دو پرونده در دادگاههاي ترکيه شکاف ميان سکولارها و دولت اين کشور را که ريشههاي مذهبي دارد، عميق تر کرده است.
در مرکز آخرين بحران سياسي ترکيه گروهي به شدت ملي گرا به نام «ارگنکن» قرار دارد.
ارگنکن در ترکيه نامي اساطيري است. بر پايه داستانهاي اساطيري، ارگنکن نام درهاي مشهور در آسياي مرکزي بوده که ترکهاي باستان تا زماني که يک گرگ خاکستري آنها را به سوي تشکيل يک ملت راهنمايي کرده است، در آن بسر ميبردهاند.
يک دادستان ارشد در ترکيه اين گروه را سازمان تروريستي توصيف کرده و عليه 86 نفر که گفته است عضو اين گروه هستند و توطئه کرده بودهاند دولت اين کشور را سرنگون کنند، اعلام جرم کرده است.
دو ژنرال چهار ستاره، سردبير يک روزنامه، رئيس يک حزب کوچک مليگرا و رئيس اتاق بازرگاني آنکارا، از جمله اين افراد هستند.
گمانهزنيها ترسناکهنوز مدرکي قاطع از ماهيت اين گروه و اين که چه هدفي را دنبال ميکرده، ارائه نشده است. اما ماههاست که رسانههاي ترکيه مملو از گمانهزنيهاي ترسناک بوده است که ارتش با بمبگذاري، تيراندازي و راهاندازي اعتراضات بزرگ قصد داشته است کنترل کشور را به دست بگيرد.
پرونده ارگنکن فقط يکي از دو دادگاهي است که تنش بين دولت و مخالفانش را دامن زده است.
همزمان با پرونده ارگنکن، حزب حاکم عدالت و توسعه متهم شده است که تلاش داشته ترکيه را از نظام سکولاريسم دور کند.
انتظار ميرود که دادگاه قانون اساسي ترکيه در طي چند هفته آينده درباره ادامه کار اين حزب و فعاليت سياسي رهبران آن، از جمله رئيس جمهور و نخست وزير، حکم صادر کند.
به لحاظ فني ارتباطي ميان اين دو پرونده وجود ندارد. اما در جو پرتنش سياسي کنوني، بسياري از ترکها فکر ميکنند که همزمان شدن رسيدگي به اين دو پرونده تصادفي نبوده است.
به نظر ميرسد که طرفين به جاي حل اختلافات خود از طريق سياسي، تصميم گرفتهاند که به دادگاهها متوسل شوند.
حکومت پس پردهبا توجه به اين که برخي از ادعاهاي مطرح شده در رسانهها گيج کننده است، باور کردن هر يک از دو طرف آسان نيست.
اما تاريخ کودتاهاي نظامي در ترکيه ـ چهار کودتا در چهار دهه ـ باعث شده است که بسياري از مردم ترکيه فورا به آنچه به "حکومت پس پرده" ميدانند، مشکوک شوند.
اين حکومت «پس پرده» ائتلافي پنهان است از ملي گرايان ارتشي و غيرنظامي که گفته ميشود به طور مستقل از دولت و برخي اوقات در جهت مخالف آن، فعاليت ميکند.
به همين ترتيب، با توجه به ظهور اسلام سياسي در ترکيه در دهههاي اخير، بسياري از ملي گراها - که فقط به ارتش محدود نميشوند - به شدت به حزب عدالت و توسعه مشکوکند و آن را متهم ميکنند که به طور مخفيانه اهدافي اسلامي را دنبال ميکند.
مردم ترکيه به خاطره کمال آتاتورک، که بنيانگذار جمهوري مدرن ترکيه در دهه بيست ميلادي بود و کشور را از دوره اسلامي عثمانيان به سمت سکولاريسم و اروپا کشاند، ميبالند. برخي از آنها حتي حاضرند براي حفظ ميراث آتاتورک هر کاري بکنند.
به همين دليل بينتيجه ماندن تلاش آنها براي شکست حزب حاکم عدالت و توسعه در انتخابات، تجربهاي بسيار ملالآور بود. در انتخابات سال گذشته حزب عدالت و توسعه 47 درصد آرا را از آن خود کرد.
اما حتي آنهايي که به اين حزب علاقهاي ندارند از بحران سياسي کنوني در ترکيه نگران شدهاند. آنها نگرانند که اين بحران به جايگاه بينالمللي ترکيه آسيب بزند و شانس عضويت اين کشور در اتحاديه اروپا را کاهش دهد.