ششمین همایش فکری جوان ایرانی پرسشهای امروزی آغاز به کار کرد.
به گزارش «تابناک»، پیرو تاکیدات مقام معظم رهبری بر ایجاد و تعریف الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، ششمین دوره همایش فکری «جوان ایرانی ـ پرسشهای امروزی» با عنوان اختصاری «جایپا» ویژه کرسیهای آزاد اندیشی از سوی خانه شهریاران جوان برگزار شد.
بنابر این گزارش، در اولین روز از این همایش چهار روزه که در تالار شهید دهشور دانشکده علوم دانشگاه تهران در حال برگزاری است الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت از نظر تاریخی با سخنرانی آقایان عباس سلیمینمین، دکتر حمیدرضا آیتاللهی، دکتر محمدحسین رجبیدوانی و دکتر موسی نجفی مورد بررسی قرار گرفت.
خلاصه اهم مباحث روز اول همایش به شرح زیر است: سلیمینمین: دشمن امروز به دنبال تغییر محتوای جمهوری اسلامی است این کارشناس مسائل تاریخ گفت: الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت باید بتواند پیشرفتی که ضامن عدالت باشد را تامین کند و از یک ساختار نظری و کارکردی برخوردار باشد.
به گزارش «تابناک»، سلیمی نمین ادامه داد: بحثی که امروز در اذهان شکل میگیرد، این است که چرا رقابتهای سیاسی از حوزه کارکرد به حوزه نظری منتقل شده است. بحث در جامعه ما این است، آیا جریاناتی درصدد جعل مفاهیم برای آینده جریانات سیاسی هستند؟ اگر پاسخ درستی برای این سوال بیابیم میتوانیم بسیاری از مسائل را به درستی تحلیل کنیم.
وی افزود: ساختار کارکردی در نظام توسط سه قوه پیش میرود و در ساختار نظری مسئولیت متوجه فقیهیست که از آن به عنوان ولایت فقیه یاد میکنیم و کارکرد نظام ساختاری را به عهده دارد.
وی گفت: جریانهایی که در درون قدرت شکل میگیرند، نه تنها تفکری در پشت آنها نیست بلکه با رویکرد «ابقای قدرت» ساخته و پرداخته میشوند، همچنان که کارگزاران در دولت آقای هاشمی، مشارکت در دولت آقای خاتمی و جریان جدید هم در دولت دهم آقای احمدینژاد شکل گرفتهاند.
وی تصریح کرد: یک دارو دستههایی در قدرت شکل میگیرند و رویکرد آنها قدرت است و رویکرد خدمتگزاری بسیار کمرنگ است. گروه موجود در داخل قدرت برای کسب قدرت بیشتر باید یک سازمان و تشکیلات به راه بیندازندکه کارکردهای آن رشد و ارائه راه حلهای منطقی برای حل مشکلات جامعه باشد اما اینها یک خصوصیت مشترک دارند که آن تأثیرگذاری در مفاهیم ثابت است و در این راه تلاش میکنند تا معانی مفاهم را تغییر دهند. متأسفانه رقابتهای ناسالم سیاسی در کشور ما را در مقابله با این جریان داخل قدرت ضعیف کرده است.
سلیمینمین با اشاره به اینکه اگر شناخت خوبی از جریانات پنهان حاصل شد، ما توانستهایم یک گام در تبیین الگوی اسلامی ـ ایرانی با کمترین هزینه برداریم، خاطرنشان کرد: امروز هر کس از مشکلات برداشت خود را ارائه میدهد، اما از آنجا که شناخت دقیقی وجود ندارد، این برداشتها ناقص است.
وی ادامه داد: دشمن امروز به دنبال تغییر نام جمهوری اسلامی نیست بلکه میخواهد محتوای آن را تغییر دهد و آن را استحاله کند. آیا بین کسانی که میخواهند کارکرد جمهوری اسلامی را تغییر دهند و بیگانگانی که میخواهند جمهوری اسلامی را استحاله کنند، اشتراکاتی وجود دارد؟ بله، در گذشته چنین اتفاقی افتاده است.
ما در دولت آقای احمدینژاد به ویژه دولت دهم شاهد شکلگیری یک جریان هستیم که اگر هدف آنها قدرت باشد هیچ توفیری با کارگزاران و مشارکت ندارد.
وی گفت: باید از جریانات پنهان تحلیل درستی داشته باشیم کسانی که میخواهند بعد از دو دوره در قدرت بمانند تولیدات فکری مختلفی دارند تا قشرهای مختلف جامعه را جذب کنند. بحث مکتب ایرانی برای جذب عدهای بحث امام زمان برای گروههای مذهبی یا بحثهای دیگر برای اینکه غرب را با خود همسو کنند مطرح میشود. در بررسی دقیق مشخص میشود این حرفها پر از تناقض است.
سلیمینمین اظهار داشت: اصلاً مکتب ایرانی معنا ندارد. مکتب یک ایدئولوژی است ایرانی بحث جغرافیاست نمیتوان مکتب را که مرز نمیشناسد با ایرانی بودن که در جغرافیا محدود است پیوند داد. اما چرا این بحث را مطرح میکندبرای جذب اقشاری که مذهبی نیستند. میل به قدرت صفت خوبی است که باید آدمها از خود عرضه کنند تا اداره جامعه را به عهده بگیرند، این یک مسیر قانونی است اما «بقای در قدرت» که از مسیر غیر قانونی صورت بگیرد به معنی شکستن ساختارهای قانونی و نقض عدالت است و با ساختار تولیگری نظام در تقابل قرار میگیرد ، در اینجا ما با پدیده نقض عدالت و سوءاستفاده از امکانات دولت مواجه خواهیم شد.
سلیمینمین در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان مبنی براینکه آیا حزب به معنای کارکرد احزاب در غرب فرصتی برای ظهور دارد، و یا امری تاریخ است؟ پاسخ داد: قطعاً چنین امکانی وجود دارد. چرا که همین گروههای طالب قدرت امکان تولید فکر ندارند اما در سطح قدرت کارکرد حزبی دارند. اگرکه جلوی این جریانهای داخل قدرت گرفته شود میتوان حزب سالم ایجاد کرد. مثلاً اینکه مسائل پیچیده سیاسی توسط یک برادر مداح که در این حوزه کارشناس نیست، تحلیل شود، برای جامعه مفید نخواهد بود. ما باید مسائل را ریشهیابی کنیم تا سبب رشد الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت شود.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه تمام کسانی که در این جریانهای در درون قدرت بودند، اکنون در زندان هستند، گفت: آیا کارگزارن از روی یک تفکر خاص شکل گرفت؟ در مورد مشارکت نیز همینطور است. خود سرکردگان میگفتند ما بین العباسین هستیم یعنی 180 درجه با هم متفاوتیم اینها در قدرت شکل گرفتند و نه از روی یک تفکر. اکنون در مورد آقای مشایی هم همینطور است.
حمیدرضا آیت اللهی: نقد عالمانه علوم وارداتی مهمترین کار در تحول علومانسانی است
این کارشناس علومانسانی گفت: ما باید به الگویی برسیم که ارزشهای خاص خودمان را مطرح کنیم، نه فقط برای خودمان بلکه برای کشورهای دیگری که منفعل هستند تا به همه دنیا عرضه کنیم.
به گزارش «تابناک»، استاد فلسفه دانشگاه علامه اظهار داشت: بحث الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت مبتنی بر یک اصل انسانی است. حال چه ضرورتی دارد ما الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت داشته باشیم؟ اکنون کره کشور در حال پیشرفتیست و سریالی درست میکند که جمونگ در ایران یکی از الگوهایمان میشود! نکته مهم این است که در کشور ما این سوال مطرح میشود؟ چرا کره نمیگوید الگوی کرهای ـ بودایی پیشرفت. این نشانه یک نگرش جدید به موضوع است.
وی با اشاره به اینکه یکی از مسائل مهم تحلیل مفهوم اسلامی ـ ایرانی و واژه « پیشرفت» است، گفت: پیشرفت باید در چه زمینههایی باشد؟ در دنیای جدید که به علت جهانی شدن ارزشهای لیبرال دموکراسی حاکم است کشوری پیشرفته است که بتواند آزاد باشد. اکنون اوباما نسبت به بوش پیشرفت کرده است و علت آن هم این است که او آزادی فردی را بیشتر کرده است او در ارتش همجنس بازی را آزاد علام کرده است.ما باید شاخصههای ارزشی و فرهنگی خودمان را داشته باشیم. تمام کارهایی که مربوط به این پیشرفت میشود به علوم انسانی وابسته است. ما نباید در مسئله الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت حالت انفعالی داشته باشیم. یعنی خودمان الگو بسازیم و از خودمان تعریف کنیم.وی تاکید کرد الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت مجموعه عواملیست که در علومانسانی وجود دارد.
دکتر محمدحسین رجبی دوانی: برای رشد الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت؛ علما باید با صدور فتواهای تحولزا از موانع در پیشرفت علمی جلوگیری کنند معاون پژوهشی دانشکده و پژوهشکده علوماجتماعی و فرهنگی دانشگاه امام حسین (ع) گفت: رابطه مستقیمی بین پیشرفت علم و تمدن با عملکرد دولتها و حاکمیتها وجود دارد. متاسفانه در اسلام در بعضی مواقع خلفای نادانی که تحت تاثیر متعصبان اهل سنت بودهاند با تعقل در معرفت الهی مخالفت میورزیدهاند و در دورههایی از تاریخ باعث جلوگیری از رشد فلسفه و بررسی نقش عقل در فقه میشدهاند اما به محض اینکه زمینهای برای رشد عقلگرایی ایجاد میشده ما شاهد ابنسیناها، خوارزمیها و خواجه نصیرالدینها بودهایم.
به گزارش «تابناک»، محمدحسین رجبیدوانی در سخنرانی خود با موضوع «ظرفیتهای علمای اسلام در ساخت تمدن اسلامی» در ششمین همایش فکری «جوان ایرانی ـ پرسشهای امروزی» اظهار داشت:زمانی که ائمه در اداره جامعه نقش داشتند در جمع مردم مدام سوالهایی را طرح میکردند و از مردم پاسخ آن سوالات را میخواستند و اگر پاسخ مردم صحیح نبود به بحث میپرداختند تا نتیجهای مطلوب حاصل شود. بنابراین ائمه با طرح پرسش روح پرسشگری را در مردم و جامعه رشد میدادند.
وی در ادامه گفت: تعالیم اسلام به قدری عمیق است که از عرب جاهلی آن دوران دانشمندانی ساخت که در آن عصر حتی در یونان و هند هم وجود نداشتند. برای مثال در عصر امام صادق(ع) کتابهایی درباره «علم» و «شناخت» تألیف میکردهاند و حتی ترجمههای بسیار سودمندی مطابق با نیاز خود از آثار خارجی داشتهاند.آنها به این باور رسیده بودند که مسلمانان باید به دنبال کشف رموزی که در دنیاهست باشند. لذا علم و رسیدن به رموز پدیدههای هستی برای مسلمانان یک امر مقدس محسوب میشده.
محمدحسین رجبیدوانی علم را از دیدگاه مسلمانان یک امر مقدس برشمرد و گفت: ما در اسلام میبینیم که کسی حکیم است و در عین اینکه رهبر معنوی مردم هست منجم هم هست و در علوم مختلف تبحر دارد و در خیلی از موارد به استاد هم نیازی نداشته زیرا آنها نگاهی قدسی به علم داشتهاند و خداوند هم در کشف رموز پدیدهها به آنها یاری میرسانده.
وی وضعیت رکود علمی ایران را از نظر تاریخی اینگونه بررسی کرد: متاسفانه یکی از ضربههایی که به عالم تشیع و ایران وارد شد به سبب افراط و تفریط برخی از علما بوده که در دورهای بسیار عقلگرا بودهاند و در دورهای به سبب افراط در عقلگرایی استفاده از عقل را مضموم میدانستهاند که دقیقاً این دوره مواجه شد با زمانی که در اروپا ما شاهد انقلاب صنعتی بودیم. وی در پاسخ به این سوال که علما در حالحاضر در پیش برد الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت چه نقشی میتوانند داشته باشند گفت: علمای دینی باید راهگشای کشف رموز دینی باشند و با صدور فتواهای تحولزا از ایجاد موانع در پیشرفت علمی جلوگیری کنند. وی همچنین فلاسفه بزرگ را هم راهگشای کشف رموز برای محققان دانست.
دکتر موسی نجفی: بیداری اسلامی یک حرکت عمیق تمدنی است که با انقلاب اسلامی به یک آرامش رسیده استمورخ و محقق پژوهشگاه علومانسانی و مطالعات فرهنگی دراولین روز از همایش فکری «جوان ایرانی ـ پرسشهای امروزی» طی سخنرانی خود به بیداری اسلامی اشاره کرد و گفت: در ایران به وسیله مذهب تشیع یک ملت و هویت جدید پیش آمد. این هویت جدید تا وقتی نظام مدنی قدرتمندی مثل صفویه سرکار بود درحال پیشرفت بود حتی نظام صفویه اجازه ورورد استعمارگران را به ایران نداد.
به گزارش «تابناک»، وی در ادامه بررسی نهضت بیداری گفت: بعد از صفویه، قاجاریه سیاست فرهنگی تشیع را در پیش گرفت اما قاجاریه یک ایل ستمکار بود و نمیتوانست از جنبه هویتی ایرانی به خوبی پاسداری کند و بار این دفاع به گردن نهضتهای اسلامی افتاد زیرا حکومت اسلامی قدرت دفاع نداشت. نهضتهایی شبیه قیام تنباکو، نهضت جنگل، ملی شدن صنعت نفت و ...
نجفی شروع نهضت بیداری اسلامی را با حمله ناپلئون بناپارت به مصر همزمان دانست و گفت: زمانی که ناپلئون بناپارت به مصر حمله کرد، مصریها متوجه شدند که اروپاییها شخصیت، هویت و عزت آنها را مورد حمله قرار دادهاند بنابراین فرانسویها با واکنش آنها مواجه شدند، آن واکنش بیداری اسلامی بود که با مبارزه نظامی همراه بود و با انقلاب اسلامی ایران که موج چهارم و موجی فرهنگی است مسلمانان میخواهند به عمیقترین لایههای غرب نفوذ کنند و این موج در حالحاضر واکنش علمی میطلبد.
وی در ادامه گفت: بیداری اسلامی از مصر شروع شد با واکنش نظامی و در ایران ختم شد.اما غربیها همواره از تفکر اشراقی خود استفاده کردهاند و تصویری قدرتمند از خود ساختهاند و انسان شرقی را انسانی بدون منطق، علم، اخلاق وسیاه معرفی کردهاند. حال که آنها شاهد موج بیداری اسلامی هستند سعی دارند تا این موج را پروژهای بدانند که بعد از مدتی تمام خواهد شد. اما آنها باید بدانند که بیداری اسلامی پروسهای است که کمکم به بار مینشیند و برخلاف تصور آنها دنیا به لیبرال دموکراسی که پروژهای تحمیلی است ختم نمیشود بلکه به بیداری اسلامی ختم میشود. بنابراین ما باید به شدت از این بیداری مراقبت کنیم و از آسیبهای آن که افراطیگری، وهابیون، اسلامی سلفی و ... دوری کنیم و خطی اعتدالی را برای رسیدن به هدف خود پیش بگیریم.
گفتنی است پس از هر سخنرانی جلسه پرسش و پاسخ بین سخنرانان و دانشجویان برگزار شد. این همایش به مدت چهار روز و تا روز سهشنبه 27 اردیبهشتماه در دانشگاه تهران ادامه دارد. ششمین همایش فکری جوان ایرانی پرسشهای امروزی با توجه به تاکیدات مقاممعظم رهبری نسبت به نشستهای علمی و کرسیهای آزاد اندیشی برگزار میشود.