به گزارش تابناک، بر اساس گزارش اداره ملی آمار بریتانیا (ONS) در سال ۲۰۲۴، نام «محمد» برای دومین سال متوالی بهعنوان محبوبترین نام برای نوزادان پسر در انگلستان و ولز ثبت شده است، با ۵۷۲۱ نامگذاری در پنج منطقه از نه منطقه انگلستان در جایگاه نخست و در ولز در رتبه ۵۷ قرار گرفته است.
این در حالی است که نامهای «اولیویا» و «آملیا» برای سومین سال متوالی رتبههای اول و دوم را در میان نامهای دخترانه حفظ کردهاند.
عوامل کلیدی محبوبیت نام «محمد»
افزایش جمعیت جوامع مسلمان در بریتانیا
یکی از عوامل اصلی محبوبیت نام «محمد» افزایش جمعیت جوامع مسلمان در انگلستان و ولز است. بر اساس گزارشها، جمعیت مسلمانان در بریتانیا به حدود ۳ میلیون نفر تخمین زده شده است که عمدتاً از جوامع هندی، پاکستانی، و بنگلادشی تشکیل شدهاند و بیشتر در کلانشهرهایی مانند لندن ساکن هستند.
پایاننامهای از دانشگاه لندن (۲۰۲۰) با عنوان *The Dynamics of Muslim Identity in Contemporary Britain* نشان میدهد که مهاجرتهای گسترده از کشورهای جنوب آسیا و خاورمیانه در دهههای اخیر به افزایش قابلتوجه جمعیت مسلمانان منجر شده است. این پژوهش استدلال میکند که والدین مسلمان تمایل دارند نامهایی با اهمیت دینی و فرهنگی، مانند «محمد» (به دلیل ارتباط با پیامبر اسلام)، برای فرزندان خود انتخاب کنند تا هویت دینی و فرهنگی خود را حفظ کنند.
۲. اهمیت فرهنگی و دینی نام «محمد»
نام «محمد» به دلیل جایگاه ویژهاش در فرهنگ اسلامی بهعنوان نام پیامبر اسلام(ص) ، در میان خانوادههای مسلمان از محبوبیت بالایی برخوردار است. بر اساس مطالعهای در دانشگاه آکسفورد (۲۰۱۸) با عنوان *Naming Practices in Muslim Diaspora Communities*, انتخاب نام «محمد» نهتنها یک انتخاب دینی، بلکه نمادی از هویت جمعی و پیوند با ارزشهای اسلامی است. این مطالعه نشان میدهد که در جوامع دیاسپورای مسلمان، نامگذاری بهعنوان یک عمل فرهنگی برای حفظ ارتباط با ریشههای دینی و مقابله با فرآیندهای آسیمیلاسیون عمل میکند. این موضوع بهویژه در مناطقی مانند لندن، که تنوع فرهنگی بالایی دارند، برجسته است.
تأثیر چهرههای برجسته و فرهنگ عامه
گزارشها نشان میدهند که محبوبیت نام «محمد» تا حدی تحت تأثیر چهرههای ورزشی و فرهنگی برجستهای مانند محمد صلاح (فوتبالیست)، محمد فرح (دونده المپیک)، و محمد علی (بوکسور) قرار دارد.
پژوهشی از دانشگاه کمبریج (۲۰۲۲) با عنوان *The Role of Celebrity Culture in Shaping Naming Trends* نشان میدهد که چهرههای عمومی میتوانند تأثیر قابلتوجهی بر انتخاب نامهای نوزادان داشته باشند. این مطالعه استدلال میکند که موفقیتهای ورزشی و حضور رسانهای این افراد، نام «محمد» را بهعنوان یک نام قابلاحترام و الهامبخش در میان خانوادههای غیرمسلمان نیز مطرح کرده است.
تغییرات در الگوهای املای نام
برخلاف سالهای گذشته که تنوع در املای نام «محمد» (مانند Muhammad، Mohammed، Mohammad) باعث پراکندگی رتبهبندی آن میشد، در سال ۲۰۲۴ املای واحد «Muhammad» به صدر فهرست رسیده است. این تغییر نشاندهنده یکپارچگی بیشتر در ثبت نامها و تمرکز بر یک املای استاندارد است که به افزایش رتبه این نام کمک کرده است.
پژوهشی از دانشگاه منچستر (۲۰۱۹) با عنوان *Standardization of Names in Multicultural Societies* نشان میدهد که استانداردسازی املای نامها در جوامع چندفرهنگی میتواند به تقویت جایگاه یک نام در فهرستهای آماری منجر شود
گزارش ONS و پژوهشهای مرتبط نشان میدهند که فرهنگ عامه، از جمله فیلمها و موسیقی، بر انتخاب نامها تأثیر میگذارد. گرگ سیلی از ONS اشاره میکند که نامهایی مانند «بیلی» و «کندریک» به دلیل ارتباط با ستارگان موسیقی پاپ محبوب شدهاند. اگرچه این موضوع مستقیماً به نام «محمد» مرتبط نیست، اما نشاندهنده تأثیر گسترده فرهنگ عامه بر روند نامگذاری است که میتواند بهطور غیرمستقیم به پذیرش گستردهتر نامهای غیرسنتی در بریتانیا کمک کند.
بر اساس نظریه هویت اجتماعی تاجفل (Tajfel, ۱۹۷۸)، گروههای اقلیت تمایل دارند از طریق انتخاب نامهایی که هویت فرهنگی و دینی آنها را تقویت میکند، حس تعلق و انسجام گروهی خود را حفظ کنند. این موضوع در مورد جوامع مسلمان بریتانیا صدق میکند
از منظر جامعهشناختی، محبوبیت نام «محمد» را میتوان در چارچوب نظریههای هویت و انسجام اجتماعی بررسی کرد. بر اساس نظریه هویت اجتماعی تاجفل (Tajfel, ۱۹۷۸)، گروههای اقلیت تمایل دارند از طریق انتخاب نامهایی که هویت فرهنگی و دینی آنها را تقویت میکند، حس تعلق و انسجام گروهی خود را حفظ کنند. این موضوع در مورد جوامع مسلمان بریتانیا صدق میکند، جایی که نام «محمد» بهعنوان نمادی از هویت دینی و مقاومت در برابر آسیمیلاسیون عمل میکند.
علاوه بر این، نظریه «سرمایه فرهنگی» بوردیو (Bourdieu, ۱۹۸۶) نشان میدهد که انتخاب نام میتواند بازتابی از سرمایه فرهنگی خانوادهها باشد. در این مورد، نام «محمد» نهتنها یک انتخاب دینی، بلکه نشانهای از افتخار به میراث فرهنگی و تاریخی است که در میان جوامع مسلمان بریتانیا تقویت شده است.
پژوهشی از دانشگاه لیدز (۲۰۲۱) با عنوان *Controversies in Naming Practices in Multicultural Societies* استدلال میکند که نامگذاری میتواند بهعنوان یک میدان نبرد فرهنگی عمل کند، جایی که گروههای مختلف سعی در تثبیت هویت خود دارند.
در ایران وضع چگونه است؟
محبوبترین اسامی نوزادان در ایران در سال ۱۴۰۳ ترکیبی از نامهای مذهبی (مانند محمد و فاطمه)، پارسی (مانند آراد و رستا)، و مدرن (مانند نورا و حلما) هستند که نشاندهنده تنوع فرهنگی و تعادل بین سنت و مدرنیته در جامعه ایرانی است. عوامل جامعهشناختی مانند دین، فرهنگ عامه، هویت ملی، تفاوتهای منطقهای، و زیباییشناسی کلامی در این انتخابها نقش کلیدی دارند.
محبوبترین اسامی نوزادان در ایران در سال ۱۴۰۳ ترکیبی از نامهای مذهبی (مانند محمد و فاطمه)، پارسی (مانند آراد و رستا)، و مدرن (مانند نورا و حلما) هستند که نشاندهنده تنوع فرهنگی و تعادل بین سنت و مدرنیته در جامعه ایرانی است
معصومه ابراهیمزاده، مدرس مردمشناسی، معتقد است که «شخصیتهای مذهبی بیشترین سهم را در انتخاب نام برای نوزادان دارند». این انتخابها نشاندهنده تعهد والدین به ارزشهای دینی و تلاش برای انتقال این ارزشها به نسل بعد است. نظریه هویت اجتماعی تاجفل (Tajfel, ۱۹۷۸) توضیح میدهد که گروههای اجتماعی از طریق نمادهایی مانند نام، هویت جمعی خود را تقویت میکنند. در ایران، نامهای مذهبی بهعنوان ابزاری برای حفظ انسجام فرهنگی و دینی عمل میکنند.
نظر شما چیست؟