خیز بلند دوحه برای المپیک ۲۰۳۶؛ سربلندی قطر با گاز ایران

در حالی که بسیاری از کشورها هنوز در حال بررسی شرایط میزبانی المپیک ۲۰۳۶ هستند، قطر بی‌سروصدا و البته با اتکای به سابقه‌ای پُربار از میزبانی رویدادهای ورزشی، وارد مرحله رایزنی مستقیم با کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) شده است.

به گزارش سرویس ورزشی تابناک، قطر بار دیگر سودای المپیک در سر دارد. کشوری کوچک با منابعی عظیم، جاه‌طلبی بی‌پایان و پرونده‌ای پُر از میزبانی‌های پرتجمل در دو دهه اخیر، حالا به دنبال مهم‌ترین جام ممکن در ویترین افتخاراتش است؛ المپیک تابستانی ۲۰۳۶. این کشور به‌طور رسمی اعلام کرده که در حال رایزنی با کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) برای کسب میزبانی این رویداد است و از نگاه ناظران، برخلاف دوره‌های پیشین، این بار نه‌تنها بختی جدی دارد بلکه در صورت انتخاب، جهان بار دیگر با نسخه‌ای «قطری‌شده» از یک جشنواره ورزشی مواجه خواهد شد؛ پرزرق‌وبرق، متمرکز، با بازوهای مالی قدرتمند و زیرساخت‌هایی بی‌سابقه که شگفتانه را به دنبال دارد.

کارنامه میزبان موفق قرن ۲۱
میزبانی المپیک ۲۰۳۶ در چهارمین دهه قرن بیست‌ویکم رقم خواهد خورد و اگر این میزبانی به دوحه برسد، آنها کارنامه خود را تکمیل خواهند کرد. قطر به‌درستی به پایتخت رویدادهای ورزشی آسیا و جهان بدل شده است و در سه دهه اخیر هم صاحب میزبانی‌های ریز و درشت زیادی بوده؛ از مسابقات جهانی هندبال، بسکتبال و شنا گرفته تا برگزاری مسابقات فرمول یک. با این حال این کشور نخستین گام بزرگ خود را با میزبانی بازی‌های آسیایی ۲۰۰۶ برداشت؛ رخدادی که سطح سازماندهی‌اش بسیاری از ناظران را شگفت‌زده کرد. سپس جام ملت‌های آسیا ۲۰۱۱ به میزبانی دوحه برگزار شد و زیرساخت‌ها به‌مرور گسترده‌تر شد.

نقطه عطف قطر اما میزبانی از جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ بود. بزرگ‌ترین رویداد ورزشی جهان برای نخستین‌بار به منطقه خاورمیانه رسید و برگزاری شگفت‌انگیز قطر استاندارد جدیدی برای میزبانی تعریف کرد. برخلاف پیش‌بینی‌ها و انتقادهایی که پیش از جام جهانی درباره میزبانی قطر مطرح بود، فیفا و سایر نهادهای ورزشی از این میزبانی رضایت کامل داشتند.

در ادامه نیز قطر میزبان جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ شد [که مسابقات آن به‌دلیل تقویم، در اوایل سال ۲۰۲۴ برگزار شد] و دوحه میزبان بازی‌های آسیایی ۲۰۳۰ نیز خواهد بود. این توالی رویدادهای بزرگ، نه‌تنها زیرساخت‌ها را تکمیل کرده بلکه قطر را به کشوری باتجربه و قابل‌اعتماد در نگاه IOC تبدیل کرده است.

المپیک؛ آرزوی قدیمی دوحه
قطر پیش‌تر برای میزبانی المپیک‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ هم درخواست داده بود، اما موفق به عبور از فهرست نهایی نشد. در آن دوره، نداشتن تجربه‌ی کافی، ظرفیت محدود اقامتی و دمای هوای تابستانی از جمله عوامل مؤثر در حذف دوحه بود، اما اکنون ورق برگشته است. موفقیت جهانی در جام جهانی و تکمیل بخش بزرگی از زیرساخت‌ها، ورزشگاه‌های دارای تهویه مطبوع با سیستم خنک کننده، اعتماد به‌نفس قطری‌ها را افزایش داده و باور نهادهای بزرگ ورزشی را به برگزاری میزبانی موفق تقویت کرده است؛ حالا آنها با صراحت وارد فرآیند «گفت‌وگوهای هدفمند» با IOC شده‌اند.

بر اساس اعلام قطری‌ها، پیشنهاد جدید آنها بر دو محور استوار است؛ مورد اول به تجربه موفق میزبانی‌های قبلی و ظرفیت بالفعل برای برگزاری المپیک مربوط است و مورد دوم آن به استفاده از ورزش به عنوان ابزاری برای توسعه ملی، انسجام اجتماعی و صلح منطقه‌ای اشاره دارد.

قطر در حال تدوین پرونده میزبانی است و با وجود اینکه IOC هنوز جدول زمانی مشخصی برای انتخاب میزبان ۲۰۳۶ اعلام نکرده، از هم‌اکنون دوحه را می‌توان در میان مدعیان اصلی دانست؛ در کنار کشورهایی مانند هند، ترکیه و اندونزی.

سرمایه‌داری از میدان گازی مشترک با ایران
اما پرسش اصلی این است که پشتوانه این بلندپروازی‌ها چیست؟ پاسخ را باید در دلِ خلیج فارس جست‌وجو کرد؛ میدان گازی پارس جنوبی. قطر بخش عمده‌ای از ثروت خود را از فروش گاز مایع و LNG تأمین می‌کند. این کشور کوچک، بیشترین برداشت را از میدان مشترک گازی با ایران دارد؛ میدانی که در سوی ایرانی به نام پارس جنوبی شناخته می‌شود و در سوی قطری، «گنبد شمالی» نام دارد و بخش عمده‌ای از ثروت قطر را تأمین می‌کند.

قطر با سرمایه‌گذاری زودهنگام و استفاده از تکنولوژی روز دنیا، توانسته یکی از قطب‌های صادرات انرژی جهان باقی بماند. درآمد حاصل از این منابع، پشتوانه‌ای است برای پروژه‌های عظیم ورزشی و ملی این کشور؛ از ساخت ورزشگاه‌های آینده‌نگر گرفته تا تأسیس دانشگاه‌های بین‌المللی و تبدیل دوحه به مرکز نرم‌قدرت در خاورمیانه.

آیا المپیک هم قطری می‌شود؟
پاسخ این پرسش در اتاق‌های سیاست‌گذاری IOC در لوزان سوئیس رقم خواهد خورد. اما یک چیز روشن است؛ قطر برخلاف بسیاری از رقبای خود، منتظر فراهم شدن شرایط نیست و این کشور شرایط را خودش فراهم می‌کند. از ساخت شهرک‌های المپیکی و خطوط مترو تا جلب حمایت فدراسیون‌های بین‌المللی و خلق تصویر بین‌المللی قابل‌اعتماد.

اگر المپیک ۲۰۳۶ به دوحه برسد، نقطه اوج پروژه‌ای خواهد بود که از بازی‌های آسیایی ۲۰۰۶ کلید خورد و با جام جهانی ۲۰۲۲ تثبیت شد. پروژه‌ای که به‌درستی می‌توان توسعه پایدار و مدیریت درست منابع را در آن دید که از میدان گازی مشترک با ایران به دست آمده است و قطری‌ها این سرمایه را به سمت درستی پیش برده‌اند.