شایعه فروپاشی یورو در اتحادیه اروپا
شهروندان اتحادیه اروپا تعطیلات سال نوی میلادی امسال را با طعم نگرانی از سقوط و ریاضت سنگین اقتصادی تجربه کردند. در پیام های ژانویه رهبران قاره سبز نگرانی از آنچه که «فاجعه پولی و اقتصادی 2015 اروپا» خوانده می شود،مشهود بود. مشکل اصلی که کشورهای عضو منطقه یورو با آن مواجه هستند تلاش برای رونق بخشی به رشد اقتصادی آن است. با توجه به پایین بودن رشد اقتصادی، افزایش بیکاری ، افزایش بدهی های عمومی و حاکمیتی و پایین بودن شدید پول در گردش کشورهای عضو منطقه یورو، این منطقه با سناریوی اقتصادی بسیار دشواری مواجه است .
به باور بسیاری ازکارشناسان مسائل اقتصادی راهی که حوزه پولی یورو برای از سرگیری رشد اقتصادی در پیش گرفته است ، بسیار پر دست انداز خواهد بود. در راهروهای مقر اتحادیه اروپا در بروکسل که ریاضت های سنگین اقتصادی را بر مردم کشورهای اروپایی تحمیل کرده است ، شایعاتی نقل می شود دال بر فروپاشی ارزش یورو!
اسماعیل جلیلی،عضو هیات رییسه کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی می گوید:« یورو به عنوان پول واحد اروپایی ، تابع متغیرهایی زیادی است. ریسک بالای یورو موضوعی است که از ابتدا با هشدار کارشناسان اقتصادی مواجه شده بود.»
وی با بیان این که اتحادیه اروپا در فاصله سال‌های 2006 تا 2008 متحمل شرایط سختی شد که منجر به بروز اختلاف در زمینه ارزش یورو شد،گفت: «اختلال و نوسان یورو در کشورهایی که زیرساخت های آنان نسبت به غول های اقتصادی قاره سبز ضعیف تر بودند،خسارات سنگین تری را متحمل شدند به گونه ای که هنوز نتوانسته اند به ثابت و تعادل دست پیدا کنند که نمونه بارز آنها یونان محسوب می شود.»
این نکته حائز اهمیت است که با اعمال ریاضت های اقتصادی بر کشورهای مختلف اتحادیه اروپایی ظرف چند سال گذشته اعتراضات گسترده ای به سیاست های تحمیلی بروکسل بروز پیدا کرده است. پرتغال ، اسپانیا ، آلمان و چند کشور دیگر اتحادیه اروپا گاه و بی گاه با اعتصاب اصناف و اعتراضات مردمی دست به گریبان هستند. در این میان یونان به عنوان ملتهب ترین کشور که آشوب های آن به کشورهای دیگر نیز سرایت می کند ، مطرح است. زمانی که ناحیه یورو جدایی یک کشور را تجربه کند، ثبات و اعتماد در دیگر کشورهای عضو نابود می شود و این ناحیه بار دیگر دچار رکود می شود. برخی کارشناسان معتقدند خروج تنها یکی از اعضا می تواند فروپاشی تمام مجموعه را به دنبال داشته باشد.
جلیلی ضمن تاکید بر تزلزل شناور یورو،گفت:«اتحادیه اروپا می داند که هرگونه اختلال در یکپارچگی پول واحد اروپایی تبعات سنگینی برای بروکسل خواهد داشت و آنها سعی می کنند که با چنگ و دندان مانع این وقوع این تهدید شوند.»
طلاق احتمالی آتن از یورو
براساس شواهد،تا کمتر از 3هفته دیگر، احتمالا یورو سنگین ترین شوک اختلالی خود را با خروج یونان از منطقه واحد پولی تجربه خواهد کرد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد با توجه به اینکه بسیاری از یونانی‌ها از پنج سال رکود اقتصادی، مالیات سنگین و بیکاری بی‌سابقه به ستوه آمده‌اند، «حزب سیریزا» و آقای«الکسیس سیپراس» رهبر این حزب برای پیروزی در انتخابات پیش از موعد این کشور، از بخت بالایی برخوردارند.
فاتح احتمالی آتن که یکی از منتقدان سر سخت ریاضت اقتصادی تحمیل شده از سوی اتحادیه اروپا به کشورش محسوب می‌شود، اعلام کرده است که تغییرات لازم در اروپا از همین جا (یونان) آغاز می‌شود و به تدریج کشورهای دیگر را در بر خواهد گرفت. سیپراس همچنین با اشاره به انتخابات پیش روی اسپانیا در سال 2015 و نیز انتخابات ایرلند در سال 2016 میلادی، خواست که یونان در انتخابات 25 ژانویه (7 بهمن) «نمونه‌ای مثبت از ترقی در اروپا» را برای پایان دادن «یک سیاست قدیمی» به نمایش بگذارد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس با بیان این که «اتحادیه اروپا آماده حذف یورو در یونان شده است» ، گفت:« طلاق اقتصادی آتن از بروکسل به اقتصاد اتحادیه اروپا لطمه سنگینی وارد می کند اما لزوما اقتصاد این کشور را نجات نخواهد داد.»
کشور یونان از سال 2010 تا کنون تنها با کمک‌های مالی خارجی توانسته خود را سر پا نگاه دارد. کمک‌های مالی اروپا و صندوق بین‌المللی پول به یونان تا کنون بالغ بر 240 میلیارد یورو بوده است.اما این موضوع در سایه تحمیل سیاست‌های ریاضتی سخت به مردم یونان محقق شده است که موجب ایجاد نوعی نفرت و کینه علیه اتحادیه اروپا شده است. گفته می شود ، سقوط ناشی از خروج یونان به سرعت 20 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را نابود می کند، نرخ تورم را به 40 تا 50 درصد می رساند و نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی این کشور را به بیش از 200 درصد می رساند.
چنین پیش بینی هایی کاملاً بدیهی هستند اما پیامد واقعی بازگشت یونان به ارز دراخما چه خواهد بود و ارزش آن تا چه اندازه کاهش خواهد یافت. با توجه به اینکه یک دهه پیش ارزش پول آرژانتین پس از ورشکستگی 70 درصد کاهش یافت، برخی اقتصاددانان پیش بینی می کنند که واحد پول یونان نیز 50 درصد از ارزش خود را از دست خواهد داد.
سعود دلار در مقابل یورو
در شرایط ایجاد شده برای پول واحد اروپایی ها ، یورو به شکلی بی سابقه در حال سقوط است. به دلیل دورنمای ایجاد شده توسط بانک مرکزی اروپا برای باز کردن منابع دیگر مالی، و وضعیت بی‌ثبات در یونان به پایین ترین رتبه خود از مارچ 2006 به این سو رسیده است. در شروع معاملات بازار سهام در شرق دور، ارزش واحد پولی مشترک اروپا در برابر دلارآمریکا به شدت سقوط کرده است.
کاهش نرخ یورو پس از آن صورت گرفت که ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا در اظهارات جدید خود به افزایش محرک‌های اقتصادی در حوزه یورو اشاره کرد.بر اساس اظهارات او، انتظار می رود در طول سه ماه اول سال 2015، بانک مرکزی اروپا پول بیشتری وارد بازار کند، تقاضا را افزایش دهد و خرید اوراق قرضه دولتی را شروع کند.این بانک نرخ بهره را به پایین ترین میزان خود کاهش داده و آغاز به خرید اوراق قرضه شرکت های خصوصی کرده است.
جلیلی ضمن بیان این که «آمریکا می خواهد اتحادیه اروپا به عنوان یکی از اقمار واشنگتن باقی بماند»، گفت: « با سقوط ارزش یورو ، همان طور که مشاهده می شود ؛بیشترین نفع را دلارآمریکا به عنوان یک رقیب برای پول واحد اروپایی برده است. »
نماینده مردم مسجدسلیمان، لالی، هفتکل و اندیکا در مجلس گفت: « برخی از کشورهای آسیایی ،آمریکای لاتین و حتی آفریقایی به دلیل آن که آمریکا را یک قدرت استکباری می دانند ، سعی کرده‌اند دلار را به عنوان ارز مبادلاتی حذف کرده و از یورو استفاده کنند اما با شرایط ایجاد شده واشنکتن هژمونی دلار را باردیگر حاکم می کند.»
وی در ادامه ضمن اشاره به تنش اقتصادی میان اتحادیه اروپا و روسیه که در چارچوب احیاجنگ سرد شکل گرفته است، گفت: «کاخ سفید در پس استراتژی های کلان خود،اختلال اقتصادی و سیاسی اتحادیه اروپا را دنبال می کند. واشنگتن عملا سامانه اقتصادی متصل اتحادیه اروپا با روسیه ، آسیای میانه و چین را نشانه گرفته است تا جای پای خود را باز کند.آمریکا از گسترش التهاب اقتصادی و سیاسی در بین دولت های اروپایی خشنود است.»
دو مؤسسه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری «گلدمان ساکس» و «مورگان استانلی» چند ماه قبل پیش‌بینی کرده بودند که ارزش برابری یورو در سال 2015 به 15 / 1 دلار خواهد رسید و پس از آن حتی برابر با یک دلار خواهد شد. چنین وضعیتی آخرین بار در سال 2002 مشاهده شد.
این نماینده مجلس نهم گفت:« آمریکایی ها بهترین استراتژی را در ماجرای اوکراین اتخاذ کردند. بروکسل در جریان تنش با کرملین ناچار شده است چسبندگی با واشنگتن را همانند زمان اتحادیه جماهیرشوروی دنبال کند و در قبال این موضوع ، پیوندهای اقتصادی با روسیه و کشورهای اوراسیا را ازدست داده است. ایالات متحده در این شرایط به راحتی اقتصاد اروپا را مدیریت خواهد کرد و نقش آفرینی اروپا به شدت محدود خواهد شد.»
درکنار بحران اوکراین که رشد اقتصادی اروپا را به شدت کاهش داده است ، احزاب ملی گرای اروپایی که خواهان خروج از اتحادیه اروپا و حذف یورو هستند نیز به موفقیت های زیادی دست پیدا کرده اند.
گره خوردگی بحران اقتصادی داخلی منطقه یورو و بحران بانکی-اعتباری در سرتاسر اروپای واحد سبب شده است تا موسسات اعتبارسنجی در اروپا نتوانند نگرانی خود را نسبت به تاثیرگذاری و تاثیرپذیری این دو از یکدیگر کتمان کنند. "کارولا شلر"رئیس بخش بانکداری اروپا در موسسه مودی هشدار داده است که وضعیت ضعیف اقتصاد کلان بر بانکداری اروپا سنگینی می کند و این صنعت از نظر ساختاری آسیب پذیر است.
اولین جلسه بانک مرکزی اروپا در سال 2015 قرار است روز 22 ژانویه، یعنی سه روز پیش از انتخابات سراسری یونان برگزار شود.به همین دلیل تحلیلگران اقتصادی پیش بینی می کنند که با نزدیک شدن به این تاریخ، نرخ یورو در طول هفته های آینده پر نوسان خواهد بود.
