سال جدید میلادی با تصویری هول انگیز از اعدام شیخ نمر در عربستان آغاز شده است. خبرگزاری بلومبرگ می‌نویسد، «ملک سلمان» هشتادساله که در پی مرگ ملک عبدالله ، برادربزرگش در ژانویه سال 2015 جانشین او شد، ریاض را وارد جنگ در یمن کرد، با بمب گذاری های انتحاری در داخل مرزهایش مواجه شد و همچنین شاهد دست یابی توافق هسته ای تاریخی بین ایران و آمریکا -قدرتمندترین هم پیمان عربستان طی پنجاه سال گذشته بود.
بهای نفت خام که شاهرگ حیاتی اقتصاد عربستان سعودی محسوب می شود، همچنان ارزان است و سبب کاهش چند میلیارد دلاری درآمدهای این کشور شده است.وزیر دارایی عربستان سعودی در روز بیست و هشتم ماه دسامبر از کاهش شدید هزینه های این کشور در سال 2016خبر داد.
به گفته «لؤی الخطیب» کارشناس مؤسسه آمریکایی بروکینگر ، هزینه های نظامی عربستان سعودی افزایش یافته است و 28 درصد از بودجه این کشور را تشکیل می دهد. این در حالی است که بودجه نظامی آمریکا هجده درصد از بودجه کلی این کشور را تشکیل می دهد. یک هفته بعد، عربستان سعودی 47 زندانی که آنها را تروریست نامیده بود، از جمله شیخ نمر النمر روحانی برجسته شیعه را اعدام کرد. چند روز بعد، روابط تقریبا تیره عربستان سعودی با ایران ، رو به وخامت نهاد و در نهایت روابط دوکشور قطع شد.
عوض حیدرپورشهرضایی،عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در تحلیل وضعیت به وجود آمده برای سعودی‌ها گفت: «سعودی‌ها شاهد شکل گیری امواج سهمگینی هستند که آنها را در آستانه نابودی و ویرانی قرار داده است. ریاض با اعدام شیخ نمر تلاش کرد ، روند سقوط خود را کند نماید.»
تحلیل گران غربی بر این باورند که بعید به نظر می رسد سعودی‌ها بخواهند غیر برنامه ریزی شده عمل کنند. «جیمز اسمیت» که طی سال های 2009 تا 2013 سفیر آمریکا در عربستان سعودی بود، می‌گوید: «من به واقع فکر نمی کنم سعودی ها به بررسی پیامدهای اقدامات خود بر منطقه بپردازند.»
حیدرپور می گوید: «سعودی‌ها در تبعات دیپلماتیک اعدام شیخ‌نمر محکوم هستند اما آنها با توسل به اشتباه فاحش عده‌ای خودسر در تلاش هستند روند تاخیر در سقوط عربستان را تثبیت کنند. عربستان امروز تلاش می کند با بزرگ نمایی تسخیر سفارت و کنسولگری خود در ایران با جنجال سازی در شورای‌همکاری‌های خلیج فارس و اتحادیه عرب اذهان عمومی را منحرف کند.»
پادشاه جنگ یا اسب مرده؟
بنا به گفته برخی منابع غربی ، ملک سلمان خود را یک پادشاه جنگی می داند اما شاهزاده‌های سعودی خود را تنها احساس می‌کنند. در نگاه ریاض، کاخ سفید آنها را به حال خود رها کرده است. یک دیپلمات غربی گفته است که عربستان از خونسردی کشورهای اروپایی و آمریکا در ماجرای تسخیر سفارت و کنسولگری سعودی در تهران به شدت خشمگین هستند.
عضو کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس گفت: « معادلات خاورمیانه متاثر از حوادث جهانی تغییر کرده‌است ، در عین حال جمهوری اسلامی به عنوان یک حکومت مقتدر و لنگرگاه ثبات نبض امور منطقه را در دست خود گرفته است.»
وی در ادامه گفت: «پس از ساقط شدن حسنی مبارک ، موضوع مذاکرات اتمی ایران یا امتناع آمریکایی‌ها از رویارویی مستقیم با ارتش سوریه و بشار اسد سعودی‌ها را به شدت هیستریک کرده‌است. سعودی‌ها به همراه صهیونیست‌ها خود را به آب و آتش زدند تا مانع انعقاد تفاهم برجام شوند اما تهران به موفقیت دیپلماتیک دست یافت.»
حیدرپور شهرضایی با بیان این که « سعودی‌ها و صهیونیست ها به شدت نگران فضای پسابرجام هستند» گفت: «جمهوری‌اسلامی که در سال‌های تحریم‌های خصمانه توانسته بود زیرساخت‌های اقتصادی مستحکمی ایجاد کند و در منطقه نیز دارای عمق استراتژیک باشد ؛ با برداشته شدن سد تحریم‌ها ایران به یک جهش باور نکردنی در فصل میوه چینی از برجام دست خواهد یافت.»
این نماینده مجلس نهم گفت: « ایران کشوری است که نبض همه امورخاورمیانه را در دست خود دارد ، آمریکایی‌ها اگرچه همچنان تخاصم و تضعیف دولت جمهوری‌اسلامی را دنبال می‌کنند اما آنها ناچار هستند که در معادلات جدید با تهران تعامل داشته باشند.»
وی با تشبیه عربستان به اسب مرده گفت: «آمریکایی ها هرگز روی یک اسب مرده شرط بندی نمی کنند. بی اعتنایی آمریکایی ها در جریان بیداری اسلامی به سقوط متحدین ریاض و مجموع شرایط نشان می‌دهد که آمریکا دیگر اعتنایی به اسب مرده خود در عربستان ندارد.»
بهره گیری آمریکا از آخرین رمق‌های سعودی
با آن که گفته می شود آمریکا عربستان سعودی را به حال خود رها کرده است اما ریاض همچنان مهمترین مشتری تسلیحاتی واشنگتن محسوب می شود.
«ویلیام هارتونگ» ، مدیر طرح تسلیحات و امنیت در مرکز سیاست بین المللی اعلام کرد فروش تسلیحات آمریکا به عربستان سعودی تحت ریاست جمهوری اوباما افزایش یافته است. براین اساس ، از اکتبر سال 2010 تا سال 2015، آمریکا لایحه فروش تسلیحاتی به ارزش 111 میلیارد و 300میلیون دلار به عربستان سعودی را تصویب کرد که شامل قرارداد تسلیحاتی 29 میلیارد دلاری برای 84 فروند جنگنده اف پانزده می شود که این رقم بیش از سه برابر قرارداد تسلیحاتی آمریکا با کره جنوبی به عنوان دومین مشتری بزرگ تسلیحاتی پنتاگون است.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در تحلیل ادامه فروش تسلیحات آمریکایی به عربستان گفت: « برکسی پوشیده نیست که چرخ‌های اقتصاد آمریکا توسط کارخانجات اسلحه سازی می‌گردد. ایالات متحده در وضع موجود تلاش می کند که از آخرین نفس‌های سعودی‌ها نیز نهایت بهره را کسب نماید.»
حیدرپور گفت: «بودجه کلان نظامی سعودی‌ها موجب تشدید بحران‌های سعودی خواهد شد زیرا آنها آخرین داشته‌های خود را برای کسب قدرت نظامی هزینه می کنند درحالی که این موضوع روند سقوط آنها را شدت می‌بخشد.»
گزارش های منتشر شده حاکی است میزان ذخایر ارزی عربستان سعودی در حال کاهش است. صندوق بین المللی پول پیش بینی کرد اگر سعودی ها هزینه های خود را کاهش ندهند و اگر بهای نفت بشکه ای پنجاه دلار باقی بماند ذخایر ارزی خارجی آنها تا سال دو هزار و بیست به اتمام خواهد رسید. پادشاه جنگی بودن برای ملک سلمان پر هزینه است.
پایان پیام/
