دورنمای تزریق «ماهواره نور ۳» توسط ماهواره‌بر سه مرحله‌ای «قاصد» به مدار زمین

نور۳ که ماهواره‌ای سنجشی و شناسایی است، با استفاده از موشک ماهواره‌بر قاصد و با سرعت ۷/۶ کیلومتر بر ثانیه، ۵۰۰ ثانیه پس از پرتاب در مدار ۴۵۰ کیلومتری زمین قرار گرفت.

به گزارش «تابناک»؛ سومین ماهواره بومی نیروی هوافضای پاسداران انقلاب اسلامی با نام «نور ۳» همزمان با ایام آغاز امامت حضرت، ولی عصر (عج) توسط ماهواره‌بر ترکیبی سه مرحله‌ای قاصد به فضا پرتاب شد و با موفقیت در مدار ۴۵۰ کیلومتری زمین قرار گرفت؛ ماهواره و ماهواره‌بری که هر دو در سازمان تحقیقات سپاه طراحی و ساخته شده‌اند.

مرحله‌ای تازه از فعالیت‌های فضایی سپاه که به تاکید سردار سلامی، فرمانده این نهاد نظامی، یکی از حلقه‌های زنجیره نقشه راه ماهواره‌ای سپاه را کامل می‌کند، به این صورت که از مجموعه دریافت‌ها و دیتا‌هایی که این ماهواره از سطح زمین برداشت خواهد کرد، برای تکمیل نیازمندی‌های سپاه در این حوزه بهره‌مند خواهند شد.

نقشه راهی که با قوت در حال پیگیری است و پرتاب امروز، شاهدی بر این مدعاست؛ پرتاب چهارمین محموله به فضا توسط سپاه، سومین شلیک موشک ماهواره بر قاصد و پرتاب سومین ماهواره نور با آن به فضا. مسیری متفاوت با پرتاب‌های تدارک دیده شده توسط دولت و در زیرمجموعه سازمان فضایی کشورمان که دستاورد‌های متفاوتی هم در پی داشته است.

«نور»، ماهواره‌ای سریالی که قرار است به ساخت منظومه منجر شود

از جمله نکات جالب توجه پرتاب موفق امروز فضایی کشورمان، همین نکته است که برای سومین بار از موشک ماهواره‌بر قاصد برای پرتاب سومین ماهواره نور بهره گرفته شده است؛ پروژه‌ای تکراری که قرار است باز هم تکرار و سرانجام به تحقق هدفی بزرگ منجر شود؛ ایجاد منظومه ماهواره‌ای در مدار زمین.

هدفی که مورد تاکید سردار حاجی زاده، فرمانده نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز قرار گرفته که در حاشیه پرتاب موفق امروز یادآوری کرده: «اگر بتوانیم تا پایان سال دو پرتاب دیگر نیز انجام خواهیم داد.» تاکید بر این مهم که به زودی این روند شتاب بیشتری خواهد گرفت و شاهد تکرار مکرر این پروژه موفق خواهیم بود.

درباره پروژه‌ای سخن می‌گوییم که تا به امروز، سه فاز از آن به انجام رسیده است؛ نخستین پرتاب در اردیبهشت ۱۳۹۹ که به تزریق موفق ماهواره نور ۱ به مدار زمین منجر گردید، دومین پرتاب نزدیک دو سال بعد در اسفندماه سال ۱۴۰۰ به انجام رسید و حالا سومین پرتاب امروز انجام شد و نور ۳ در مدار تعیین شده قرار گرفت.

روندی که اگر به دو پرتاب دیگر در سال جاری منجر شود، شتابی چشمگیر در این حوزه شاهد خواهیم بود که امید می‌رود به زودی کشورمان را به منظومه‌ای از ماهواره‌های سنجشی در مدار زمین تجهیز کند که پیشرفت علمی قابل توجهی محسوب می‌شود و برنامه ریزی برای طراحی و اجرای پروژه‌های فضایی بزرگتر را ممکن خواهد کرد.

«قاصد»؛ موشکی ترکیبی که از برنامه جلوتر است

نکته جالب توجه‌تر پرتاب امروز، استفاده از موشکی است که ویژگی‌های جالب توجه زیادی دارد و به خوبی از پس ماموریت‌های واگذار شده برآمده است؛ موشکی سه مرحله‌ای که در اصل «قاصد ۱» نام دارد و به نوعی از برنامه‌های تعیین شده هم جلوتر است تا جایی که نیازی به رونمایی از «قاصد ۲» و بهره برداری از آن برای پرتاب‌های فضایی احساس نشده است و به اتکای آن می‌توان روی دایر کردن منظومه ماهواره‌ای کشورمان حساب ویژه باز کرد.

درباره موشکی سخن می‌گوییم که از سه مرحله تشکیل شده است؛ مرحله اول پیشران راکتی با سوخت مایع و ارتفاع نزدیک به ۱۳ متر، مرحله دوم پیشران سوخت جامد سلمان با ارتفاع حدود ۱.۵ متر و مرحله سوم باز هم پیشرانی با سوخت مایع و ارتفاع نزدیک به ۲.۷ متر که محموله ماهواره‌بر را در خود جای می‌دهد و تزریق آن به مدار را عهده دار است.

ماهواره بری که می‌تواند سرعت لازم برای رسیدن به مدار مورد نظر را فراهم آورد و شتاب کافی برای تزریق ماهواره به مدار را ایجاد کند و در نتیجه، حایز همه ویژگی‌های لازم برای تزریق میکروماهواره‌ها به مدار تعیین شده و ایجاد منظومه ماهواره‌ای به کمک آن‌هاست؛ موشکی که از جمله ویژگی‌های منحصر به فردش، گنجاندن پیشران سوخت جامد سلمان به عنوان مرحله دوم این موشک است که مجهز به سامانه تغییر بردار رانش بر اساس حرکت دادن نازل پیشران است که می‌توان به کمک آن امکان اصلاح مسیر را در صورت نیاز، رقم زد.

ویژگی دوم پیشران فضایی سلمان این است که در ساخت بدنه محفظه موتور و بدنه بیرونی آن، به جای فلز از مواد مرکب غیرفلزی بهره برده شده که موجب کاهش چشمگیر وزن و افزایش بهره وری پیشران شده و این امکان را به وجود آورده که شتاب بالاتری حاصل آورد و در نتیجه بتوان به کمک آن محموله‌ای با وزن بالاتر را به فضا پرتاب کرد.

ویژگی‌های منحصربفرد موشکی خاص که طرح توسعه آن هم از مدت‌ها پیش در دستور کار قرار گرفته و «قاصد ۲»، نتیجه این نگاه است؛ موشکی که جزییات زیادی از آن منتشر نشده، اما احتمالا چهار مرحله‌ای خواهد بود و توانایی پرتاب محموله به مدار‌های بالاتری را دارد؛ با این یادآوری که قرار است به بالک‌هایی ویژه در مرحله دوم مجهز شود که با توجه به بهره گیری از پیشران سلمان در مرحله سوم، امکان اصلاح مسیر بسیار بالاتری در اختیارمان قرار خواهد داد.

طرحی ویژه که به یمن موفقیت‌های قاصد ۱، عجله‌ای در مسیر پیشبرد آن احساس نمی‌شود و در نتیجه امید می‌رود که گام بعدی فضایی کشورمان را هم به خوبی به فرجام برساند و چه بسا در مسیر ایجاد منظومه ماهواره‌ای دیگری در مدار بالاتر و با ماهواره‌های پیچیده تر، به کار گرفته شود؛ دورنمایی از نقشه راهی که تا اینجا به خوبی پیش رفته و شتاب قابل توجهی هم داشته است.