پس از شش سال توقف در اصلاح قیمت سوخت، دولت از روز شنبه ۲۲ آذرماه سازوکار جدید توزیع بنزین را در سراسر کشور اجرا میکند؛ طرحی که برخلاف مدل شوکی سال ۹۸، بر پایه تداوم سهمیههای موجود و اعمال نرخ سوم برای مصرف مازاد طراحی شده است. این مصوبه که با عنوان «استفاده حداکثری از کارت سوخت شخصی و جلوگیری از افزایش واردات بنزین» شناخته میشود، به پیشنهاد وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه تدوین و در تاریخ ۱۴ آبان تصویب و دوم آذر ابلاغ شده است.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک؛ بر اساس این مدل، سهمیه ۶۰ لیتری با نرخ ۱۵۰۰ تومان و ۱۰۰ لیتری با نرخ ۳۰۰۰ تومان برای خودروهای شخصی بنزینی حفظ میشود و تنها در صورت استفاده از کارت جایگاه یا مصرف مازاد، نرخ ۵۰۰۰ تومان اعمال خواهد شد. این نرخ جدید معادل ۱۰ درصد هزینه خرید سوخت از پالایشگاهها اعلام شده است.
هدف رسمی دولت از این تغییرات، کنترل مصرف، کاهش بار واردات، توسعه استفاده از کارت سوخت شخصی، تشویق به خودروی کممصرف و دوگانهسوز، و ساماندهی عدالت در بهرهمندی از یارانه سوخت عنوان شده است.
مصرف روزانه بنزین کشور اکنون ۱۳۵ میلیون لیتر و تولید تنها ۱۱۰ میلیون لیتر است؛ یعنی کمبود پایدار ۲۵ میلیون لیتر در روز. برای جبران این فاصله، کشور در سال جاری به ۶ میلیارد دلار واردات بنزین نیاز دارد. ارزش این رقم معادل:
هزینه هر لیتر بنزین وارداتی حدود ۶۶ هزار تومان و هزینه تولید داخلی آن حدود ۱۰ هزار تومان است. بنابراین، با وجود نرخ جدید ۵۰۰۰ تومانی، دولت همچنان:
یارانه پرداخت میکند؛ منابعی که میتوانست در حوزههایی چون کالابرگ، دارو، یارانه نقدی و حمایت معیشتی صرف شود.
طبق مصوبه، سهمیه ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی برای گروههای زیر حذف میشود:
تبصره مهم: خودروهای داخلی صفرکیلومتر زیر یک میلیارد تومان همچنان سهمیه ارزان دارند؛ نخستین اصلاحیه دولت در همین بخش اعمال شده است. چراکه پیشتر در مصوبه دولت به گونه ای مطرح شده بود و مسئولان دولتی نیز تاکید داشتند که همه خودروهای صفرکیلومتر تولید داخل، سهمیه بنزین ندارند و باید بنزین پنج هزار تومانی دریافت کنند.
پاسخ: نرخ بنزین آزاد معادل ۱۰ درصد قیمت خرید دولت از پالایشگاهها تعیین شده است. این عدد در حال حاضر حدود ۵۰۰۰ تومان برای هر لیتر است.
پاسخ: بدون تغییر باقی میماند؛ یعنی ۶۰ لیتر ۱۵۰۰ تومانی + ۱۰۰ لیتر ۳۰۰۰ تومانی در ماه.
پاسخ:
خودروهای وارداتی با حجم موتور کمتر از ۱۳۰۰ سیسی همچنان سهمیه یارانهای دریافت میکنند.
پاسخ: خودروی سواری شخصی داخلی که برای نخستینبار سند آن صادر شده و در سند خودرو، کشور سازنده «ایران» درج شده باشد و قیمت کارخانهای آن بیش از یک میلیارد تومان باشد.
پاسخ: سهمیه این خودروها حذف شده و نرخ سوخت آنها برابر نرخ آزاد جایگاه یعنی ۵۰۰۰ تومان است.
پاسخ: فقط یک خودرو سهمیه ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی دریافت میکند. سایر خودروها ۱۶۰ لیتر با نرخ آزاد ۵۰۰۰ تومان خواهند داشت.
پاسخ: بله. از طریق سامانه شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی میتوانید تعیین کنید کدام خودرو سهمیه ارزان داشته باشد. در صورت انتخاب نکردن، سامانه بهصورت خودکار یک خودرو را انتخاب خواهد کرد.
پاسخ: سهمیه ۱۵۰۰ تومانی ثابت میماند، اما سهمیه ۳۰۰۰ تومانی نصف شده و به ۵۰ لیتر کاهش مییابد.
پاسخ: سهمیه اول بدون تغییر میماند، اما سهمیه دوم از ۴۵۰ لیتر به ۲۲۵ لیتر کاهش پیدا میکند.
پاسخ: بله؛ کاملاً رایگان و با اولویت تاکسیها، وانتبارها و خودروهای فعال در سکوهای اینترنتی جابهجایی مسافر.
پاسخ: خیر؛ حجم و نرخ سهمیه آنها بدون تغییر باقی میماند تا افزایش کرایهها اتفاق نیفتد.
پاسخ: این سهمیه مانند گذشته تا ۶ ماه قابل ذخیره است.
پاسخ: خیر. سهمیه دوم قابل ذخیره نیست و در پایان هر ماه اگر مصرف نشود حذف میشود و ماه بعد ۱۰۰ لیتر جدید شارژ میشود.
پاسخ:
امکان سوختگیری بیشتر از این مقدار وجود دارد، اما سهمیه اعتباری تعلق نمیگیرد.
مابهالتفاوت نرخ ۳۰۰۰ و ۵۰۰۰ تومان پس از ثبت پیمایش توسط وزارت کشور و سازمان هدفمندسازی مستقیماً به حساب رانندگان واریز میشود.
پاسخ: هر موتورسیکلت فعال دارای کارت سوخت ۴۰ لیتر سهمیه در ماه خواهد داشت (مازاد بر سهمیه ۲۵ + ۳۵ لیتری).
مابهالتفاوت نرخ دوم و نرخ آزاد پس از ثبت پیمایش توسط سکوها واریز میشود.
پاسخ: خیر؛ این خودروها همچنان مشمول دریافت سهمیه هستند و سهمیه آنها حذف نمیشود.
پاسخ: دولت اعلام کرده این اقدام با هدف عدالت در توزیع یارانه سوخت، کاهش مصرف، تشویق تولید خودرو کممصرف، حمایت از حملونقل عمومی و هدایت مردم به سمت دوگانهسوز کردن خودروها و استفاده از سوخت پاک انجام شده است.
