هشداری که از شرق می‌آید و ما هنوز خوابیم / دلسوزی‌های نگران کننده روحانی و رهامی / تقویت ایران در دریای مازندران

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز سه شنبه ۷ آذرماه در حالی چاپ و منتشر شد که تمدید آتش‌بس غزه برای دو روز دیگر، معرفی «دیلمان»، جدیدترین ناوشکن نیروی دریایی ارتش، نان مردم زیر سنگ نانوا‌های متخلف! و مساله آلودگی هوای تهران و کلانشهر‌ها در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم: 

هشداری که از شرق می‌آید و ما هنوز خوابیم

امیر صدری طی یادداشتی در شماره امروز شرق با تیتر هشداری که از شرق می‌آید و ما هنوز خوابیم نوشت: یکی از دل‌مشغولی‌های خیلی از مردم عادی جهان در این روزها، بیماری کودکان در مناطقی از چین است. دهکده جهانی حالا یک واقعیت است و پس از پشت سر گذاشتن تجربه ترسناک و دردناک پاندمی کووید‌۱۹، اخبار مربوط به بروز بیماری‌های عفونی (به‌خصوص تنفسی) به‌ ویژه از چین، به‌شدت ایجاد حساسیت و هراس می‌کند. اما درباره این بیماری جدید چه می‌دانیم و چه نمی‌دانیم؟ در این مطلب فهرست‌وار دانسته‌ها، ندانسته‌ها و موارد شک و تردید بیان شده است.

۱- چینی‌ها به جامعه جهانی پیام داده‌اند که جای نگرانی وجود ندارد. در یک کنفرانس مطبوعاتی چند مقام بهداشتی چین اعلام کرده‌اند سویه‌های معمولی از ویروس‌های آنفلوانزا و کرونا و سنسشیال تنفسی و البته مایکوپلاسما پنومونیه (که یک شبه‌باکتری است) باعث این بیماری‌ها هستند و سویه جدید و خطرناک جدیدی دیده نشده است. آن‌ها می‌گویند ترس عمومی ناشی از تجربیات دوران کرونا باعث هجوم مردم به بیمارستان‌ها شده و فعلا هیچ موردی از مرگ گزارش نشده است.

۲- این یک واقعیت است که چین سخت‌گیرانه‌ترین قوانین مربوط به قرنطینه در جهان را داشت و محدودیت‌های بسیار شدید و طولانی‌مدت در این کشور باعث کاهش چرخش همه انواع بیماری‌های عفونی به‌خصوص در بین کودکان شد. حالا برخی متخصصان معتقدند در اولین زمستان پس از حدود سه سال قرنطینه، این روند چرخش و بیماری‌زایی ویروس‌های همیشه موجود در جوامع، به‌خصوص در بین کودکان، اصلا عجیب نیست.

۳-، اما پنهان‌کاری چین در زمان همه‌گیری کرونا و انتشار بسیار دیرهنگام اطلاعات مهم درخصوص همه‌گیری و منشأ آن و عدم همکاری با مجامع علمی بین‌المللی در آن زمان، باعث بی‌اعتمادی جهانی به سیستم سیاسی و اطلاع‌رسانی این کشور شده و حالا ترس از پنهان‌کاری مجدد این کشور و خطر رقم‌خوردن پاندمی جدید، پس ذهن بسیاری از متخصصان، کارشناسان و مردم عادی جهان وجود دارد.

۴- باید اشاره کرد که یکی از مسائل غریب درباره بیماری کرونا، میزان ابتلای پایین کودکان به این بیماری بود؛ به‌گونه‌ای‌که تعداد موارد ابتلا در کودکان و شدت بیماری در آن‌ها بسیار کمتر از بزرگسالان بود و این برخلاف الگوی معمول بیماری‌های عفونی تنفسی بود. حالا یکی از مسائل مورد تشکیک درخصوص اطلاع‌رسانی چینی‌ها، این است که اگر سویه‌های آشنا عامل بیماری هستند، چرا تمام گزارش‌ها درباره ابتلای کودکان به بیماری است، در‌حالی‌که این سویه‌ها می‌توانند بزرگسالان را هم مبتلا کنند هر‌چند شاید در برخی موارد ابتلای بزرگسالان خفیف‌تر باشد (به‌خصوص در مورد سویه مایکوپلاسما و البته ویروس سنسشیال تنفسی هم باید گفت که ممکن است درجاتی از مصونیت در بزرگسالان علیه آن وجود داشته باشد).

۵- یک نگرانی کاملا جدی در جهان «نو‌شدن» ویروس‌های معمول و در چرخش در جامعه است. اگرچه چین اعلام کرده همان سویه‌های قبلی را شاهد هستیم، اما نگرانی اصلی بروز جهش‌های متعدد و تبدیل‌شدن یک ویروس معمولی به ویروسی با قابلیت بیماری‌زایی شدید است؛ یعنی اتفاقی که در‌خصوص کووید‌۱۹ هم شاهد آن بودیم. یکی از اولین درخواست‌های سازمان بهداشت جهانی و مجامع علمی جهانی از چین، مشخص‌کردن شناسنامه و ژنوم گونه‌های در چرخش جدا‌شده از بدن بیماران است که هنوز این خواسته پاسخی دریافت نکرده است.

در کل به نظر نمی‌رسد در این لحظه دلایل زیادی برای هراس از بروز پاندمی بعدی وجود داشته باشد، اما حداقل این ابراز نگرانی یک حسن دارد و آن نیز بازنگری سیستم‌ها و سیاست‌های مقابله با بحران است. در زمان همه‌گیری کرونا تقریبا تمامی کشور‌های جهان غافلگیر شدند و ایران هم؛ بااین‌حال، پاسخ‌دهی کشور‌ها در مقاطع پس از تثبیت بیماری در سطح جهان متفاوت بود و ایران با وجود داشتن سیستم درمانی بالاتر از سطح معمول کشور خود، یکی از پرچالش‌ترین و ضعیف‌ترین کشور‌ها در مقابل شرایط بحرانی بود (هرچند مسئولان دیروز و امروز حالا با فراموش‌کردن آنچه گذشت، از عملکردشان در آن دوره برای خود کارنامه افتخار ساخته‌اند!) و حالا هم قطعا آمادگی مقابله با شرایط بحرانی همه‌گیر و سخت در کشورمان وجود ندارد.

شاید مسئولان و مدیران با آمار‌ها و بیلان‌های روی کاغذ خبر از آمادگی ۱۱۰‌درصدی کشور برای مقابله با هر بحران پیش‌بینی‌شده و پیش‌بینی‌نشده‌ای بدهند، اما واقعیت این است که در کشوری که چند ماه است تأمین شیرخشک کودکان به یک چالش بدل شده، آمار‌ها و نمودار‌ها و کنفرانس‌های مطبوعاتی مسئولان هیچ اطمینان خاطر و دلگرمی ایجاد نمی‌کند. هیچ!

دلسوزی‌های نگران کننده روحانی و رهامی

روزنامه جوان طی یادداشتی در شماره امروز خود نوشت: محسن رهامی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب درخصوص سخنان اخیر روحانی درباره انتخابات و پرشور کردن آن گفته که این توصیه‌های روحانی از سر دلسوزی است.

رهامی با اشاره به مسئولیت‌های مختلف روحانی از ابتدای انقلاب به عنوان نماینده در مجلس، مجلس خبرگان و شورای امنیت ملی گفته که روحانی «به آینده کشور و نظام احساس علاقه‌مندی و وابستگی دارد و طبیعی است که توصیه‌های ایشان از روی دلسوزی و برای حفظ مصالح آینده کشور باشد، اما فراهم بودن زمینه‌های شرکت مردم در انتخابات بسیار مهم است.»

او تأکید کرده که «کسانی مثل حسن روحانی و بسیاری از دلسوزان کشور، آینده ایران و جمهوری اسلامی که در حال حاضر آینده‌شان با ایران ما عجین شده و به هم پیوسته است، می‌خواهند مردم را در مسیر رسیدن به خواسته‌هایشان با روش‌های قهرآمیز و خیابانی بازدارند و به سمت صندوق‌های رأی سوق دهند. به نظر می‌رسد، چون آقای روحانی در پست‌های سیاسی و امنیتی حضور داشته، نگران است مردم از چهارچوب‌ها رویگردان شوند و به سمت روش‌های قهرآمیز خیابانی بروند.»

رهامی کسی است که سال گذشته مجوز خشونت و ضرب و جرح و حتی قتل از سوی اهالی آشوب را صادر کرد و برای آن توجیه شرعی هم تراشید. حالا می‌توان دلسوزی او برای نرفتن افراد به سمت خیابان را باور کرد؟

روحانی هم کسی است که طی سالیان و بسته به موقعیت سیاسی خود نظرش درباره اعتراضات خیابانی تغییر کرده است. سال ۷۷ به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، علیه وقایع کوی دانشگاه موضع گرفت و در دوران ریاست جمهوری‌اش ژست آزادی اعتراضات گرفت، اما وقتی اعتراضات بنزینی ۹۸ رخ داد، به اهل آشوب هشدار بازداشت و برخورد داد. بنابراین، اکنون به جای احساس آرامش و امنیت از سخنان او یا به زعم رهامی، دلسوزی‌های او باید نگران شد؛ چه آنکه معلوم نیست چه فکری در سر اوست که پای به میدان سخنرانی و برهم زدن فضای رسانه‌ای و سیاسی کشور گذاشته است.

از سویی یکی از دلایل کاهش مشارکت در انتخابات، چگونگی عملکرد دولت روحانی است. ناکارآمدی دولت او باعث ناامیدی برخی افراد از صندوق رأی یا ناامیدی از بهبود اوضاع شد.

        
تقویت ایران در دریای مازندران

مهدی بختیاری طی یادداشتی در شماره امروز وطن امروز نوشت: با الحاق ناوشکن «دیلمان» به ناوگان دریایی ارتش در منطقه شمال (دریای مازندران)، دست ایران در این دریا قوی‌تر و برد عملیاتی آن، بیشتر شد.
دیلمان جدیدترین محصول پروژه موج است که ساخت آن بلافاصله پس از سانحه برای ناو دماوند در سال ۹۶ در دستور کار قرار گرفت که از لحاظ فنی تفاوت‌هایی با نمونه قبلی دارد.

حضور پررنگ و قدرتمند ایران در دریای مازندران یکی از مهم‌ترین برنامه‌های نیرو‌های مسلح برای حراست از منافع کشورمان در آب‌های این منطقه است. دریای مازندران با ۵ همسایه، از ظرفیت‌های زیادی برخوردار است که از قضا بخش عمده آن در مناطق متعلق به جمهوری اسلامی ایران (جنوب دریا) واقع شده، لذا برای حراست از این مناطق و جلوگیری از دست‌اندازی‌های احتمالی دیگران، باید نیروی دریایی به عنوان مهم‌ترین یگان حراست از این منطقه، به شناور‌ها و تجهیزات جدید مجهز شود. در سال‌های گذشته، با طراحی و ساخت شناور‌های کوچک‌تر کلاس پیکان تا حد زیادی این خلأ‌ها پر شد و با به‌کارگیری شناور‌های بزرگ‌تری نظیر دیلمان با قابلیت‌ها و ماندگاری بیشتر در دریا، سطح این حراست نیز بالاتر خواهد رفت. برای مثال، درگیری‌های گذشته با جمهوری باکو بر سر برخی مناطق در دریای مازندران، این الزام را بیشتر نشان داد که تقویت ناوگان دریایی در شمال، باید بیشتر مد نظر قرار گیرد.

این برنامه در طول سال‌های اخیر یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ارتش در عرصه دریایی بوده که به نظر می‌رسد با الحاق شناور دیلمان تا حد زیادی محقق شود. «دیلمان» پنجمین محصول پروژه موج است که تا پیش از آن شامل ناو‌های جماران، دنا، سهند و دماوند می‌شد، اما شناور جدید در موارد متعددی با نمونه‌های قبلی تفاوت‌های زیادی دارد. این شناور با ۹۴ متر طول، ۱۱ متر عرض و آبخور به ارتفاع ۳.۲۵ متر، دارای تُناژ ۱۵۰۰ و سرعت ۲۶ نات است که از این جهات تقریباً به نمونه‌های قبلی شباهت دارد، اما مهم‌ترین تفاوت دیلمان با شناور‌های گذشته را باید در سامانه رانش این ناو جست‌وجو کرد.

در حالی که شناور‌های قبلی پروژه موج از ۲ شَفت و ۲ پروانه بهره می‌بردند، ناو دیلمان دارای ۴ شَفت و ۴ پروانه است و علاوه بر این، از سامانه بوتراستر با توان ۸۶KW و دور متغیر تا ۱۴۸۰ دور نیز بهره می‌برد که این توانمندی در منطقه‌ای مثل دریای مازندران با جریانات آبی قوی و عمیق – که عمدتاً هم در سمت ایران قرار دارد- توان بیشتری به این شناور برای انجام مانور‌های بهتر می‌دهد.
در کنار این، سیستم رانش ناو دیلمان امکان انجام عملیات پهلوگیری و چرخش شناور در سرعت بالا را نیز افزایش می‌دهد.
نبود این توانمندی در ناو قبلی (دماوند) یکی از دلایل بروز حادثه برای آن شناور بود که حالا در دیلمان برطرف شده است.
در حوزه تسلیحاتی نیز ناوشکن دیلمان به یک توپ ۷۶ میلیمتری فجر ۲۷ در سینه ناو، ۶ قبضه توپ ۲۰ میلیمتری اورلیکن در جلو، عقب و طرفین ناو، ۸ فروند موشک ضدکشتی قادر و قدیر با برد‌های ۲۰۰ و ۳۰۰ کیلومتر و ۶ اژدر مارک ۴۶ مجهز شده است.

علاوه بر این، ناوشکن دیلمان از سامانه دفاع نقطه‌ای «کمند» برای مقابله با موشک‌های کروز بهره می‌برد که توان شلیک ۴ تا ۷ هزار گلوله در دقیقه را دارد و می‌تواند از فاصله ۲ کیلومتری با اهداف درگیر شود.
یکی دیگر از سامانه‌های مهم نصب شده روی ناوشکن دیلمان، سامانه الینت مرصاد است. این سامانه برای جمع‌آوری و شنود سیگنالی روی ناوشکن نصب شده و توان مناسبی در حوزه اطلاعاتی به دیلمان می‌دهد. سامانه خودحفاظتی چف جوشن برای مقابله با موشک‌های هدایت راداری نیز از دیگر سامانه‌های نصب شده روی این ناو است.

یکی از ویژگی‌های مهم «دیلمان»، دکل یکپارچه آن است که این امکان را به شناور می‌دهد تا بتواند از رادار‌های پیشرفته آرایه فازی ۴ وجهی و سایر سامانه‌های پیشرفته راداری و الکترونیکی بهره ببرد.
رادار آرایه فازی «چشم عقاب» که برای این ناوشکن طراحی شده از ۴ وجه با شعاع پوشش ۹۰ درجه و مجموعه ۳۶۰ درجه برخوردار است. این رادار که در باند فرکانسی ایکس کار می‌کند، برد ۲۰۰ کیلومتری داشته و با مجموع ۴ هزار آرایه خود (هر وجه ۱۰۰۰ آرایه) توانایی کشف ۱۰۰ هدف و درگیری با ۱۳ هدف را دارد.

رادار چشم عقاب توانایی به روزرسانی اهداف در مدت زمان کمتر از یک ثانیه را دارد و به همین جهت امکان تغییر سریع فرکانس و تحلیل سیگنال‌های اخلالگر را دارد. این توانایی در حوزه ضد جنگ الکترونیک قابلیت مناسبی در اختیار چشم عقاب قرار می‌دهد.

از سوی دیگر این رادار نسبت به نمونه‌های قبلی نیاز کمتری به تعمیر و نگهداری داشته و سطح مقطع راداری سازه آن بسیار کمتر از رادار‌های قبلی شناور‌های نیروی دریایی است.
ضمن اینکه رادار چشم عقاب قادر است اهداف متفاوتی مانند شناور، هواپیما، بالگرد، پهپاد و موشک کروز را شناسایی و رهگیری کند.

علاوه بر این، دیلمان با برخورداری از این مزیت، قابلیت نصب سامانه‌های پیشرفته‌تر پدافند هوایی را دارا خواهد بود، چنانکه برای این ناو پیش‌بینی نصب سامانه عمود پرتاب کوتاه‌برد «نواب» و سامانه برد متوسط «صیاد» نیز صورت گرفته است که در آینده انجام خواهد شد.
پد بالگرد ناوشکن دیلمان نیز با افزیش سطح روبه‌رو بوده به طوری که می‌تواند بالگرد‌های سری SH را روی خود حمل کند. تا قبل از این شناور‌های کلاس موج تنها توانایی حمل بالگرد‌های ۲۱۲ AB را داشتند که به این ترتیب توانایی حمل بالگرد‌های ضدزیردریایی را نیز کسب کرده‌اند.

نیروی دریایی ارتش از ۲ دهه قبل یک برنامه مدون و پیوسته را برای تبدیل شدن به یک نیروی راهبردی در پیش گرفت که مصداق آن، حضور مداوم و دائم ناوگروه‌های نداجا در آب‌های دوردست بین‌المللی در ۱۳ سال اخیر است که مهم‌ترین ماموریت آن را در اعزام ناوگروه ۸۶ به دور کره زمین دیدیم.

با ورود شناور‌های ایرانی نظیر جماران، دنا و سهند به ناوگان جنوبی کشور، ناوگروه‌ها عمدتاً با به‌کارگیری شناور‌های ایرانی به ماموریت‌ها اعزام شدند که نشانه قابل اطمینان بودن این تجهیزات است.
برای نمونه، در ماموریت ناوگروه ۸۶ به دور کره زمین که ناوگروه اعزامی باید از مناطق خطرناک و سختی نظیر عرض اقیانوس اطلس و اقیانوس مواج آرام می‌گذشت، ناو ایرانی دنا ماموریت را برعهده گرفت و بخوبی از عهده آن برآمد.

علاوه بر این موارد، شناور‌های دیگری از کلاس موج با فناوری‌های جدیدتر در دست ساخت است که کار برخی از آن‌ها به نیمه رسیده است.
با این حال، طبق گفته فرماندهان، نیروی دریایی ارتش بزودی وارد پروژه ساخت شناور‌های رزمی بزرگ‌تر با تناژ بیشتر نسبت به محصولات کلاس موج خواهد شد که یکی از مهم‌ترین نیازی‌های نداجا برای تبدیل به یک نیروی دریایی راهبردی است.