همه بجای خود

از جمله آداب و فنون دوران سربازی این بود که سربازان صبحگاهان و شامگاهان مراسم خاصی را انجام میدادند –الان اطلاع دقیقی ندارم-در این آیین نظامی سربازان به همراه فرمانده در اولین لحظات صبح و قبل از غروب آفتاب در میدان اجتماع و رزم پادگان یا مرکز آموزش جمع می‌شدند تا با حضور فرمانده پادگان یا جانشین او مراسم صبحگاه و شامگاه را بجا آورند.

باری به محض ورود فرمانده به میدان، اول، شیپور آماده باش نواخته میشد و بعد از حضوراو در جایگاه مخصوص که معمولا یک تا دو متراززمین ارتفاع داشت مسئول صبحگاه یا شامگاه با بلندگو یا بی بلند گو فریاد می‌زد "همه بجای خود"یا"هرکس بجای خود"تلقی همه سربازان از این جمله این بود که صفوف را مرتب کنند ونظم مورد نظر را رعایت نمایندو کمتر کسی از جوانان در صف ایستاده به مفهوم بلند و معنا دار این جمله تفطن پیدا میکردند که این جمله درواقع اشاره به شالوده و اساس کار نظامیگیری یعنی استفاده درست از منابع و افراد درجای خود است و بدون آن، کارمنظم و معطوف به هدف بی معنی خواهد بود.

 عبارت "هرکس بجای خود" را اگر بخواهیم در سپهرحکمرانی جامعه خاصه از نوع راهبردی آن جانمائی کنیم یعنی استفاده بهینه از منابع بویژه منابع انسانی، در جایگاهی که توانائی و شایستگی آن را دارند، یعنی انسان‌ها را با توانمندی و مهارتی که دارند در جای خود قرار داده واستفاده کنند که عین عدل است چرا که در معنای عدل گفته‌اند "وضع کل شئی فی موضعه"عدل؛ یعنی قرار دادن یا قرارگرفتن هرجیزی درجای خودش" واین موضوع از آموزه‌های بلند و تعالیم اسلامی است و درواقع استفاده درست از نعمت بشمار میرود که از آن به شکر عملی نعمت تعبیر میشود ومقابل آن سپردن امور به افرادی است که شایستگی و استحقاق آن را ندارند وناسپاسی نعمت بلکه کفران آن بحساب می‌آید و بالتبع نتیجه‌ای جز ضرر و زیان بدنبال نخواهد داشت. به تعبیر قران مجید " لَئِن شَکَرۡتُمۡ لَأَزِیدَنَّکُمۡۖ وَلَئِن کَفَرۡتُمۡ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِید"سوره ابراهیم-۷ " (شما بندگان اگر شکر نعمت به جاى آرید بر نعمت شما مى‌افزایم و اگر کفران کنید عذاب من بسیار سخت است)

در نظام حکمرانی ایران از جمله آسیب‌ها تصاحب مشاغل اداری توسط نابلد‌ها و ناکارآمدهاست و بهترین دلیل براین مدعی فساد اداری موجود وکشف مفاسد و مفسدین است که اثبات آن حاجت به بیان وبرهان نیست. بررسی‌های داخلی و خارجی گواه بر این است درکنار سایر آسیب‌ها این آسیب از موانع مهم در فرایند پیشرفت و توسعه در ایران است. حال دلیل آن ممکن است ناکارآمدی آحزاب باشد - درجای خود قابل بررسی است –ویا وجود فاصله بین نظام آموزشی و جامعه حکمرانی و ایجاد و تقویت روابط غیررسمی در نظام اداری عملا شرایطی را فراهم کرده که بعضا افراد درمراکز تصمیم گیری و اجرا در جایگاه خود قرار ندارند.

 این رویه تا اواسط دهه دوم انقلاب قابل اگر بعضا مواردی مشاهده میشد قابل درک و تحمل بود ولی درشرایط فعلی و با وجود این مقدار فارغ التحصیل وبرخورداری از دانش و تجربه جهانی اصلا موجه نیست که ما بخواهیم چارچوب گردش قدرت و سپردن امور و کار‌ها بدست افراد همچنان غیرعلمی، طایفه‌ای و باندی باشد نگاه کوتاه به فرایند انتخابات در کشورو نحوه تقسیم مشاغل بین اعضاء ستاد‌ها و سفارش شده‌ها قبل از اینکه ناظر به انتخاب افراد صالح بلکه اصلح در علم ومهارت و سلامت باشد ناظر بر سهم خواهی و مزد طلبی است.

 بدیهی است در چنین شرایطی امور از مجاری خود خارج میشود وتعارض منافع مدیران و جامعه رخ نمایی میکند وقتی یک نفر برای تصاحب یک شغل شب و روز نمیشناسد و به هر کس و ناکسی متوسل میشود تا به آن شغل وسمت برسد، جز این نیست که بفکر جاه و مقام خود باشد وآن شغل جایگاهی باشد باری زدو بند‌های بعدی و طی کردن مراتب دیگر.

باری حال که ضرورت بازنگری و بازتعریف در سیاست‌ها، برنامه‌ها و روش‌ها از زبان مسئولین بلند است خیلی بجاست که به این موضوع مهم و اساسی نیز توجه شود ونظام حکمرانی و مدیریتی ما بطور جد شرایطی را فراهم نماید تا مردم عزیز ایران روزی شاهد باشند و بشنوند که "همه بجای خود" و"هرکس بجای خود".

والسلام