به گزارش تابناک به نقل از ایسنا، مراسم بزرگداشت عماد افروغ - جامعهشناس - امروز ششم اردیبهشتماه ۱۴۰۲ با حضور محمدمهدی اسماعیلی و محمدحسین صفارهرندی (وزرای اسبق و کنونی وزارت ارشاد)، حجتالاسلام والمسلمین حاج علیاکبری (امام جمعه موقت تهران)، برخی از نمایندگان فعلی و اسبق مجلس شورای اسلامی همچون غلامعلی حداد عادل، علی مطهری، سعید ابوطالب و سیدمجید امامی (رئیس شورای فرهنگ عمومی) و خانواده زندهیاد افروغ در تالار وحدت برگزار شد.
در ابتدای مراسم، محمدحسین صفارهرندی - وزیر اسبق ارشاد - دربارهی عماد افروغ و اندیشههای او اینطور توضیح داد: او همیشه عالمانه با موضوعات روبهرو میشد و در عین حال مبارز همیشگی بود و همین امر سبب شد حتی در انگلستان نیز محبوس شود. حتی اعتصاب غذای دو هفتهای هم، صلابت او را کم نکرد. افروغ در مقام یک اصولگرا، اصلاحطلب بود.
در ادامه ، محمدمهدی اسماعیلی – وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی - نیز با اشاره چهار حوزهی همکاری مرحوم افروغ با این وزارتخانه گفت: در یک سال پایانی عمر افروغ در چهار حوزه، از جمله عضویت در شورای فرهنگ عمومی، عضویت در مرکز رصد، عضویت در هیئت نظارت بر کتاب و ... با او همکاری داشتیم. افروغ نظرات خود را میگفت و از انقلابیگری خود پشیمان نبود. او پرچمدار نقد درونگفتمانی بود و در تریبونهای رسمی نظام حرفهای خود را بیان میکرد و هیچ وقت تلاش نمیکرد از انقلابیگری فاصله بگیرد.
سیدعباس صالحی - رئیس مؤسسۀ اطلاعات - نیز در این مراسم با اشاره به تمایز افروغ در جریان روشنفکری در ۱۵۰ سال اخیر گفت: روشنفکران را از حیث داشتن مبنا به سه دسته طبقهبندی میکنم که شامل روشنفکران مقلّد، مذبذب و مبناگراست و افروغ در دسته سوم قرار داشت و همین امر به اندیشههای او استواری میداد.
او تمایز دیگر افروغ با دیگر روشنفکران را در نسبت با گفتمان رسمی دانست و گفت: در زمان ما که گفتمان رسمی همان گفتمان انقلاب اسلامی است، در برابر این گفتمان سه موضع مصلحتاندیشانه، نقّادانه و درون گفتمانی وجود دارد و در طول چهار دهه انقلاب، افروغ به نقد درون گفتمانی گرایش داشت. قالبشکنی، ساختارشکنی و رهایی از فرمها از تمایزات دیگر افروغ است و خود را آزادتر از این میدانست که در قالب فرمها باشد و به عنوان یک شخصیت آزاده قالبهای رسمی علم را نپذیرفت و خود را زودتر بازنشسته کرد.
صالحی با اشاره به نسبت روشنفکران با معنویت ادامه داد: روشنفکران شامل سه دسته معنویتستیزان، معنویتگریزان و معنویتگرایان هستند و افروغ جزء معنویتگرایان بود و معنویت در زندگی عملی و عینی او نمودار بود.
سعید ابوطالب، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی نیز در این مراسم با اشاره به پاسخهایی که افروغ برای بیشتر سؤالات اجتماعی داشت، گفت: زبان افروغ را نمیفهمیدم؛ از این رو همه تحصیلاتم را جمع کردم و کتابهایم را دور ریختم و فلسفه علوم اجتماعی را دوباره خواندم و متوجه شدم پاسخ بسیاری از سؤالات را میداند و زیسته و یافته است.
ابوطالب با اشاره به پاسخهایی که افروغ برای بیشتر سؤالات اجتماعی داشت، گفت: افروغ جرئت بیان پاسخ به پرسشهایی را داشت که سایرین نداشتند. دور قدرت و مواهب دنیایی را به معنای واقعی خط کشیده بود. مردی بود که از او مجسمه وارستگی در ذهنم ساختم و اسمش را «ایستاده با مشت» گذاشتم. او مردی آزاده بود که دل از همهچیز و همهکس کَنده بود و متأسفانه مجال ندادند و ندادیم. ما او را به لفور تبعید کردیم و تا جایی که توانستیم تریبونها را از او گرفتیم. ایکاش بیشتر نزدمان بود.
علی ربیعی – سخنگوی دولت روحانی نیز ضمن تسلیت درگذشت عماد افروغ به جامعۀ علوم اجتماعی، دربارۀ خوانش افروغ در نسبت با وضعیت فعلی جامعه گفت: در جامعۀ ما، فاصلۀ بین گفتار، نوشتار و رفتار زیاد است. افروغ دوگانه صحبت نکرد و هرچه بود، خودش بود؛ این در حالی است که آدمها این روزها چند رو حرف میزنند. افروغ اهل تظاهر و ریا نبود، حرف نمیبافت، حرف را مییافت. او آنچه یافته بود، بحث میکرد. این روزها آدمهای بسیاری را میبینیم که با دانشی محدود، فریادهای بسیاری میزنند. افروغ عدالتبنیان بود و این برای او نهادینه شده بود؛ از بحث توزیع و توسعهی منابع بین شهرها تا سیاستگذاریهای کلان.
او نظریهها را مطالعه میکرد، چنانچه بیماری بزرگ جامعه ایران امروز، فقدان نظریه و سیاستگذاریها بدون ارتباط با مردم و نظریه است.
ربیعی افزود: ما همواره هر مشکلی را از جمله زلزله به بیرون ارجاع میدهیم، به جایی غیر از خودمان اما او به جامعهشناسیِ خودانتقادی باور داشت و بهدنبال کامنتخواهی و هوراکِشی نبود.
ربیعی در پایان، در میانه ایستادن را بسیار سختتر از سوگیری دانست و دربارۀ آن گفت: میانهروی سختترین کار است، از طرفی برخی به آنها وسطباز میگویند اما در تعریف درست، «میانه بودن» به معنای نقد هر سو است.
«عماد افروغ» تحلیلگر و جامعهشناس سحرگاه شب بیستوسوم ماه رمضان ۱۴۰۲ پس از یک دورۀ طولانی تحمّل سخت بیماری، درگذشت.
تابناک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.