هیأت و سالن کنسرت را قاطی نکنید

به گزارش تابناک به نقل از ایسنا؛ پدرام جوادزاده که پیش‌تر به موضوع موسیقی مذهبی و ریشه‌های آن، اشراف نداشتن برخی مداحان به حوزه موسیقی و برپایی بعضی جلسات هیأت شبیه کنسرت پرداخته بود، حالا در مصاحبه‌ای دیگر با ایسنا به موضوع سلبریتی شدن مداحان و موضوع شورخوانی در هیات‌ها و آسیب‌هایی که این موضوع به جلسات امام حسین (ع) می‌زند پرداخت که در زیر می‌خوانید؛ با این توضیح که این مصاحبه محرم سال گذشته انجام شده و با تایید مصاحبه‌شونده در این روز‌ها منتشر می‌شود.

مگر قرار نبود ما آدم بشویم؟

 امروز سلبریتی شدن مداح بدون تفکر لازم می‌تواند به جلسۀ امام حسین (ع) لطمه بزند و شوخی هم ندارد. کسی که بالای منبر می‌خواند و تخصصی هم نمی‌خواند، اگر جایی به خودش آسیب بزند مقصر خودش بوده و به کسی ربطی ندارد، اما آن آدمی که هیأتی نیست و از بیرون بعضی از این هیأت‌های موزیکال را نگاه می‌کند که گاهی در اینستاگرام می‌بینیم، هر اتفاقی بیافتد به جلسه امام حسین (ع) ربط می‌دهد؛ این موضوع را چگونه باید حل کرد؟

جوادزاده: او اصلاً به خودش آسیبی نمی‌زند، به ما آسیب می‌زند. اگر هیأت خنثی بود می‌گفتیم مثبت ندارد، منفی هم ندارد، الان می‌گویم این نوع هیأت‌ها، منفی است. مثلاً در شورخوانی شما با بیت‌دیسکو رو به رو هستید، آن چیزی که به اسم شور در هیأت‌های ما جا انداختند و در بعضی هیأت‌ها می‌بینیم، در موسیقی الکترونیک برای کار دیگر ساخته شده است.

چیزی به نام بیت‌باکس در دنیاست که آن را با گلو اجرا می‌کنند و همه چیز‌های الکترونیک را با گلو شبیه‌سازی می‌کنند و طرف با آن تکنو می‌زند و بعضی‌ها ناخودآگاه این بیت‌باکس را در هیأت آورده‌اند (همان ذکر یاحسین (ع) که برخی به هنگام خواندن مداح می‌گویند). این سبک موسیقایی انسان را از خود بی‌خود می‌کند، اما سوال این است که ما مگر قرار بوده برویم هیأت امام حسین (ع) و از خود بی‌خود شویم و بالا و پایین بپریم؟ مگر قرار نبود ما آدم بشویم؟

برای این حرف خود دلیل دارم، کل قیام امام حسین (ع) در اوج عقلانیت است، پس می‌شود از امام حسین (ع) خواند، اما عقل آدم‌ها را از آنها گرفت؟، به نظر شما کاری که هیأت‌های ما در طول تاریخ چهار الی پنج قرن انجام دادند، امروز هم انجام می‌دهند؟ خیر! در تاریخ تشیع کار هیأت و مسجد این بوده که انسان بسازد. هیأت سکولار به چه کار می‌آید؟

برای خدا هم می‌شود موسیقی ساخت، اما هیات و کنسرت را قاطی نکنید!

ـ آیا شما معتقدید بخشی از هیات‌های ما که سلبریتی‌زده شده، سکولار شده است؟

ـ در یک دهه گذشته برخی هیأت‌های ما به سمت سکولار شدن حرکت کردند، من فکر می‌کنم این اتفاق از سال‌های ۹۸، ۹۹ به بعد سرعت بسیار جدی‌ای گرفت. سکولار به شما نمی‌گوید نماز نخوانید، حرفش قشنگ است، اما با اسلام در تضاد است، با عقل سلیم هم درتضاد است، اما می‌گوید شما نمازتان را بخوانید من هم مشروبم را می‌خورم هر دو هم خوشحال باشیم! درواقع از یک معنای زشت پاکسازی می‌کند، اما تمامش با اسلام درتضاد است.

سکولار یعنی من برای امام حسین (ع) بخوانم، این خواندن من سیاسی و اجتماعی نباشد و من فقط یک مراسمی برگزار می‌کنم، مثل اینکه ما یک مسابقه فوتبالی را تماشا کنیم که ذاتا پدیده‌ای سکولار است. هیأت سکولار یعنی هیأتی که به درد انقلاب اسلامی نمی‌خورد و اصلاً به درد اسلام و خدا نمی‌خورد و در یک کلام خروجی آن، به درد کسی نمی‌خورد و فقط به درد ویدئو گرفتن می‌خورد.

دیسکو را به بعضی از هیأت‌ها آورده‌ایم

همان‌طور که گفتم، بعضی‌ها رفتند بیت تکنو را وارد هیأت کردند، اگر شرعاً دیسکو و رقصیدن در آن فضا کار بدی است پس چرا این کار را کردیم؟ شرعاً یکی از مسائلی که فقها با موسیقی دارند این است که اگر موسیقی تو را از خود بی‌خود کرد، چیز بدی است، ما رفتیم دقیقاً این چیزی که بد است را وارد بعضی هیأت‌ها کردیم!

ما بعضی المان‌های موسیقی را در بعضی از هیأت‌ها به صورت ناآگاهانه وارد کرده‌ایم که مضر است. بسیاری از مداحان ما انسان‌های خوبی هستند اما ممکن است آگاه نباشند، این را تاکید می‌کنم که نه اینکه مداحان ما انسان‌های بدی باشند و تعمدی این کار را بکنند، سوءتعبیر نشود، اینها اتفاقاً‌ افرادی هستند که دلبسته امام حسین(ع) هستند اما مسیر غلط شده و چون طرف سلبریتی شده، گوش نمی‌دهد که بخواهد آگاه شود؛ مثلاً من ۶ ـ ۷ ساعت با مداح معروفی این بحث‌ها را کردم و او در پاسخ به من گفت شما چند تا دنبال‌کننده در فضای مجازی دارید؟، گفتم ۲ هزار تا، گفت من ۵ میلیون دنبال‌کننده دارم! شما پاسخ را ببینید!. ایشان به من گفت تو با ۲ هزارنفر بیشتر می‌فهمی یا من با ۵ میلیون؟، گفتم قطعاً من، چون این حوزه تخصصی و کار و زندگی من است، بعد حرف من قرار نیست توده‌ای باشد، اما کار شما توده‌ای است ولی نسبت به این موضوع آگاه نیستید.

هیأت‌های سنتی رو به پایان است

ـ آقای جوادزاده ممکن است در پشت صحنه هیأت، یک اتاق صوت هم باشد که صدای مداح را درست کند؟

من نمی‌پذیرم یک مداح برود در صحنه کنسرت بدهد که البته برخی مداحان جدیداً دارند این کار را انجام می‌دهند، اما نمی‌پذیرم این کنسرت را ببریم در هیأت انجام بدهیم، چون هر چیزی یک جایی دارد.

اما در موسیقی، من موزیسین هستم و کنسرت برگزار می‌کنم و کار من در موسیقی است و موسیقی می‌سازم، هیات علمی موسیقی هستم، مسئولیت‌های اجرایی من در موسیقی بوده و کارم است و هنوز کنسرت برگزار می‌کنم و آلبوم موسیقی می‌سازم، به عنوان یک موزیسین حرفه‌ای این را فریاد می‌زنم.

من وقتی به هیأت یک مداح معروفی می‌روم می‌بینم زیر صدا دارد موسیقی الکترونیکی پخش می‌شود که یک پایه‌ای است که در موسیقی اصطلاحاً به آن نُت مادر می‌گویند، تونیک آنجاست، بعد روی آن یکسری فواصل سوم و پنجم به صورت الکترونیک پخش می‌شود و بعد مداح ملودی می‌خواند. این دیگر مداحی نیست، مداحی یک چهارچوبی دارد، مانند اینکه من در موسیقی سنتی و دستگاهی تا یک جایی موسیقی‌ام دستگاهی است، از یک حدی بیشتر آن را دستکاری کنم، وارد موسیقی پاپ می‌شود، سیستم، ساختار، ماهیت و فرم عوض می‌شود. موسیقی کلاسیک غرب تا یک جایی موسیقی کلاسیک است من اگر رفتم یک کاری با آن کردم و یک درامی زیر آن انداختم و یک گیتاری آوردم که همچنان باخ می‌زنم، این دیگر موسیقی کلاسیک نیست.

یک سوال؛ شما جرأت دارید با ساز و موسیقی الکترونیکی قرآن بخوانید؟؛ اصلاً حرام است. نکته این است که این کار در هیأت ما به نام امام حسین (ع) دارد اتفاق می‌افتد و ما می‌گوییم و گوش نمی‌دهند. ما یکسری مسئول مدیریت هیأت در ایران در نهاد‌های مختلف داریم، اینها یا حرف ما را می‌فهمند یا نمی‌فهمند، اگر نمی‌فهمند که چرا مسئولیت گرفته‌اند و اگر فهمیدند و هنوز انجام می‌دهند و روی آن صندلی نشستند باید یک روز جواب بدهند. ما در انقلاب اسلامی «نمی‌توانیم» نداریم، بیشتر «نمی‌خواهیم» داریم و آقایان هر کاری را بخواهند می‌توانند انجام بدهند یا نمی‌خواهند یا به این حرف‌ها اعتقاد ندارند. در هر دو صورت مسیر هیأت مسیر خطرناکی است و آسیب بسیاری جدی‌ای دارد که می‌بینید، من این را فریاد می‌زنم، من صدای ناقوسِ مرگِ هیأت در معنای سنتی‌اش را دارم می‌شنوم و اوضاع به این لحاظ خوب نیست.

نماهنگ‌های مداحان هیچ پیوند شعر و موسیقی ندارد

ـ الان پنج الی شش سال است اتفاقی به نام ساخت نماهنگ در کشور افتاده است؛ به‌ویژه در حوزه کودک و نوجوان. نظرتان در این زمینه چیست؟

برخی نماهنگ‌هایی که تولید می‌شود اصلاً موسیقی نیست. سوالی که شما پرسیدید، پول داخلش است. یکسری تهیه‌کننده هستند، نهاد‌هایی داریم که سرود و نماهنگ می‌سازند به‌خصوص بعد از اینکه بر ساخت سرود تاکید شد، این امر شدت بیشتری گرفت؛ البته منظور کار ضعیف نبود، سرود اول انقلاب که هر سال آن را گوش می‌کنیم، اسمش سرود بود، نه خیلی از آثاری که الان تولید می‌شود.

نماهنگ اول انقلاب از صلابت ارتش و ملت و سپاه ما ... چه بود؛ الان با اینها چه می‌کنیم؟! خیلی از سرود‌هایی که تولید می‌شود، پیوند شعر و موسیقی آن غلط است، حتی از لحاظ ساخت موسیقی مشکل و تنظیم بدی دارد.

ما شانس قیچی کردن این مسیر غلط را داریم

ـ چه کسی باید جلوی این جریان را بگیرد؟

چون محتوا واقعا بد است دو حالت دارد، آدم‌هایی مثل من و شما باید سعی کنیم آگاهی جمعی ایجاد کنیم و به‌گونه‌ای به مخاطب بگوییم این اشتباه است که البته خیلی کار سختی است. ولی زور ما همین است و مسلمانی‌اش این است که تا روز آخر در حد توان خودمان بجنگیم، برای هر چند نفری که می‌بینند حرف بزنیم، چون اسلام به ما می‌گوید یک انسان را نجات بدهید کل انسان‌ها را نجات داده‌اید، پس ما باید بجنگیم.

نکته دوم و مهم این است که‌ای کاش در این صندلی ایسنا، چهار ـ پنج مسئول امور هیأت هم بنشینند و پاسخ بدهند. سوم اینکه ما این کار را داریم در مجموعه‌هایی انجام می‌دهیم، اینکه با دوستان مستقیم وارد صحبت شدیم، اما خیلی از مداحان حرف ما را نمی‌شنوند یا گاهی حرف‌های ما را گوش می‌دهند ولی کار خودشان را می‌کنند؛ بنابراین ما دو ابزار داریم یکی مدیران حوزه هیأت، یکی آگاهی‌بخشی از طریق رسانه‌های مختلف. اگر اینها همزمان جلو برود ما شانس قیچی کردن این مسیر غلط را داریم، در غیر این صورت شاید ما تا ۱۰ الی ۱۲ سال آینده چیزی به نام هیات در معنای سنتی آن نداشته باشیم.