حبوبات به مرحله بحرانی رسید/ آقای وزیر؛ صادرات به صرفه‌تر بود؟

براساس نامه سازمان توسعه تجارت به گمرک، صادرات حبوبات از امروز ممنوع شد که به نظر می‌رسد این تصمیم به دلیل افزایش بی رویه قیمت انواع حبوبات و به ویژه کمبود و نایابی لوبیاچیتی در بازار گرفته شده است؛ این درحالی است که عملکرد وزارت جهاد کشاورزی که متولی اصلی تنظیم بازار محصولات کشاورزی است بیش از پیش زیرسوال رفته است. 

به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، بر اساس نامه نرگس باقری زمردی، مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت به رئیس گمرک ایران با استناد به مفاد ماده ۷۲ قانون برنامه هفتم پیشرفت و شرایط بحرانی ایجاد شده صادرات انواع حبوبات ذیل ردیف (کد تعرفه ۰۷۱۳) تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام شد.

آنچه از متن این نامه برمی آید این است که علت اصلی این ممنوعیت، «شرایط بحرانی ایجاد شده» و استناد به «مفاد ماده ۷۲ قانون برنامه هفتم پیشرفت» است که معمولا در «شرایط بحرانی» و  مواقعی به کار گرفته می شود که در تامین نیاز‌های داخلی خللی ایجاد شده و یا شیب افزایش قیمت‌ها به حدی بالا رفته که نگرانی از کمبود کالا وجود دارد. 

لوبیا چیتی نایاب شد

به نظرمی رسد این ممنوعیت در راستای تامین نیاز‌های داخلی صادرشده است؛ چراکه بررسی میدانی خبرنگار تابناک نشان می‌دهد در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و حتی مغازه‌های سطح شهر برخی از حبوبات مانند لوبیا چیتی اصلا یافت نمی‌شود و جای آن در قفسه‌ها خالی است همچنین دیگر حبوبات مانند لپه، لوبیا قرمز، عدس و لوبیا سفید نیز قیمت‌های نجومی داشته یا به ندرت پیدا می‌شود. 

کارشناسان براین باورند که گرانی حبوبات تا حد زیادی به دلیل صادرات بیش از حد در ماه‌های گذشته برمی گردد و صادرکنندگان به جای فروش محصولات خود در بازار داخل ترجیح می‌دهند تا محصولات خود را به قیمت‌های بالاتر در بازار‌های بین‌المللی بفروشند.

آقای وزیر پاسخگو باشید 

وزارت جهاد کشاورزی، اما به عنوان تنظیم گر و ناظر بر تنظیم بازار، اما صادرات بدون برنامه و کنترل شده‌ای را پیش گرفته و به جای اینکه با برنامه ریزی دقیق بین حمایت از کشاورز و مصرف کننده تعادل ایجاد کند با پررنگ ترکردن جنبه صادرات و عدم نظارت بر بازار موجب آسیب به بازار داخلی و افزایش قیمت‌ها شده است. 

دراین میان، اما احتکار سودجویان نیز بی تاثیر در به هم ریختن بازار حبوبات نبوده است؛ به طوری که محتکران با احتکار محصولات و ورود قطره چکانی به بازار قیمت‌ها را به تدریج بالا برده تا به قیمت موردنظر خود به مصرف کننده به فروش برسانند؛ بنابراین ممنوعیت صادرات درشرایطی که تولید داخلی حبوبات بسیار کم باشد و کشور وابستگی زیادی به واردات داشته باشد به تنهایی نمی‌تواند گرانی را به طور کامل از بین ببرد.

ازسویی دیگر، تأثیر کامل این ممنوعیت ممکن است بلافاصله ظاهر نشود و نیازمند گذشت زمان باشد تا حبوبات صادر نشده وارد چرخه توزیع داخلی شود؛ بنابراین اثربخشی این تصمیم، به نظارت و اجرای دقیق آن توسط گمرک و نهاد‌های مربوطه بستگی دارد تا از قاچاق حبوبات جلوگیری شود. 

به گزارش تابناک، ممنوعیت صادرات حبوبات گرچه اقدام ضروری و مؤثر برای کنترل گرانی و تأمین نیاز‌های داخلی است، اما برای دستیابی به پایداری قیمت‌ها در بلندمدت، نیاز به مجموعه‌ای از سیاست‌ها که شامل حمایت از تولید داخلی، مدیریت زنجیره تأمین و مبارزه با واسطه‌گری ناموجه است.