سانسور اسرائیل علیه فیلمسازان مدافع صمود
به گزارش تابناک به نقل از تسنیم؛ تلاش‌های اسرائیل برای ایجاد هیمنه‌ای برای خود در محافل هنری و سینمایی، با دو تاکتیک ضریب‌دهی به مظلومیت خویش با فیلم‌هایی، چون فهرست "شیندلر" و یا "زندگی زیبا است" در جشنواره‌های سینمایی خصوصاً اسکار و سانسور و مانع‌تراشی برای فیلم‌هایی که نمایش‌گر مظلومیت غزه هستند، یک رویه ثابت حتی در همین سال‌های اخیر است.
اما بعد از وقایع غزه در دو سال اخیر و نسل‌کشی اسرائیل در نوار غزه و به دنباله آن تظاهرات میلیونی مردم جهان تا کاروان دریایی صمود، باعث شد نه تنها آن هیمنه پوشالی شکسته شود بلکه امروز محافل هنری و سینمایی جهان مدام در حال توجه و ضریب‌دهی به آثاری هستند که هرکدام به نوعی به غزه و محکومیت اسرائیل توجه نشان می‌دهند.
البته قدرت لابی‌های صهیونیستی در برخی از کشور‌های منطقه نشان می‌دهد که اگرچه آنها شاید دیگر توانایی مقابله با آثاری که با صدای بلند اسرائیل را محکوم می‌کنند نداشته باشند و نتوانند آنها را سانسور کنند، اما در میان جشنواره‌های منطقه‌ای در حال دست‌وپا زدن برای خفه کردن فیلم‌های دیگر هستند.
یکی از همین موارد، سانسور فیلم کارگردان ترکیه‌ای نجمی سانچاک است. بر اساس گزارش سایت صباح دیلی، سانچاک، که اولین فیلم بلندش «عایشه» در جشنواره‌های بین‌المللی فیلم جوایزی را از آن خود کرد، در حال آماده شدن برای اکران سینمایی فیلم در ترکیه بود. قراردادی امضا شد، تاریخی تعیین شد و او آماده بود تا اثرش را با مخاطبان داخلی به اشتراک بگذارد. اما به گفته‌ی او، تنها چند روز قبل از اکران، شرکت توزیع‌کننده ناگهان قرارداد را لغو کرد.
دلیل: تصمیم او برای پیوستن به ناوگان جهانی صمود، یک مأموریت دریایی غیرنظامی که توسط فعالان بین‌المللی برای افزایش آگاهی از محاصره و بحران انسانی در غزه سازماندهی شده بود. او به خبرگزاری آناتولی گفت: «ما از قبل تاریخ اکران در سینما را برنامه‌ریزی کرده بودیم. سوم اکتبر بود.» او گفته که شرکت پخش فیلم از او در مورد موضع سیاسی‌اش سوال کرده است. او به یاد می‌آورد که قبل از عزیمتش به یونایتد اینترنشنال پیکچرز گفته بود: «من گفتم که سیاسی نیستم، من یک فیلمساز هستم، اما در عین حال یک فعال حقوق بشر هم هستم. آنها به من گفتند که یک شرکت آمریکایی هستند... و این می‌تواند برایشان مشکل‌ساز شود.»
سانجاک گفت: «سکوت در حال حاضر همدستی در نسل‌کشی است. به همین دلیل است که من ساکت نخواهم ماند.»
سانچاک، فیلمنامه‌نویس و کارگردانی که آثارش هم در ترکیه و هم در خارج از کشور مورد توجه قرار گرفته است، گفت که این تجربه او را شوکه کرده، اما مصمم است که در مورد آن صحبت کند.
آنچه که جلب توجه می‌کند این نکته است که جشنواره‌های سینمایی اروپایی مانند ونیز و سن سباستین که جزو جشنواره‌های مطرح اروپایی هستند، به فیلمی مانند "صدای هند رجب" که یک فیلم ضداسرائیلی است و عوامل آن در جشنواره ونیز پرچم اسرائیل را نشان می‌دهند، توانستند بعد از سال‌ها در مقابل سانسور فیلمی که رسماً آبروی اسرائیل را برده نمایش دهند و حتی به آن جایزه بدهند. اما ترکیه که کشوری مسلمان است فیلم کارگردان خود را که درباره مظلومیت غزه و صدای حقیقتی است که خاموش مانده را سانسور می‌کند؛ که البته این نشان از نفوذ و اعمال قدرت دستگاه سانسور اسرائیلی در کشور‌های منطقه دارد و البته در حال ضعیف شدن است.
این ضعف از داخل خود اسرائیل هویدا شده است. به تازگی فیلم "دریا" که نماینده اسکاری خود اسرائیل است خشم مسئولان امنیتی و نظامی اسرائیل را برانگیخته است. این فیلم داستان پسربچه‌ای ۱۲ ساله فلسطینی را روایت می‌کند که در کرانهٔ باختری تحت اشغال زندگی می‌کند و با عبور از ایست‌های بازرسی نظامی و خطرات متعدد، تلاش می‌کند برای اولین بار در عمرش به ساحل تل‌آویو برسد. این فیلم، که در جشنوارهٔ فیلم اورشلیم نیز تحسین شد، در مراسم اُفیر-جایزه‌ای که به‌طور خودکار فیلم برنده را به‌عنوان نمایندهٔ اسرائیل در رقابت اسکار معرفی می‌کند- علاوه بر جایزهٔ بهترین فیلم، جوایز بهترین بازیگر نقش اول (برای محمد غزاوی)، بهترین بازیگر نقش مکمل (برای خلیفه ناتور)، بهترین فیلم‌نامه و بهترین موسیقی متن را نیز دریافت کرد.
هرچند که این فیلم و حواشی آن نشان می‌دهد که طبیعتاً به عنوان فیلمی که در اسرائیل ساخته شده است، از حذف اسرائیل هم حمایت نمی‌کند و طبق روند همیشگی در نهایت به دنبال صلح میان اسرائیل و فلسطین است، اما توجه به تمرکز فیلم بر مهجوریت فلسطینیان و انتقاد از نیروهای نظامی منجر به اعتراض شدیدالحن میکی زوهار، وزیر فرهنگ اسرائل و در نهایت قطع بودجه جوایز ملی سینمای اسرائیل! شده است. او اعلام کرده که دولت از سال آینده هیچ بودجه‌ای برای جوایز ملی سینمای اسرائیل (جوایز اُفیر) اختصاص نخواهد داد. مراسم امسال اُفیر، تنها چند ساعت پس از انتشار گزارش کمیسیون مستقل سازمان ملل مبنی بر ارتکاب جنایت نسل‌کشی توسط اسرائیل در غزه برگزار شد.
وزیر فرهنگ اسرائیل در بیانیه‌ای رسمی، انتخاب این فیلم را «توهین‌آمیز» و «سیلی به صورت شهروندان اسرائیلی» خواند و گفت: «این مراسم شرم‌آور و بی‌نسبت با مردم، دیگر با پول مالیات‌دهندگان برگزار نخواهد شد. تحت مدیریت من، شهروندان اسرائیل هزینهٔ مراسمی را نمی‌پردازند که به قهرمانان ارتش ما توهین می‌کند.»
در واکنش به تصمیم وزیر، آکادمی فیلم و تلویزیون اسرائیل اعلام کرد که این اقدام «حمله‌ای مستقیم به استقلال فرهنگی و آزادی هنری» است. همچنین انجمن حقوق مدنی اسرائیل بررسی حقوقی این تصمیم را آغاز کرده و احتمال شکایت رسمی علیه وزارت فرهنگ را مطرح کرده است.
زوهار که پیش‌تر نیز نسبت به نامزدی فیلم‌هایی با مضامین انتقادی هشدار داده بود این‌بار شمشیر را از رو بست و عملاً بودجه نهادی که نمی‌تواند واقعیت مسلم مظلومیت فلسطین را انکار کند را، قطع کرد؛ چیزی که باید آن را سانسور به شیوه مدیریت فرهنگی نامید.
فیلم‌هایی مانند «بله» (Yes) ساختهٔ نداف لاپید که با نگاهی طنزآمیز، جامعهٔ اسرائیل را در برابر بحران انسانی غزه به چالش می‌کشد، و فیلم «اکسیژن» (Oxygen) ساختهٔ ناتالی براون دربارهٔ مادری که تلاش می‌کند فرزندش را از خدمت نظامی خارج کند از جمله فیلم‌هایی است که منجر به اعتراض وزیر فرهنگ اسرائیل شده بود؛ بنابراین دستگاه سانسور اسرائیل در واقع حریف سینمای خودش هم در بیان حقیقت و بازنمایی مظلومیت و مهجوریت غزه نشده است. از سوی دیگر به خاطر قدرت جشنواره‌های اروپایی و آبروریزی گسترده خود توان چندانی برای مقابله با آنها ندارد و فیلمی مانند "صدای هند رجب" موفق به کسب جایزه شیر نقره‌ای می‌شود. اما در جشنواره‌های منطقه‌ای مانند آنتالیا و احتمالاً دیگر جشنواره‌ها که برخی از آنان بزودی برگزار می‌شود، می‌توان شاهد اعمال قدرت لابی‌های صهیونیستی بود؛ چیزی که می‌توان روزهای پایانی آن را تماشا کرد.
