عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو دولت چهاردهم، همچنان به مسیر وعده‌سازی ادامه می‌دهد؛ مسیری که از حل ناترازی برق آغاز شد و حالا به بارورسازی ابرها رسیده است. او که در روزهای پایانی سال گذشته صراحتاً وعده داده بود تا پایان همان سال ناترازی برق را برطرف می‌کند، امروز در شرایطی از پروژه بارورسازی ابرها سخن می‌گوید که هیچ نشانی از تحقق وعده پیشین خود ارائه نداده است.

به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، علی‌آبادی اخیراً وعده داده است: ابرها را در آبان و آذر بارور می‌کنیم. وی در توضیح این وعده جدید تأکید کرده که این اقدام در دنیا سابقه دارد، اما در ایران تجربه‌ای تازه محسوب می‌شود و مردم امیدوار باشند نتایج آن را در پاییز مشاهده کنند.

این در حالی است که وزیر نیرو، بهمن‌ماه سال گذشته در نمایشگاه «پیشگامان پیشرفت، رویداد ملی توانمندی‌ها و دستاورد‌های بخش خصوصی» و در حضور رهبر انقلاب، ادعایی عجیب را مطرح کرده و گفته بود: «امسال ناترازی برق را برطرف خواهیم کرد.» همان‌جا بود که رهبر انقلاب با واکنشی صریح، یادآور شدند: «هنوز شما می‌گویید می‌خواهیم انجام دهیم، بروید و عمل کنید.» اما چند ماه بعد، نه تنها وعده وزیر نیرو محقق نشد، بلکه کشور با خاموشی‌های گسترده، بحران ناترازی و حتی اعلام وضعیت فوق‌العاده در تابستان روبه‌رو شد.

بیشتر ببینید:

• لحظه دروغگویی وزیر نیرو به رهبر انقلاب

   

نتیجه عملکرد ضعیف وزارت نیرو در حل ناترازی برق، فشار مضاعف بر زندگی مردم، اختلال در کسب‌وکارها و آسیب جدی به تولید بود؛ پیامدهایی که آثار آن در کاهش رشد اقتصادی به‌روشنی دیده می‌شود. با این حال، وزیر نیرو بدون ارائه توضیحی درباره شکست وعده گذشته، این بار با کلیدواژه «بارورسازی ابرها» افکار عمومی را هدف قرار داده و در کنار هشدار خود مبنی بر پاییز خیلی سخت، نسخه‌ای تازه از وعده‌های بی‌پایانش را رونمایی کرده است.

سؤال اصلی اینجاست: عباس علی‌آبادی که نتوانست در عمل به وعده رفع ناترازی برق پایبند بماند، چه تضمینی برای موفقیت در پروژه بارورسازی ابرها دارد و در صورت ناکامی دوباره، چگونه پاسخگوی افکار عمومی خواهد بود؟

تکمیلی: توضیحات وزارت نیرو

پیرو درج این گزارش، وزارت نیرو توضیحاتی ارائه کرده که وفق قانون عینا درج می‌شود.

متن این جوابیه بدین شرح است: «بارورسازی ابرها یکی از روش‌های علمی، شناخته‌شده و مورد تأیید جامعه علمی بین‌المللی برای تقویت بارش و بهبود مدیریت منابع آب است. این فناوری در دهه‌های اخیر در کشورهای مختلفی از جمله چین، ایالات متحده، هند، روسیه و امارات متحده عربی با موفقیت به کار گرفته شده و نتایج آن در اسناد و نشریات معتبر علمی دنیا به ثبت رسیده است.

در ایران نیز این طرح بر پایه مطالعات گسترده، دانش بومی و توان فناورانه داخلی در حال اجراست. تجربه‌های نخستین این فناوری در کشور به چند دهه قبل بازمی‌گردد، اما در دولت کنونی و در راستای عمل به ماده 38 برنامه هفتم توسعه که افزایش میزان بارندگی از طریق بارورسازی ابرها را به عنوان یک وظیفه دولت تعیین کرده است و با تأکید بر استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، فصل تازه‌ای از توسعه و بومی‌سازی آن آغاز شده است. 

خوشبختانه در حال حاضر طراحی و ساخت ژنراتورهای مورد استفاده، توسعه نرم‌افزارهای پیش‌بینی شرایط جوی و تدوین دستورالعمل‌های پروازی بارورسازی ابرها همگی به دست متخصصان داخلی انجام شده و کشور در این حوزه از وابستگی به خارج بی‌نیاز شده است.

وزارت نیرو تأکید دارد که بارورسازی ابرها، اقدامی مقطعی نیست، بلکه بخشی از راهبرد جامع مدیریت منابع آب کشور هم راستا با سیاست های برنامه هفتم توسعه و تکلیف قانونی تامین ۵ درصد آب از طریق استحصال آبهای جوی و کاهش تبخیر است. باید توجه داشت این فناوری تنها در صورت وجود ابرهای باران‌زای مناسب و شرایط اقلیمی خاص می‌تواند اثربخش باشد و به همین دلیل، اجرای آن در هر زمان و مکان ممکن نیست. 

مطابق با داده‌های اقلیمی و نتایج مطالعات پژوهشی، بیشترین بارش‌های کشور در بازه زمانی آبان تا اردیبهشت رخ می‌دهد. بر همین اساس، برنامه‌ریزی وزارت نیرو برای اجرای پروازهای بارورسازی در ماه‌های آبان و آذر دقیقاً بر مبنای داده‌های علمی و احتمال بالاتر موفقیت در این فصول انجام می‌شود. هدف اصلی این اقدام، افزایش احتمال بارش از ابرهای مستعد، تقویت ذخایر آبی سدها و کاهش آثار خشکسالی در مناطق درگیر کم‌آبی است.

بر این اساس اشاره وزیر نیرو به اینکه در آبان و آذرماه در انتظار افزایش بارش ها با اجرای اقدامات صورت گرفته در حوزه بارورسازی ابرها هستیم، موضوعی کاملاً علمی و همسو با اقدامات و برنامه ریزی های انجام شده است. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که بارورسازی ابرها اساساً جایگزینی برای سایر سیاست‌های مدیریت منابع آب نیست، بلکه ابزاری مکمل در کنار طرح‌های بزرگ تأمین و صرفه‌جویی آب به شمار می‌رود.

شایان ذکر تنها در سال آبی گذشته، در مجموع ۳۷ پرواز عملیاتی بارورسازی با استفاده از دو فروند هواپیما در مناطق شمال‌غرب، جنوب‌غرب، تهران و شمال‌شرق کشور انجام شد. افزون بر آن، ۵۰ پرواز عملیاتی پهپادی در مناطق حوضه آبریز زاینده‌رود، کوهرنگ، خراسان جنوبی و استان‌های فارس و بوشهر به اجرا درآمد و همچنین پروژه بارورسازی با استفاده از ژنراتورهای زمینی با بهره‌گیری از ۶۲۶ دستگاه ژنراتور در ۲۳ استان کشور برنامه‌ریزی و عملیاتی شد.

وزارت نیرو ضمن قدردانی از رسانه‌ها به‌عنوان بازوان اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی به افکار عمومی، انتظار دارد در خصوص طرح‌های علمی و فناورانه ملی از جمله بارورسازی ابرها، مبتنی بر واقعیت‌های علمی و فنی موضع گیری کنند. 
در پایان تأکید می‌شود که بارورسازی ابرها نه «وعده‌ای بی‌پایان» بلکه «گامی علمی، فناورانه و هدفمند» در مسیر مدیریت پایدار منابع آب کشور است؛ اقدامی که با اتکا به ظرفیت علمی و تخصصی جوانان ایرانی در حال پیشرفت بوده و وزارت نیرو نیز از هرگونه همکاری رسانه‌ای در جهت آگاهی‌بخشی و ارتقای فهم عمومی از این فناوری استقبال می‌کند.»