چه معنا دارد که وهابیت را نقد کنیم!

آنان که این روزها کلمات و فرمایشات رهبر انقلاب را در جمع حوزویان از مراجع عظام تا اساتید سطوح عالی و طلاب مشغول به تحصیل پی گیری نمودند در بیشتر این سخنان تاکید رهبر معظم را بر نقش فلسفه در حوزه های علمیه و توجه به ضرورت آن در فضای علمی حوزه را به خوبی احساس نمودند و از دغدغه ایشان بدان آگاه گشتند.

دیر زمانی نیست که مرحوم علامه طباطبایی می فرمودند: روزی را می بینم که افراد فراوانی با جامه دان هایی از شبهات وارد قم می شوند و بدانیم که مدتی است این ورود جامه دان ها آغاز شده اگر چه بسیاری از آن در زیر پوست و ناآشکار است.

سال هاست که رهبر فرزانه بر اصلاح برخی نواقص موجود در حوزه تاکید می فرمایند و آن را موجب بالندگی، ماندگاری و جامعیت حوزه می شمارند و در جایی نیز فرموده اند که مسئولیت این امر مهم بر دوش فضلای حوزه است که به تعبیر مرسوم از آب و گل درآمده اند و اشرافی نسبتا تام بر علوم اسلامی یافته اند.

امروز دیگر سخن از اینکه برخی می گویند فلسفه از کجا آمده است و ضال است و تطهیر کنیم واقعا گذشته است. از اصول فقه و رسایل شروع می شود تا کفایه و خارج اصول که می رسد، طلبه اصطلاحات فلسفی را می خواند و می شنود و سخن از کلام تحقیقی که به میان می آید، سخن از حاج شیخ اصفهانی می شود که استاد درس خارج زحمت فراوان کشیده تا کلام مرحوم اصفهانی را بفهمد تا سپس آن را تفهیم نماید.

طلاب زحمت کشی که دغدغه فهم دین خدا و دفاع از حریم آن در مقابل اشتباهات و شبهات را دارند بر این نکته آگاه باشند که آنچه امروز رهبری بر آن تاکید می نمایند و علی رغم برخی دیدگاه ها که مصلحت را در کتمان این حقایق می دانند، مردانه به میدان می آیند و چندین بار بر آن پای می فشارند ادامه همان راهی است که مرحوم امام رحمه الله علیه بر آن اصرار داشتند و از توهین برخی کج اندیشان آن موقع که ظرف مرحوم آقا مصطفی را آب کشیدند نهراسیدند.

 اگر امروز ایشان بر این نکته اصرار و ابرام دارند که حوزه از مباحث فلسفی غافل نشود یا برخی به بهانه های مختلف طلاب را از شوق پرداختن به این مسایل تهی ننمایند، همه بر همین اساس است که آینده حوزه ای که در مسایل فلسفی ناکارآمد است و از عهده حل مشاکل فکری جوانان و فرهیختگان بر نمی آید چیزی جز انزوا و گوشه نشینی نمی باشد.

حتی اگر الگو همان حوزه کهن و دیرینه نجف باشد که در آن حوزه فیلسوفان بزرگ معاصری همچون مرحوم اصطهباناتی و حاج شیخ اصفهانی و مرحوم علامه زندگی کرده اند. بگذریم از ریاضیات و علوم غریبه و مباحثی که امروزه از آن ها هیچ اثری در مطالعات طلاب به چشم نمی خورد. مرحوم مظفر از شاگردان مرحوم اصفهانی نقل می کند که استادشان فرموده بودند اگر بدانم که کسی عالم و آگاه به نکات اسفار است در هر جای دنیا باشد رحل سفر می بندم و برای استفاده از او به محضرش می رسم.

همه آنان که بر فرمایش رهبر انقلاب تاکید می کنند بر این عقیده اند که هدایت تنها و تنها در مکتب اهل بیت علیهم السلام به دست می آید و مباحث فلسفی مقابل این مکتب نایستاده است بلکه شارح و معاضد است.

اگر طلبه درس خوانده از بیان یک استدلال عقلی بر مدعای خویش بر نیاید یا در میدان اصطلاحات و مکاتب فلسفی امروز نتواند از اندیشه عقلانی اسلام دفاع نماید یا آن را تبیین کند پس چه معنا دارد که حوزه های خشک و جامد وهابیت را نقد نماییم و بگوییم که آنان، اسیر جمود بر ظواهر گشته اند و بی اعتنا بر آنچه در جوامع فکری عالم می گذرد، تنها بر چند بار تکرار کردن و حفظ صحیح بخاری و مسلم اعتنا نموده اند و از این کلام پر مغز گذشته اند که حدیث تدری خیر من الف ترویه.

طلاب عزیز در این مطلب تردید ننمایند که آنچه امروز در کلام رهبر انقلاب آمده نقشه راهی است که سود رسیدن به مقصد این راه، فقط و فقط به دین کامل خداوند عاید می گردد و بر رشد و پیشگامی حوزه های شیعی و خصوصا حوزه قم می افزاید.

رواج بحث های فلسفی، ایجاد انگیزه در میان طلاب در پی گیری مباحث عقلی و تقویت بنیان فکری طلاب کمترین کاری است که علاقه مندان به مکتب اهل بیت می توانند آن را انجام دهند.

* مدرس فلسفه حوزه علمیه قم