از بازیکن آزاد تا ستارهای با قرارداد میلیاردی؛ باشگاههایی که عمدتاً با بودجه دولتی اداره میشوند، تبدیل به سفرهای شدهاند برای سودجویی عدهای معدود. در این میان، پرسپولیس بهعنوان یکی از قطبهای فوتبال ایران، درگیر حواشی پرتکرار و شبههبرانگیزی شده که هر فصل ابعاد تازهای پیدا میکند.
به گزارش سرویس ورزشی تابناک، معارفه حسین ابرقویی در تلویزیون باشگاه پرسپولیس رقم خورد و درست در روز معارفه او، تصویری در پشت صحنه ثبت و سپس منتشر شد، که معنا و مفهوم آن بیشتر از یک عکس معمولی بود. هرچند خیلی سریع سعی شد تا منتشرکنندگان این تصاویر را حذف کنند تا اثرات مخرب آن، متوجه عوامل پشت پرده نشود.
واسطهگری، قانونی در دنیا؛ بیدر و پیکر در ایران
موضوع دریافت پورسانت از قرارداد بازیکنان و مربیان توسط ایجنتها در دنیا، یک حق شناخته شده است. بسیاری از افراد هستند که با مجوزهای فیفا در زمینه نقل و انتقال بازیکنان فوتبال فعالیت میکنند که برای رسیدن به چنین جایگاهی، از فیلترهای مختلف عبور کرده، آزمون میدهند و باید از قوانین هم تبعیت کنند. بر همین مبنا، نمیتوان واسطهها را به طور کلی حذف کرد، اما انگار این موضوع در فوتبال ایران تبدیل به یک هرج و مرج غیر قابل کنترل شده است.
بازار داغ دلالی با قوانین بد
هرچند فدراسیون فوتبال قانونی را وضع کرده که باشگاهها فقط موظف به همکاری با ایجنتهای رسمی هستند، با این حال گویا نادیده گرفتن برخی مسائل دیگر، باعث یک هرج و مرج بی سابقه شده است. از جمله فعالیت کارگزارهایی که مجوز فعالیت ایجنتی ندارند، اما بازار نقل و انتقالات را به هم ریختهاند. طبق قوانین فیفا، ایجنتها بین ۴ تا ۱۰ درصد از قرارداد یک بازیکن سهم دارند، اما در فوتبال ایران شنیده شده که برخی ایجنتها و گاهاً دلالهای بدون مجوز، تا ۷۰ درصد هم سهم گرفتهاند و منجر به احضارشان از سوی کمیته اخلاق شده است. حال اینکه پس از احضار چه اتفاقی صورت گرفته، چه برخوردی شده و چه چیزی تغییر کرده، هیچ اطلاعاتی در دست نیست، اما هرج و مرج فصل نقل و انتقالات نشان میدهد که نه قوانین فدراسیون فوتبال و نه احضار دلالها به کمیته اخلاق، نه نطم و نظامی ایجاد کرده و نه بازدارندگی.
آش شور صدای تاج را هم درآورد
فضای آشوب در نقل و انتقالات منجر به بالا رفتن عجیب قیمت بازیکنان و البته هزینهکرد سالیانه باشگاههایی شده که از قضا همگی دولتی هستند. موضوع آنقدر بغرنج شده که حتی مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال هم معترض است و میگوید که مقامات دولتی به او نامه زدهاند که چطور یک بازیکن قرارداد ۱۳۰ میلیاردی و ۱۵۰ میلیاردی امضا کرده است؟ ارقامی که با کیفیت فنی تیمها و بازیکنان، همخوانی ندارد و البته آنطور که پیداست، بیشترین سود در نقل و انتقالات نصیب دلالهایی میشود که حالا تبدیل به شبکه شدهاند.
ایجنتها از فعالیت انفرادی تا شبکهسازی
فدراسیون فوتبال در سالهای اخیر برخوردی با ایجنتها و فضای پرآشوبی که آنها در نقل و انتقالات ایجاد کردهاند نداشته و حالا آنها علاوه بر فعالیتهای انفرادی خود، زنجیرهوار به هم متصل شده و با شبکهسازی، به صورت جمعی از قرارداد یک بازیکن و حتی از یک باشگاه، سود و منفعت میبرند. هرچند این موضوع صرفاً محدود به یک باشگاه نیست، با این حال در فضای رسانهای بیش از هر باشگاهی در خصوص پرسپولیس این مباحث مطرح شده که در نقل و انتقالاتش شاهد اتفاقات عجیبی از سوی ایجنتها هستیم.
هرج و مرج در پرسپولیس؛ چهار ایجنت در یک قاب
یک نمونه آن، حضور ۴ کارگزار، ایجنت یا دلال در روز رونمایی از حسین ابرقویی در پشت صحنه بود. مدافع ۲۹ سالهای که شاید در لیست اولویتهای وحید هاشمیان نبوده، اما در نهایت با نظر سرمربی تیم از خیبر به پرسپولیس پیوسته و تا به اینجا، شاید از نظر فنی انتقادی به این انتقال نباشد، اما نکته جالب توجه اینجاست که چه هرج و مرجی در باشگاهها از جمله پرسپولیس وجود دارد که اجازه میدهد در قرارداد بازیکن مدنظرش، چهار نفر او را همراهی کنند؟ آیا این شبکهسازی ضربهای بزرگ به بازیکنان و حتی باشگاهها نیست؟
پولهای بی زبانی که جابهجا میشود
این فقط یک بخش ماجراست. پرسپولیس و احتمالاً دیگر باشگاهها پولهای بی زبان زیادی را در نقل و انتقالات به جیب دلالها میریزند. به طور مثال پرسپولیس این فصل اقدام به جذب بازیکنانی کرده که عمدتاً با باشگاههای سابق خود قرارداد داشتند و مجبور به پرداخت پول رضایتنامه شده است. در این بخش هم هیچ مانعی وجود ندارد و پرداخت پول رضایتنامه که عمدتاً مبلغی توافقی میان باشگاه مبدأ و مقصد شکل میگیرد، در فوتبال دنیا عرف است. آنطور که در اخبار آمده، پرسپولیس برای بازیکنانی چون محمدامین کاظمیان، ۳۷ میلیارد، محمدحسین صادقی، ۳۵ میلیارد، مجتبی فخریان، ۲۰ میلیارد و حسین ابرقویی ۳۰ میلیارد پول رضایتنامه پرداخت کرده است، اما ماجرا وقتی نگرانکنندهتر میشود که بدانیم اینها فقط «هزینههای رضایتنامه» است. قرارداد بازیکن، آپشنها، پاداشها و سهم ایجنتها، تماماً جداگانه محاسبه میشود.
۲۳ میلیارد بدون حق ایجنتی برای یک واسطه؟!
آنطور که فرهیختگان نوشته پرسپولیس برای جذب رضا شکاری که بازیکن آزاد بوده و محمدامین کاظمیان که برای او پول رضایتنامه پرداخت کرده، قراردادی هم با یک ایجنت بسته و ۲۳ میلیارد پرداخت کرده تا ایجنت مدنظر این دو بازیکن را به پرسپولیس بدهد. موضوعی که منجر به احضار ایجنت مورد نظر از سوی کمیته اخلاق شده است، اما بعید به نظر میرسد شاهد اتفاق یا برخوردی از سوی فدراسیون فوتبال با این مقوله باشیم، چرا که فدراسیون فوتبال خودش بخشی از این پروسه و ریلگذاری قانونی است که ایجنتها را به ثروت میرساند. ایجنتهایی که علاوه بر حق ایجنتی نامشخصی است که از بازیکنان دریافت میکنند، چنین قراردادهایی هم دارند و با ثروتی که به دست میآورند، روی خرابههای فوتبال ایران، کاخ خود را میسازند.
دلالی گروگانگیرانه با بستههای چندنفره
در مدل جدید، باشگاهها برای دور زدن محدودیتها، با ایجنت قرارداد رسمی میبندند تا او در ازای دریافت پورسانت، تعهد بدهد چند بازیکن را به تیم منتقل کند. همین مسئله باعث شده در بسیاری از انتقالات، ایجنتها بازیکنان نهچندان باکیفیت خود را هم بهزور به باشگاهها تحمیل کنند تا انتقال نفرات اصلی شکل بگیرد. یعنی اگر باشگاهی به دنبال جذب یک هافبک ملیپوش است، ممکن است ایجنت در بسته پیشنهادی، جذب یک یا دو بازیکن ضعیفتر را شرط کند. این شیوه، عملاً «دلالی گروگانگیرانه» است، نه مذاکره حرفهای.
پرسپولیس تنها نیست؛ فوتبال ایران بیمار است
اگرچه تمرکز رسانهها روی پرسپولیس است، اما سایر تیمها نیز با همین معضل مواجهاند. کافیست نگاهی به نقلوانتقالات اخیر در استقلال، سپاهان و حتی تیمهایی، چون گلگهر بیندازیم. ارقام نجومی، قراردادهای چندساله، پاداشهای عجیب و رضایتنامههایی که با قیمت خانه و آپارتمانها لوکس برابری میکند. گاهی حتی شائبههایی وجود دارد که برخی از عوامل باشگاهها در جابهجایی این پولها سهیم هستند و برای ثروتاندوزی خود، به باشگاههای خودی ضربات مهلکی وارد میکنند.
پول شیرین و بی قاعده
پول نقلوانتقالات در بازار بیقاعده و قانون ایران به حدی بالاست که نه تنها ایجنتها، بلکه پای افراد دیگری از جمله برخی پیشکسوتان، بازیکنان، اهالی رسانه، مدیرانعامل و حتی برخی مدیران و مسئولان غیرورزشی و بعضاً سیاسی را به میان آورده است. بماند که همیشه موضوع دخالت برخی مربیان در این موضوع، سوژه بوده و خبرهای واقعی و شایعات فراوان در مورد نقش آفرینی آنها و رد پیدا شدن رقم های باورنکردنی در این مورد به گوش میرسد.
فساد در سایه قراردادهای چندلایه
تردیدی نیست که باشگاهها برای جذب ستاره، باید هزینه کنند. اما وقتی ساختارهای مالی شفاف نیست و پرداختها در چند لایه مجزا به باشگاه، بازیکن، ایجنت و اطرافیان صورت میگیرد، طبیعی است که شائبه فساد و رانت همواره در اطراف فوتبال ایران بچرخد. قرارداد با ایجنت برای خرید بازیکن، نسخه خطرناکیست که نه تنها اخلاق حرفهای را زیر پا میگذارد، بلکه سرمایه باشگاه را هم به سمت پرتگاه میبرد؛ و پرسش نهایی اینجاست؛ آیا نقلوانتقالات، بیش از آنکه خرید بازیکن باشد، معامله با واسطههاست؟
تابناک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.