به گزارش تابناک؛ رشد پیچیدگی زنجیرههای ارزش صنعتی، ضرورت پایداری شبکههای انرژی و افزایش اهمیت داده در تصمیمگیری، کشور را ناگزیر کرده است که از «مدلهای مکانیکی» به «الگوهای هوشمند، متصل و دادهمحور» گذار کند. تحقق این گذار، نیازمند زیرساخت ارتباطی قدرتمند، سراسری و امن است؛ زیرساختی که در عمل توسط اپراتورهای تلفن همراه و خصوصاً همراه اول شکل گرفته و اکنون به یکی از ارکان تحول دیجیتال ایران تبدیل شده است.
تحول دیجیتال و نقش زیرساخت ارتباطی
فناوریهای نوین نظیر اینترنت اشیاء، 5G، تحلیل کلانداده و هوش مصنوعی زمانی میتوانند ارزش اقتصادی تولید کنند که لایه ارتباطی پایدار و کمتاخیر پشت سر آنها وجود داشته باشد. اتصال امنیتمحورِ دستگاهها، سنسورها و ماشینآلات در صنعت، کشاورزی و انرژی، نهتنها امکان پایش لحظهای شرایط را فراهم میکند، بلکه زمینه پیشبینی خرابی، بهینهسازی مصرف و تصمیمگیری مبتنی بر داده را نیز مهیا میسازد.
در این چارچوب، شبکههای NB-IoT، LTE-M و 5G همراه اول، عملاً نقش «ستون فقرات ارتباطی هوشمندسازی» را ایفا میکنند؛ شبکهای که با پوشش گسترده و مدیریتشده، امکان اتصال میلیونها تجهیز صنعتی و انرژی را فراهم ساخته است.
نقش کلیدی همراه اول در تحول صنعتی کشور
در حوزه صنعت، اتصال هوشمند خطوط تولید، ماشینآلات و سیستمهای کنترل فرایند با اتکا بر شبکه همراه اول امکانپذیر شده است. این اتصال، پایش برخط مصرف، تحلیل بهرهوری و پیشبینی زمان خرابی را برای واحدهای تولیدی فراهم میکند. در نتیجه، صنایع قادرند از توقفهای ناگهانی جلوگیری کنند، هزینه انرژی را کاهش دهند و ساختار تصمیمگیری خود را از حدسمحور به دادهمحور تغییر دهند.
در کشاورزی هوشمند نیز همراه اول زیرساخت لازم برای استقرار سامانههای سنجش رطوبت، دما، نور و کیفیت خاک را فراهم کرده است. دادههای این سنسورها، که از طریق شبکه اپراتور مخابره میشود، امکان طراحی الگوهای دقیق آبیاری، مدیریت مصرف آب و افزایش پایداری تولید را در مناطق مختلف کشور ایجاد کرده است.
مسیر تحول صنعت برق و انرژی
نقطه اوج نقشآفرینی همراه اول، حوزه انرژی و بهویژه صنعت برق است؛ بخشی که در سالهای اخیر نیازمند ارتقای کارایی، کاهش ناترازی و افزایش پایداری بوده است. همراه اول با بهرهگیری از ظرفیتهای خود در حوزه تلکام، اینترنت اشیاء، داده و هوش مصنوعی، مجموعهای از خدمات هوشمند انرژی را معرفی کرده که ابعاد مختلف مدیریت انرژی کشور را پوشش میدهد. از جمله:
• راهکارهای هوشمندسازی انرژیهای تجدیدپذیر برای پایش نیروگاههای خورشیدی و بادی
• زیرساخت ارتباطی و داده ای برای کنتورخوانی هوشمند (AMI) در شرکتهای توزیع برق
• پلتفرم جامع مدیریت و مصرف انرژی برای تحلیل و پیشبینی بار
• راهکارهای اپراتوری هوشمند انرژی برای اتصال پستهای توزیع، مراکز کنترل و تجهیزات حساس شبکه
• استفاده از هوش مصنوعی (AI) و اینترنت اشیاء (IoT) برای کنترل و جابهجایی مصرف در ساعات اوج بار
• راهکارهای اتصال سازمانی (Enterprise Connectivity) ویژه صنایع بزرگ و زیرساختهای حیاتی
بنابراین این قبیل خدمات، شبکه برق را از ساختاری واکنشی به ساختاری پیشبین، پایدار و دادهمحور تبدیل میکند و امکان تصمیمگیری سریع، کاهش خاموشی، مدیریت بار و بهینهسازی مصرف را فراهم میسازد. همراه اول در این چارچوب، نهتنها ارائهدهنده ارتباط، بلکه شریک فناورانه صنعت انرژی در مسیر گذار به حکمرانی هوشمند برق محسوب میشود.
جمعبندی
شواهد موجود نشان میدهد که آینده رقابتپذیری صنعتی و پایداری انرژی در ایران وابسته به گسترش اتصال هوشمند و بهرهگیری ساختاریافته از داده است؛ روندی که همراه اول در سالهای اخیر به شکل راهبردی آن را تسهیل و تسریع کرده است. توسعه راهکارهای مبتنی بر IoT، 5G و هوش مصنوعی، زمینه را برای شکلگیری «اکوسیستم ملی انرژی هوشمند» فراهم ساخته است؛ اکوسیستمی که میتواند نقش تعیینکنندهای در کاهش ناترازی انرژی، بهبود بهرهوری و افزایش ثبات شبکه ایفا کند.
