تیراندازی نمادی قدیمی در مجالس عزا و عروسی، بیش از هر زمان دیگری و این بار جدی‌تر مورد نقد اهالی قرار گرفته است.
به گزارش سرویس اجتماعی تابناک، پایان رسم خطرناکی که هر ساله داغی بر دل خانواده‌ها می‌گذارد؛ این خواسته مطالبه گرانی است که کمپین « ساماندهی مراسمات ختم بختیاری و کمپین‌های پیش از آن همانند نه به تیراندازی در مراسمات» را در سایت کارزار به راه انداخته‌اند. آنها با حمایت ریش‌سفیدان و فعالان فرهنگی بختیاری، مطالبه‌ای اجتماعی را کلید زده‌اتد تا تیراندازی در مجالس را برای همیشه به تاریخ بسپارند. یکی از این پویش‌ها که از آبان راه افتاده، تاکنون نزدیک به ۱۰هزار امضا جمع‌آوری کرده و به عنوان الگویی برای پایان رسوم ناهنجار، توجه مقامات قضایی و فرهنگی را جلب نموده است. پویش جدید ساماندهی مراسم ترحیم نیز همچنان در مرحله گرفتن امضاشت و البته مفاد دیگری نیز البته دارد.
ساماندهی مراسم و مجالس در مناطق چندمین مطالبه مردمی در سال‌های گذشته برای حذف تیراندازی از این برنامه‌ها بوده است.
ریشه های رسم
درباره ریشه تیراندازی در مراسم عزا و عروسی، بسته به هر منطقه، دلایل مختلفی مطرح می‌شود؛ عده‌ای معتقدند این رسم در گذشته با هدف اطلاع‌رسانی انجام می‌شده است. یکی از بزرگان قوم یا کسی که مهارت تیراندازی‌اش زبا‌نزد بوده، از طریق شلیک گلوله به دیگران خبر می‌داده که جشنی یا عزایی برپا شده است. نظر دوم این است که در بعضی اقوام منشا آن را باید در آیین «کتل بندی» جست‌وجو کرد. وقتی شخصیتی مهم از دنیا می‌رفته، بازماندگان طی مراسمی «کتل»، برپا و تفنگ‌ها را به نشانه سوگواری بر اسب کتل آویزان می‌کرده‌اند. این رسم همچنان در برخی شهر‌ها در مراسم عزاداری اجرا می‌شود. دیدگاه سوم بر این باور است تیراندازی در جشن‌ها راهی برای ابراز شادمانی مثلا به دلیل تولد نوزاد پسر یا ازدواج فرزند بوده و در دیگر مراسم، روشی برای ابراز ارادت به شمار می‌رفته که به افتخار فرد صاحب مراسم انجام می‌شده است.
ریشه در شجاعت، پایان در تراژدی
جمعی دیگر می‌گویند تیراندازی در مراسمات بختیاری، ریشه در زندگی عشایری دارد؛ زمانی که شلیک گلوله، خبر از شکارچی بزرگ یا جنگجوی ازدست‌رفته را به ایل می‌رساند. اما هر چه باشد امروز، این رسم به کابوسی ایمنی تبدیل شده: طبق آمار نیروی انتظامی چهارمحال و بختیاری، در سال ۱۴۰۴ بیش از ۵۰ حادثه تیراندازی در مجالس ترحیم ثبت شده که منجر به زخمی شدن ۳۰ نفر و جان باختن ۵ کودک شده است. فعالان کمپین می‌گویند: «عزاداری نباید به عزا دوچندان بیانجامد. تیر به جای تسلی، گلوله‌ای است که کودکان و سالمندان را هدف می‌گیرد.»
مطالبه‌گری از دل جامعه
این مطالبه، ابتکار جمعی از طبقات متعدد بختیاری است که ریش‌سفیدان ایل، از جمله سران طوایف در لرستان و چهارمحال، به پویش پیوسته‌اند و احتمالاً بتوان نسبت به تحقق آن امیدوار بود.
این رسم از زمان‌های دور تا الان به‌رغم اینکه افراد زیادی کشته یا مجروح شده‌اند و باعث دعوا‌های قبیله‌ای فراوانی شده، دوام آورده است. همچنین بسیاری از ساکنان مناطق جنوبی و غربی کشور، دل خوشی از این رسم غلط ندارند؛ در خوزستان عده‌ای با راه‌اندازی کارزار «نخله و لا طلقه»، یعنی کاشت نخل به جای تیراندازی، خواستار پایان دادن به این رسم شده‌اند. حتی بعضی ریش‌سفید‌های عشایر، قاعده تازه‌ای بنا کرده‌اند که طبق آن اگر کسی قصد برگزاری مراسم ترحیم در مسجد را داشته باشد، از صاحب عزا تعهد می‌گیرد که تیراندازی انجام نشود.
از هشدار تا اقدام
سازمان تبلیغات اسلامی چهارمحال و بختیاری، ساماندهی مجالس ترحیم را در دستور کار قرار داده و مدل موفق شهرستان کیار (با برگزاری جلسات مشترک امام جمعه، فرماندار و مداحان) را به سایر مناطق تعمیم می‌دهد. محمد رزم، رئیس کل دادگستری استان، هشدار داد: «در قرن ۲۱، تیراندازی شأن بختیاری را خدشه‌دار می‌کند. متخلفان بازداشت و سلاح‌شان ضبط می‌شود.» امام جمعه رامهرمز هم جلسات متعدد با بزرگان را گزارش داد و گفت: «تلاش‌ها مؤثر بوده، اما مزاحمت‌های شبانه همچنان ادامه دارد. همه باید دست به دست دهیم تا این فرهنگ غلط ریشه‌کن شود.
آینده‌ای بدون ترس
این کمپین نه تنها پایان یک رسم، بلکه تولد فرهنگی ایمن‌تر است. با حمایت گسترده، از جمله از سوی نیروی انتظامی لرستان که آن را «حرکت بصیرت‌مندانه» نامید، امید است تیراندازی به خاطره‌ای تلخ بدل شود.
در مطالبه جدید از مسئولین استانی و امامان جمعه استان‌های مرتبط خواسته شده است تا از ساماندهی مراسمات و برگزاری آنها با شرایط مناسب تر حمایت کنند.
