سرویس اقتصادی ـ شبهای معنوی ماه مبارک رمضان و آرامش ذهنی روزهداران، همواره با افزایش شمار تبلیغات بازرگانی و تنوعشان در میانه برنامههای ویژه این ماه تهدید میشود؛ اما این بار و به مناسبت عید فطر، تبلیغی از صدا و سیما پخش شد که بسیاری از مردم را انگشت به دهان کرد.
به گزارش «تابناک»، مجموعهای با نام «پارک آبی پارس»، به بهانه افتتاح و البته جشن عید سعید فطر، اقدام به قرعهکشی از میان مشتریان خود با جوایزی از قبیل سه عدد خودروی گرانبها و تعداد معتنابهی سکه طلا مینماید.
تا اینجای کار البته مانند دیگر تبلیغات تجاری است، ولی این شرکت خیرخواه میافزاید از آنجا که حضور در محل مجموعه تفریحی ورزشی مربوط برای همگان شدنی نیست و از این جهت که دیگر ملت شریف ایران، فرصت شرکت در این قرعهکشی بزرگ را از دست ندهند، شرکت دست به ابتکار جالبی زده است.
شما میتوانید با مراجعه به فروشگاهها و سوپرمارکتهای معتبر پیرامون منزلتان، نسبت به خرید کارت قرعهکشی اقدام کنید و سپس با فرستادن کد مربوطه طی پیامکی در قرعهکشی شرکت کرده و از فرصت برنده شدن جوایز رنگارنگ این شرکت بهرهمند شوید؛ بدون اینکه مشتری این مجموعه ورزشی یا حتی یک بار از خدمات آن استفاده کرده باشید!
این روزها، بلیتهای بختآزمایی یا به نوعی همان کارتهای قرعهکشی در برخی از کشورهای جهان، رایج و قانونی است، ولی در همان کشورها نیز نوعی از انواع قانونی قمار به شمار میرود؛ البته این نوع از قمار که در اصطلاح علمی به آن لاتاری گفته میشود، دو تفاوت عمده با قمار رایج دارد؛ نخست اینکه به جای ضرر کلان یک نفر و سود کلان طرف مقابل، در اینجا با ضرر بسیار کم تعداد بسیاری افراد روبهرو میشویم، در برابر سود بسیار زیاد فرد یا شرکت فروشنده بلیتها.
اما تفاوت دوم آن که هرچند در لاتاری، هیچ کس زندگی خود را نمیبازد و مغبون کامل نمیشود، از آغاز بازی، طرف بازنده (همه خریداران بلیت جز نفری که جایزه به او تعلق میگیرد) و طرف برنده (فروشنده بلیت)ها مشخص و برای همین است که میتوان آن را نوعی کلاهبرداری نیز برشمرد.
اما آنچه درباره تبلیغ لاتاری این شرکت، شگفتی همگان را برانگیخت، این بود که بنا بر قوانین جمهوری اسلامی، لاتاری ممنوع و بر پایه شرع اسلام از زمان قاجاریه که برای نخستین بار در ایران دیده شده، حرام است و از همین روست که پس از انقلاب، هرگز پدیده بلیتهای بختآزمایی دوران طاغوت دیده نشد.
حتی زمانی که شرکت بهزیستی ایران با اعلام رسمی تعلق سود حاصله به معلولان تحت پوشش سازمان، اقدام به انتشار برگههای ارمغان بهزیستی کرد، به رغم سود جویانه نبودن و جنبه خیریه امر، باز هم مورد انتقادهای شدید واقع شده و پس از چندی، تکرار نشد؛ پس چگونه است که امروز به راحتی یک شرکت خصوصی، صرفا به بهانه این که برخی از مردم، امکان حضور در مجموعه ورزشی و شرکت در مراسم قرعهکشی را ندارند و مثلا از روی خیرخواهی برای آنان، اقدام به انتشار بلیتهای قرعهکشی میکند؟!
و آیا هیچ ضوابطی در مراجع قانونی و مقررات رسمی کشور برای برگزاری قرعهکشیها و پرهیز از بروز مواردی چون لاتاری، قمار و کلاهبرداری نیست، یا اینکه هست، ولی میتوان به راحتی خلاف آن رفتار و حتی به طور رسمی و سراسری، آن را تبلیغ نیز کرد؟!
اما در این میان، ملاحظه دومی نیز وجود دارد و آن اینکه در صدا و سیما، شورایی برای نظارت بر آگهیهای بازرگانی وجود دارد؛ بنابراین، باید پرسید با وجود چنین شورایی، چرا باز هم اقدام اینچنینی شرکتی ـ که بعد خلاف قانون و شرع آن محرز بوده و نیاز به استعلام ندارد ـ به راحتی تبلیغ سراسری میشود؟
و البته ملاحظه سوم آنکه بنا بر اعلام نظر برخی کارشناسان ورزش در پارکهای آبی ـ که این روزها، تعدادشان هم رو به تزاید است ـ اثرات بسیار خوبی در تخلیه احساسات هیجانی جوانان و کاهش رفتارهای ناهنجار در این قشر دارد؛ حال با این اوصاف، بروز چنین کارهایی از سوی یک عضو ناسالم، میتواند به آسیب خوردن شرایط کاری برای این صنف مفید باشد؟