هم «روز درختکاری» تغییر کرد و هم «طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت»

۱۵ اسفند در حالی از راه رسیده که ظاهرا آخرین سالی‌ است که مناسبت مندرج مقابل این روز در تقویم رسمی کشور، «روز درختکاری» است!

به گزارش «تابناک»؛ از جمله طرح‌های کلان به اجرا درآمده در دولت سیزدهم، طرح کاشت یک میلیارد درخت است. طرحی که قرار است در ۴ سال (۱۴۰۲-۱۴۰۵) اجرایی شود و با این که در نیمه دوم سال جاری، رسما از آن رونمایی شده، به نوعی امروز سالگرد اجرای آن در کشور است.

نیمه اسفند سال گذشته، زمانی که خبر رسید رهبر انقلاب رسم هرساله را به جا آورده، یک تغییر توجه بسیاری را به خود جلب کرد؛ رهبری به جای یک نهال، ۳ نهال غرس و تاکید کرد: «امسال مسئولین این شعار را مطرح کرده‌اند که هر ایرانی سه نهال بکارد. ما هم سه نهال امروز کاشتیم.»

رهبری به طرحی اشاره کردند که در آن زمان اطلاع چندانی درباره اش در دسترس نبود و به نظر در گام‌های ابتدایی قرار داشت. این را می‌شود از رونمایی رسمی از طرح در آذرماه سال بعد (امسال) دریافت که البته با تغییراتی هم همراه بود، به گونه‌ای که می‌شود گفت شعار مبنایی طرح هم تغییر کرده است.

به جداول زیر نگاه کنید که بر اساس «طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در کشور» و در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور (در زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی) تهیه شده تا ماجرا بهتر دستتان بیاید. طرحی برای کاشت یک میلیارد درخت در ۴ سال (هر سال ۲۵۰ میلیون درخت) که در ایده اولیه قرار بود هر ایرانی با کاشت ۳ نهال (ضرب در جمعیت کشور کنید تا به عدد سالانه برسید) آن را محقق کند و حالا تغییر کرده است.

بر اساس این طرح نهایی که پیشتر برای تحقق آن ردیف بودجه ویژه هم در نظر گرفته شده، برای پویش مردمی کاشت درخت، عدد ۲۰ میلیون اصله نهال در ۴ سال درنظر گرفته شده است که سالانه ۵ میلیون نهال می‌شود. عددی که بر اساس آن، با کاشت یک درخت به ازای هر ۱۷ نفر، این بخش از طرح به انجام خواهد رسید.

تغییری که بر اساس آن، طرح کاشت یک میلیارد درخت در چهار سال تا حدی انسجام یافته و ابعادش مشخص شده و در نتیجه، برخی انتقادات به آن پاسخ یافته است؛ انتقاداتی مانند هزینه زیاد اجرا و حتی اراضی مورد استفاده برای آن که بر اساس جدول فوق مشخص و معین شده است؛ هرچند هنوز معلوم نیست اجرای آن در چه وضعیتی قرار دارد و ضمانت اجرایش چیست.

این در حالی است که کمی پیش از ابلاغ رسمی این طرح و در نیمه آبان ماه شورای عالی انقلاب فرهنگی به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی مصوبه‌ای داشت که به شدت مورد توجه افکار عمومی هم قرار گرفت چراکه بر اساس آن، چهارشنبه سوری (آخرین سه شنبه سال) روز تکریم همسایگان نام گرفت و شب یلدا، روز ترویج میهمانی و پیوند با خویشان شد.

مصوبه‌ای که بر اساس آن، ۱۵ اسفند، یعنی یکی از مشهورترین مناسبت‌های غیرملی و مذهبی در تقویم کشورمان، «روز آموزش همگانی حفظ محیط زیست» شد تا این گونه به نظر برسد که قرار است موضوعی فراتر از درختکاری در آن مد نظر قرار گیرد و محور این روز و مناسبت، حفظ محیط زیست باشد. تغییری که بر مبنای آن احتمالا از سال آینده اثری از روز درختکاری در تقویم رسمی نخواهد بود، آن هم در حالی که بزرگترین طرح درختکاری تاریخ کشور در دست اجراست!

نکته‌ای که تامل در آن این تردید را به دنبال دارد که آیا طرح عظیم کاشت یک میلیارد درخت آن گونه که باید و شاید تبیین شده که عزمی جدی و فراگیر برای اجرایش شکل گیرد یا صرفا قرار است در حد ایده‌ای بماند که در نتیجه نگاه بخشی به آن، در یکجا پیشرفت خواهد داشت و در جای دیگر، از حرف فراتر نخواهد رفت و به صف طرح‌های شعاری خواهد پیوست؟

آیا قابل قبول است در نخستین سال اجرای این طرح، روز درختکاری هیچ تفاوت محسوسی با روز‌های درختکاری در سال‌های گذشته نداشته باشد و حتی مصوبه‌ای ابلاغ شود که قرار است مناسبت این روز را تغییر دهد؟ اینکه مجری طرح به رغم اطلاع از تغییرات وسیعی که در آن رقم خورده، همچنان بر شعار «هر ایرانی سه نهال» اصرار دارد، نشانه چیست؟!