می کند، همان معجزه ای که دیدیم صادق آهنگران هم از زاویه مذهب و دین آن را در جبهه های دفاع جلوه گر ساخت. این سرود هنوز هم در میان ما ایرانیان، جایی دارد و شما می دانید که ایران ما همچنان باید سربلند در دنیا زندگی کند و در برابر دشمنان خودش این سربلندی را باید حفظ کند. این سربلندی همه اش جنگ با تفنگ نیست. جنگ با فقر و بیکاری هم هست. ما برای سربلندی و آرمان هامان باید روحیه نبرد با تکفیری ها و فقر را در خودمان حفظ کنیم. دایه دایه وقت جنگ است و تا نفس داریم باید بجنگیم ودر جمهوری اسلامی ایران با این ملت پر افتخار باید به این راه ادامه بدهیم.»

بنا بر این گزارش، محمد میرزاوندی در سال 1364 با همراه با گروه سرود خرم آباد عنوان بهترین تک خوان را در اولین دوره موسیقی فجر جشنواره (با نام اولیه جشنواره سراسری سرود و آهنگ های انقلابی)، جایزه بهترین تکخوان را از آن خود ساخت. موفقیت های میرزاوندی به این ختم نشد و او در سال بعد در جشنواره موسیقی فجر به همراه گروه سرود خرم آباد، جایزه بهترین گروه موسیقی محلی را به دست آورد. در سومین دوره جشنواره موسیقی فجر که با نگاه ویژه به موسیقی فولکلور و محلی کار خود را در بهمن سال 66 آغاز کرد، میرزاوندی دیپلم بهترین خواننده فولکلور را از آن خود کرد.

محمد میرزاوندی در 11 اردیبهشت سال 1367 در حالی که شب قبلش از اجرای برنامه موسیقی در جبهه مهران، به خرم آباد برگشته بود، به ناگاه سکته مغزی کرد و از خواندن باز ماند. حادثه‌ای تلخ که  به گونه‌ای دیگر برای رضا سقایی خواننده قبلی دایه دایه نیز به نوعی اتفاق افتاده بود و او نیز در سال 57 به دلیل اشتباه یک جراح ناشی (که به وی قول داده بود با برداشتن لوزه ها صدایش رساتر خواهد شد) بخشی از حنجره اش را از دست داده و برای همیشه خاموش شده بود.

خاموش شدن ناگهانی محمد میرزاوندی یک واقعه تلخ برای او و دوستدارانش بود. خواننده خوش صدای لرستان بر اثر سکته مغزی در تکلم خود دچار مشکل جدی شده و از حرکت عادی دست ها و پاهایش نیز عاجز بود.

چهارمین جشنواره موسیقی فجر در سال 67 یک غایب بزرگ داشت و آن محمد میرزاوندی بود. اما با این حال در همین جشنواره، آلبوم «تا نفس داروم می جنگم» با صدای او در نخستين دوره آلبوم موسیقی برگزیده سال، در بخش موسيقی محلی عنوان اول را کسب کرد.

محمد میرزاوندی همچنین در ششمين جشنواره سراسري فجر در بهمن ماه سال 1369 به همراه گروه موسیقی لرستان به سرپرستی و خوانندگی فرج علیپور به صورت نمادین بر سر صحنه حضور یافت و یک بیت آواز خواند و در بخش آواز لوح تقدير هیئت داوران جشنواره را دريافت کرد و مورد تقدیر وزیر وقت ارشاد قرار گرفت.

اجرای اصلی دایه دایه توسط میرزاوندی و همچنین یکی از اجرای اخیر این خواننده را به مناسبت این پاسداشت در «تابناک» بشنوید: