زیرساخت‌های فناوری در ایران همچنان درجا می‌زنند؛ راهکار چیست؟

به گزارش سرویس علم و فناوری تابناک، در عصر دیجیتال، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) نقش بسیار حیاتی در رشد و توسعه کشورها دارند. با این حال، ایران علیرغم تلاش‌های متعدد، همچنان با مشکلات جدی در این حوزه مواجه است.

مشکلات زیرساختی در حوزه ICT باعث کند شدن فرآیند نوآوری و پیشرفت فناوری در کشور شده و به توسعه اقتصادی و اجتماعی آسیب می‌زند.

در این گزارش، به بررسی موانع اصلی پیشرفت زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در ایران و ارائه راهکارهایی برای حل این چالش‌ها پرداخته خواهد شد.

یکی از مشکلات اصلی در توسعه زیرساخت‌های ICT در ایران، دسترسی به اینترنت پرسرعت و پایدار است.

طبق گزارش‌ها، درصد بالایی از کاربران اینترنت در ایران از اینترنت با سرعت پایین استفاده می‌کنند. این مشکل به‌ ویژه برای استارتاپ‌ها، کسب‌وکارهای دیجیتال و پروژه‌های مبتنی بر داده بسیار آسیب‌زننده است.

راهکارها:

توسعه شبکه‌های 5G و فیبر نوری: لازم است سرمایه‌گذاری بیشتری در پروژه‌های توسعه اینترنت پرسرعت، مانند شبکه‌های 5G و فیبر نوری صورت گیرد.

این امر موجب دسترسی بیشتر به اینترنت با سرعت بالا در تمامی مناطق، به ویژه در مناطق دورافتاده می‌شود.

تشویق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی: دولت باید با ایجاد مشوق‌های مالی و تسهیلات برای شرکت‌های خصوصی، آن‌ها را به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های توسعه زیرساخت‌های ارتباطی ترغیب کند.

کمبود زیرساخت‌های پردازش ابری و مراکز داده

ایران هنوز با کمبود جدی در زیرساخت‌های پردازش ابری و مراکز داده داخلی روبرو است. بسیاری از شرکت‌ها برای ذخیره‌سازی و پردازش داده‌ها مجبور به استفاده از سرویس‌های ابری خارجی هستند که این مسئله نه تنها باعث افزایش هزینه‌ها می‌شود، بلکه از نظر امنیتی نیز نگرانی‌هایی را به وجود می‌آورد.

راهکارها:

سرمایه‌گذاری در ایجاد مراکز داده داخلی: دولت باید به سرمایه‌گذاری در ایجاد مراکز داده با استانداردهای جهانی پرداخته و از این طریق زیرساخت‌های ابری داخلی را توسعه دهد.

توسعه شبکه‌های ذخیره‌سازی داده: با توجه به اهمیت ذخیره‌سازی ایمن داده‌ها، ایجاد داده‌خانه‌ها و شبکه‌های ذخیره‌سازی داده در داخل کشور می‌تواند به کاهش وابستگی به سرویس‌های خارجی کمک کند.

نبود استانداردهای بین‌المللی و قوانین شفاف

کمبود استانداردهای بین‌المللی و قوانین شفاف در زمینه حقوق دیجیتال و داده‌ها باعث مشکلاتی در تبادل اطلاعات با کشورهای دیگر و توسعه فناوری‌های جدید می‌شود. 

راهکارها:

ایجاد و اصلاح قوانین مرتبط با فناوری: دولت باید قوانین مربوط به امنیت سایبری و حقوق داده‌ها را با استانداردهای جهانی هماهنگ کند تا فضای قانونی روشن و جذاب برای شرکت‌های داخلی و خارجی فراهم شود.

همکاری با نهادهای بین‌المللی: ایران می‌تواند با همکاری نهادهای بین‌المللی و به‌ ویژه کشورهای پیشرفته، استانداردهای بین‌المللی را در قوانین خود لحاظ کرده و فرآیندهای قانونی را برای جذب سرمایه‌گذاری و توسعه فناوری تسهیل کند.

محدودیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری

یکی از اصلی‌ترین مشکلات پیش‌روی ایران در زمینه فناوری اطلاعات، کمبود سرمایه‌گذاری در این بخش است.

بسیاری از پروژه‌های زیرساختی و فناورانه به دلیل بحران‌های اقتصادی و تحریم‌ها با کمبود منابع مالی مواجه هستند.

راهکارها:

حمایت از استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای فناوری: دولت باید از استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای دیجیتال از طریق وام‌های کم‌بهره، معافیت‌های مالیاتی و آغاز پروژه‌های مشوقی حمایت کند تا این کسب‌وکارها بتوانند به راحتی منابع مورد نیاز خود را تأمین کنند.

جذب سرمایه‌گذاری خارجی: ایران باید با اجرای سیاست‌های مناسب اقتصادی و فراهم کردن زیرساخت‌های قانونی و مالی، به جذب سرمایه‌گذاری خارجی در زمینه فناوری اطلاعات بپردازد.

نیروی انسانی متخصص

کمبود نیروی انسانی متخصص در حوزه‌های فناوری اطلاعات، به‌ویژه در زمینه‌هایی چون هوش مصنوعی، امنیت سایبری و پردازش ابری، یکی از مشکلات عمده در ایران است. این کمبود نیروی ماهر موجب می‌شود که بسیاری از پروژه‌ها و شرکت‌ها نتوانند از ظرفیت‌های فناوری به‌طور کامل بهره‌برداری کنند.

راهکارها:

توسعه آموزش‌های تخصصی: دولت و بخش خصوصی باید در زمینه آموزش نیروهای متخصص در حوزه‌های فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، توسعه نرم‌افزار، امنیت سایبری و کلود کامپیوتینگ سرمایه‌گذاری کنند.

برگزاری دوره‌های آموزشی و کارآموزی: ایجاد دوره‌های آموزشی و کارآموزی‌های عملی در مراکز علمی و آموزشی برای فارغ‌التحصیلان می‌تواند باعث ارتقاء مهارت‌ها و افزایش توانمندی نیروی انسانی کشور در این حوزه‌ها شود.

چالش‌های زیرساختی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران، اگرچه در بسیاری از موارد باعث کندی در پیشرفت‌های فناورانه و اقتصادی شده است، اما با سیاست‌گذاری صحیح، سرمایه‌گذاری‌های هدفمند و توجه به آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص می‌توان این مشکلات را مرتفع کرد.

توسعه زیرساخت‌های اینترنتی و پردازش ابری، حمایت از استارتاپ‌ها و ایجاد قوانین شفاف و هماهنگ با استانداردهای جهانی، از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند ایران را به سمت رشد پایدار در فناوری اطلاعات سوق دهند.