مسابقه تن پروری تعطیل شد، مردم یک نفس راحت کشیدند

اگر توقعات درباره کیفیت برنامه های تلویزیون در ایام نوروز به قدر کفایت برآورده نشده باشد اما حداقل انتظارات درباره عدم پخش برخی برنامه ها برآورده شده که مهم ترین آنها، برنامه موسوم به «مردان آهنین» یا قوی ترین مردان ایران بود که در سال های اخیر به شدت تبلیغی برای این سلسله حرکت های عجیب و فاقد کمترین فلسفه و تفکری بود و موارد متعددی از اشخاص مشهور شده در این بخش به عنوان قاتل و زورگیر تحت تعقیب قرار گرفته بودند.

به گزارش «تابناک»، نه می توان عنوان «ورزش / Sport» بر آن نهاد و نه شایسته الصاق برچسب «بازی / Game» است که هر دوی این واژه های نزدیک به هم، درباره مجموعه حرکات و اعمالی مبتنی بر قواعدی است که این قواعد و شیوه و ابزار پیاده سازی اش در آوردگاه ها ثابت است و در مواردی اندک تغییر می کند و در هر دوره از رقابت های یک بازی یا ورزش هیچ گاه ابزارها به کلی تغییر شکل نمی دهند یا قوانین و شیوه های مسابقه با تغییرات اساسی مواجه نمی شوند اما در سلسله عملیات هایی که نه ورزش است و نه بازی می توان چنین حرکتی را انجام داد.

«مسابقه قوی ترین مردان» دقیقاً جزو همین عملیات هایی است که فاقد قاعده ثابت و دستورالعمل ثابت بوده و از این حیث  نمی توان ورزش یا بازی تلقی اش کرد. با این حال نمی توان انکار کرد که جذاب است و شبیه صحنه های فیلم های سینمایی است که یک مرد وزنه یا بخشی از صحنه را از زمین بر می دارد یا به گوشه ای پرتاب می کند و طبیعتاً مخاطب از زور این شخص متعجب می شود. قدرتمند بودن حتی یکی از شعارهای المپیک نیز است اما برای اندازه گیری این قدرت از شیوه های استاندارد در قالب ورزش هایی تثبیت شده بهره برداری می شود و در کنار چنین ویژگی هایی، این ورزش ها در راستای تقویت سلامت بوده و ذاتاً آسیب زا نبوده اما می توانند آبستن حادثه برای ورزشکار نیز باشند.

این نگاهی است که نسبت به یک ورزش استاندارد صورت می پذیرد و اگر سلسله حرکاتی دارای قواعد و میدان مسابقه مشخص و نسبتاً ثابتی باشد و آسیب هایش بیش از دستاوردهایش برای سلامتی به حساب آید، این یک ورزش غیراستاندارد است اما باز هم می توان از آن به عنوان «ورزش» یا حداقل «بازی» نام برد. در واقع قوی ترین مردان نه تنها ورزش سالم و استاندارند نیست، بلکه ورزش غیراستاندارد نیز نیست و یک سلسله حرکات مخرب برای بدن محسوب می شود که هیچ ارزشی ندارد، چرا که دقیقاً برترین های این سلسله عملیات ها، نه سریع تریند، نه باهوش تریند و نه قدرتمندترین و اصولاً هیچ «ترین» دیگری نیستند.

تاریخچه چنین حرکاتی به قمارهای میان کارگران بنادر اروپایی برای حمل حجم بالایی از یک بار یا نگه داشتن بیش از حد بشکه های مشروب در روی دست و یا مچ اندازی باز می گردد. در دهه های اخیر در کشورهای اروپایی این حرکات توسط برخی کمپانی ها احیا شدند و گروهی از شرکت های شرط بندی و قماربازی اقدام به برگزاری مسابقات با طراحی چند بخش و حضور مردان درشت اندام کرده اند و علی رغم ثبت موسسه هایی تحت عنوان فدراسیون در سطح جهان، هنوز این حرکات به دلایل فوق الاشاره به عنوان ورزش پذیرفته نشده اند و فعالان این عملیات ها برای آنکه خود را ورزشکار معرفی کنند، در وزنه برداری قدرتی تمرکز کرده اند.

پای این حرکات بیش از یک دهه پیش به ایران باز شد؛ هنگامی که تلویزیون یکی از همین برنامه ها را تحت عنوان «قوی ترین مردان جهان» را نشان داد و چنین تصور شد که ورزشی تحت این عنوان وجود دارد و اقبال عمومی نیز درباره هلندی ها و فنلاندی های درشت اندامی که در این مسابقات ارابه ها و خودروهای چندتنی را می کشیدند بسیار بالا جلوه کرد. پس از چند سال نمایش قوی ترین مردان جهان از تلویزیون، عده ای به این فکر افتادند که چرا خودمان در ایران، قوی ترین مردان برگزار نکنیم و بدین ترتیب خیلی سریع این واقعه به راه افتاد، منتها به جای شرکت های اروپایی مشروب سازی و قمار، شرکت های صنعتی بزرگ اسپانسرِ قوی ترین مردان ایران یا همان «مردان آهنین» بود.

هرچند فدراسیون پرورش اندام در این زمینه نقش داشت اما محور چنین برنامه، سازمان صداوسیما بود که با توجه به حجم مخاطبان این برنامه در سال های ابتدایی، تمرکز بیشتری بر برگزاری آن صورت پذیرفت و در نهایت جزو برنامه های نوروزی قرار گرفت و این مسابقه به گونه ای طراحی شد که از چند ابتدای نوروز تا چند روز پس از ایام نوروز هر شب در یکی از بهترین زمان ها برگزار می شد و اسپانسرهای این مسابقات نیز هزینه هایی بسیار کلان را پرداخت می کردند که بخشی از این درآمدها صرف برگزاری و جوایز سنگین این مسابقات و مابقی جزو درآمدهای صداوسیما می شد.

همین جوایز سنگین «مردان آهنین» که به جوایز قهرمانان بازیهای آسیایی تنه می زد و همچنین همسطح یا بیش از بسیاری از جوایز علمی و ادبی معتبر کشور بود، انگیزه های بسیاری برای عموم مردم درشت اندام به وجود آورده بود تا با تمرین و بلند کردن خودرو و لاستیک و وزنه و... توانشان را برای حضور در جدال افزایش دهند و در سودای جوایز چند ده میلیونی، حتی میلیون ها تومان هزینه کنند؛ مسئله ای که برگزارکنندگانش بارها اذعان داشته اند اما این انسان های درشت اندام لزوماً چهره های فرهیخته نیستند و این برنامه به سرعت محلی برای بی اخلاقی ها شد.

در ادوار پیشین اخبار چاقوکشی، ضرب و شتم و درگیری های مکرر در هنگام ضبط «مردان آهنین» میان شرکت کنندگان درز کرد که تلاش شد بر آن سرپوش گذاشته شود اما زمان این کشمکش ها را به فراتر از این پشت صحنه ها سوق داد و اندکی بعد از دستگیری های مکرر برخی از شرکت کنندگان در این سلسله برنامه های قوی ترین مردان منتشر شد، یکی از برنده های قوی ترین مردان ایران قربانی زدوخرد در خیابان شد و دیگری نیز به اتهام قتل متواری شد و البته اینها تنها معدودی از موارد رسانه ای شده است.

جالب آنکه در یک بررسی آماری مشخص شده با فرهنگ سازی که تلویزیون کرده و این تن پروری و وزنه کشی را ارزش جلوه داده که برترین ها در آن با جوایز میلیونی مورد تقدیر قرار می گیرند، در یک دهه اخیر حجم بالایی از باشگاه ها، سالن های کشتی شان را به سالن های بدنسازی تغییر وضعیت داده اند و بخش قابل توجهی از مراجعین به این سالن ها نیز دقیقاً با هدف رسیدن به قدرت بالاتر و زورِ بازو و نه حتی زیبایی اندام به این باشگاه ها اقدام می کنند و به واقع این حرکات به ورزش ملی ایران نیز ضربه اساسی وارد ساخته است.

صداوسیما بر اثر فشار افکارعمومی متاثر از ناهنجارهایی که این قهرمانان در پی داشته اند و ناظران مسئولیت فرهنگ سازی و وقوعش را با این نهاد می دانستند، از سال پیش تصمیم به توقف برگزاری این برنامه را گرفت؛ تصمیمی قطعی که در اوایل سال 1391 در محافل خصوصی از سوی مسئولان اعلام شد و در انتهای سال علی رغم جنجال های فراوان از سوی مسئولان برگزاری این برنامه که در سال های اخیر به شدت از قبل این برنامه ذینفع بوده اند، عملی شد تا لازم باشد در تحسین این تصمیم درست مدیران رسانه ملی سخن به میان آورد.

توقف چنین برنامه ای که کوچک ترین جنبه مثبتی برایش قابل تصور نبود، این باور را باطل خواهد ساخت که با تن پروری و بلند کردن بی حساب و کتاب اجسام سنگین، راهی که یک پژوهشگر یا ادیب با ده ها سال مشقت پیموده و به شهرت و مکنت نسبی دست یافته را می توان یک شبه طی کرد و در واقع این تصمیم حکم جلوی ضرر هر جا گرفت، سود است، را دارد. از این پس حداقل اگر جرمی توسط یکی از مردان درشت اندام صورت پذیرد، دیگر عنوان نمی شود «قهرمان» یا «قوی ترین مرد ایران» چنین کرد و این حداقل ضرر اجتماعی و فرهنگی است که تحمیلش متوقف شد و امید اینکه بوی پول در سال های آتی نیز منجر به احیای این پدیده نشود.