قیمت خودروهای داخلی بر چه اساسی تعیین شد؟

به گزارش «تابناک» به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، اسماعیل شجاعی سخنگوی شورای رقابت واحمد نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان ایران در برنامه رویداد  رادیو گفتگو  درباره  قیمت گذاری خودرو گفتگو کردند.

سوال: آقای شجاعی قیمت های جدید را اعلام کردید، قیمت هایی که هنوز که هنوز است بعد از این که تقریبا شش روز گذشته از این که اعلام شدند همچنان تیتر روزنامه ها هستند و با عنوان پرکشیدن قیمت خودرو از آن ها رسانه ها یاد می کنند و همه مردم چون افزایش چشمگیر و قابل توجهی هم داشته است در مورد قیمت های جدید توضیح بفرمائید و بفرمائید که قیمت ها براساس چه شاخص هایی تعیین شدند؟

شجاعی: اول اصلاح کنم که شورای رقابت اصولا نهاد قیمت گذار نیست به همین دلیل هم این چالشی را که این چند روزه ما با وزارت صمت داشتیم یعنی با خود وزارت صمت که نه با سخنگوی وزارت صمت داشتیم که حاضر نبود قیمت ها را اعلام کند، موضوع این بود که شورای رقابت دستورالعمل قیمت گذاری را مشخص کرد و سپرد به وزارت صمت و وزارت صمت هم بعد از محاسبات فنی که انجام داد قیمت ها را به شورای رقابت پیشنهاد داد البته به کارگروه تخصصی شورای رقابت در حوزه خودرو و وقتی در کارگروه بحث و بررسی شد و نهایتا در شورای رقابت سه شنبه هفته پیش تصویب شد و به وزارت صمت ابلاغ شد.

سوال : یعنی شما بالاخره فرمول انتخاب قیمت برای هر خودرویی را شورای رقابت مشخص می کند؟

شجاعی: دقیقا یعنی به خاطر این که وظیفه شورای رقابت سیاست گذاری است نه قیمت گذاری ، قیمت گذاری را آن دستگاه بخشی در واقع تنظیم گر بخشی و تنظیم گر فنی انجام می دهد منتها حتما باید به تصویب شورای رقابت برسد مثل این که مثلا فرض کنید تعرفه های برق یا تلفن را وزارت نیرو یا وزارت ارتباطات باید مشخص کند اما آن ها آن را به شورای رقابت پیشنهاد می دهند برای تصویب.

سوال: براساس چه شاخص هایی فرمول هایتان را تعریف کردید؟

شجاعی: نکته مهم این که برای محاسبه چنین اتفاقی یکی از مسائل خیلی مهم و قابل توجه خصوصا برای رسانه ها که باید افکار عمومی را حرفه ای تر به آن نگاه کنند و افکار عمومی را ارتقا دهند، عوام گرایانه یا پوپولیستی به قضیه نگاه نکنند وقتی که در طول دو سال گذشته قیمت ارز تغییر کرده ، دستمزد نیروی کار تغییر کرده ، همه نهاده های تولید قیمتش تغییر کرده بعد فشار می آورند که تولید کننده نباید قیمتش تغییر کند این یعنی ورشکست کردن تولید ، این نوع نگاه برای این که ما تورم را کنترل کنیم در واقع به طور کلی رونق تولید و رشد تولید را از مدار خارج می کنیم و مطمئنا تورم چند برابر می شود یعنی این جور نیست که افزایش قیمت تولید در واقع به زیان مصرف کننده است و شورای رقابت دارد بدون توجه به منافع مصرف کننده نگاه می کند، خیر شورای رقابت به این چارچوب توجه دارد که اگر ما نتوانیم رشد تولید داشته باشیم مطمئنا در آینده قیمت های فوق العاده وحشتناکی را باید به مصرف کنندگان تحمیل کنیم همین طوری که الان شما ملاحظه می کنید سرکوب کردن قیمت در بخش بنزین به یک فاجعه منجر شده که نمی دانیم چگونه حلش کنیم. 

سوال: شاخص هایتان برای تعیین قیمت ها را بفرمائید.

شجاعی: دستورالعمل را شورای رقابت مشخص کرد با توجه به این که قیمت تمام شده محصول چه قدر است، قیمت قبلی چه میزان بوده، خودرو‌های مشابه به چه شکلی بوده اند، در مورد چه خودرو‌های تولیدی چه در مورد خودرو‌های مونتاژ شده، در مجموع یک چارچوب و دستورالعمل دقیقی را مشخص کرد که براساس آن براساس سقف قیمت در واقع یعنی این که درباره قیمت تمام شده و حداکثر هزینه‌ای که تولیدکننده در مورد این خودرو دارد قیمت تمام شده اش به چه صورتی است، بر آن چارچوب و با ملاحظاتی که به هر صورت بهره وری خودروسازی‌های ما آن قدر بالا نیست مشکلات دیگری از این جهت دارند همه این جنبه‌ها را هم ملاحظه کرده و به یک دستورالعملی رسیده که متناسب با آن دستورالعمل سازمان حمایت، قیمت گذاری را انجام داده و در کارگروه بررسی شده، چون خودرو به خودرو متفاوت است چارچوب‌های خیلی زیاد و شاخص‌های زیادی وجود دارد، ولی اساس محاسبه این بوده که ما براساس قیمت تمام شده محصول به موضوع نگاه کردیم.

نکته دیگر این است که این مطلب خیلی مهم است که اگر ما بخواهیم این بحث را هم مطرح کردند که در سالی که به عنوان مهار تورم نامیده شده است اولین اقدام شورای رقابت افزایش قیمت بوده است، نه این را توجه کنید که مهار تورم فقط از طریق رشد تولید و رونق تولید امکان پذیر می‌شود ما الان مشکلی را که در خودرو داریم این است که آمدیم بازار را اختلال ایجاد کردیم یک طرف نمایندگان مجلس با قیمت تنظیم کردن یک برنامه که می‌خواهند از جوانی جمعیت حمایت کنند گفتند ۵۰ درصد تولید به آن سمت برود یعنی عرضه را محدود کردیم و اجازه نمی‌دهیم آن بخش تقاضا به شکل مستقل بتواند بماند، ۵۰ درصد این جا رفته و ۲۰ درصد برای قیمت‌های خودرو‌های فرسوده رفته بقیه باقی مانده می‌شود ۳۰ درصد و کل متقاضیان طبیعتا این افزایش قیمت ایجاد می‌کند می‌گوییم این افزایش قیمت به چه شکلی اتفاق افتاده؟ به خاطر اختلالی که در بخش تقاضا ایجاد کردیم عرضه هم به دلیل این که شرکت‌ها دچار زیان شده بودند امکان نداشت که بتوانند تولید را افزایش دهند.

سوال: قرار نیست که همه آن بخشی از زیانی که شرکت ها دچارش شدند از جیب مردم و آن هایی که می خواهند یک خودرویی داشته باشند و خودرویشان هم خودروی ملی باشد زیرپایشان باشد که نمی شود تامین کرد. آقای مهندس نعمت بخش شما بفرمائید که این قیمت ها همان قیمت های اولیه اعلامی شورای رقابت است یا اصلاح شده است؟

نعمت بخش :ضمن تائید فرمایش جناب آقای دکتر شجاعی که زحمت ما را کم کردند و واقعا همه را به حق درست گفتند یک انتقاد از شما دارم که پیش داوری دارید می‌کنید و می‌گویید که تمام هزینه‌های ما را مردم باید بپذیرند. ببینید ۱۸ ماه پیش آقای وزیر صمت ۱۸ درصد افزایش قیمت به خودروساز داد که کلی مورد هجوم مثل همین الان مورد هجمه رسانه‌ها و حتی نمایندگان مجلس می‌خواستند آقای وزیر را استیضاح کنند داشت که آن افزایش قیمت زیر قیمت تمام شده ما بود یعنی آن ۱۸ درصدی که ۱۸ ماه پیش به ما دادند همان موقع هم زیر قیمت تمام شده بود دلیلش هم این بود که شرکت ایران خودرو و سایپا هزاران میلیارد تومان در این سال‌ها زیان دیدند این است که بعد از کش و قوس.

سوال: یعنی تمام زیان این سالهای ایران خودرو و سایپا قرار است که در سال آینده با این قیمت گذاری که شده از جیب مردم جبران شود؟

نعمت بخش: شما دوباره دارید تکرار می کنید اجازه دهید صحبت من تمام شود بعد شما این صحبت ها را بفرمائید.

سوال: ما هم مردم هستیم و مصرف کننده تولید داخلی هستیم.

نعمت بخش: ما هم خود مردم هستیم هم من و هم آقای دکتر شجاعی جزو مردم هستیم. اجازه دهید صحبت من تمام شود و بعد قضاوت کنید. همان طور که عرض کردم الان بعد از کش و قوس‌های بزرگی که شد آقای دکتر شجاعی توضیح دادند سازمان حمایت براساس فرمول هیات تعیین و تصویب قیمت ها، افزایش قیمت‌ها را با توجه به افزایشی که ما در این مدت روی مواد اولیه داشتیم خوب دقت بفرمائید در این ۱۸ ماهه ورق فولادی ۷۰ درصد گران شده است ما مثلا ۶۰۰ کیلو ورق در خودرو مصرف می‌کنیم یا فولاد آلیاژی ۵۰ درصد در این ۱۸ ماهه گران شده است، آلومینیوم ۱۲۰ درصد گران شده است، مواد پلیمری ۶۰ درصد گران شده و مس ۲۳۰ درصد گران شده است، ۷۰ درصد قیمت تمام شده خودرو مواد اولیه است به اضافه ارز که خود ارز هم در این ۱۸ ماهه اگر اشتباه نکنم ۴۰-۵۰ درصد آن هم گران شده است شما خودتان را جای خودروساز بگذارید وقتی مواد اولیه این طوری درصد‌های ۲۳۰ درصد، ۵۰ درصد، ۱۲۰ درصد، ۷۰ درصد گران می‌شود به طور متوسط بالای ۹۰ درصد افزایش قیمت پیدا می‌کند یک خودروساز چکار باید بکند که ادامه حیات بتواند بدهد؟ براساس محاسبات سازمان حمایت، آمدند و قیمت‌ها را پیشنهاد کردند به شورای رقابت، شورای رقابت برد در آن فرمولی که مقایسه می‌کنند یک خودرو با سه خودروی مشابه و تعدیل کردند آن اعداد و ارقام سازمان حمایت را یعنی تا جایی که من می‌دانم مواردی که سازمان حمایت محاسبه کرده بود براساس این مواد اولیه که خدمتتان عرض کردم که مواد اولیه به شدت اضافه شده آمدند در حد بعضی خودرو‌ها تا ۸۰ درصد هم گفته بودند باید اضافه شود تا شرکت ضرر نکند، در شورای رقابت عزیزان براساس فرمولشان تعدیل کردند و قرار شد ۳۵ درصد به سایپا و ۴۰ درصد به ایران خودرو بدهند که بعد با نامه آقای معاون اول روبرو شدند.

سوال: من هم می خواستم به همان نامه اشاره کنم و صحبت هایی که آقای شجاعی فرمودند در ابتدای صحبت هایشان این که فرمودند وزارت صمت مشکلی با این قیمت ها نداشته، سخنگو اعلام نمی کرده بعد از آن طرف آقای مخبر هم نامه ای را زدند و درخواست تجدید نظر داشتند. این نشان دهنده این است که بالاخره آن چه که در آن سمت قضیه هم است و مطلع هستند از همه افزایش هایی که آقای مهندس نعمت بخش جنابعالی فرمودید که در پایه های تولید خودرو ایجاد شده و مواد اولیه خودرو ایجاد شده بالاخره این را آن طرف هم معاون اول هم می دانستند، تیمی که دارد بررسی می کند می دانستند؟

نعمت بخش: خیر متاسفانه با عرض شرمندگی باید بگویم خیر این طوری نیست یعنی آن ها سیاسی دارند برخورد می کنند.

سوال: یعنی آقای مخبر در جریان نبودند که فولاد این قدر افزایش قیمت داشته است؟

نعمت بخش: با صنعت خودرو سیاسی برخورد می‌کنند من یک مصاحبه کردم و گفتم که قرار نیست مشکلات اجتماعی مملکت را در واقع با سرکوب قیمت خودرو عمل کنیم به هر ترتیب خود شما ببینید با این افزایشی که خدمت شما عرض کردم ۷۰ درصد قیمت خودرو مواد اولیه است، مواد اولیه در این ۱۸ ماه ۹۰ درصد گران شده یعنی ۶۵ درصد متوسط باید ما افزایش قیمت داشته باشیم و الان به این عدد رسیده ما الان با این وضعیت زیانمان کم شده خوشبختانه، ولی امیدواریم که کمک کنند، چون اعدادو ارقامی که سازمان حمایت درآورده براساس ارقام حسابرسی شده شش ماهه اول ۱۴۰۱ است یعنی به عبارتی این افزایش قیمت ما شش ماه از تورم عقب بودیم یعنی قیمتی که در محاسبات سازمان حمایت دیده شده مثلا ورق فولاد مبارکه را ۲۸ هزار تومان حساب کردند شش ماه اول سال ۱۴۰۱ در صورتی که فولاد مبارکه در شش ماهه دوم سال ۱۴۰۱ ورق ۲۸ هزار تومان را ۴۲ هزار تومان کرده است ببینید مصرف کننده عزیز ما این را متوجه نیست که ورق یک مرتبه ۵۰ درصد در همین.

سوال: من الان اصلا موضوعم مصرف کننده نیست من به عنوان مصرف کننده به فرض این که اصلا نمی‌دانم این ورق فولادی که می‌فرمائید از ۲۸ تومان شده ۴۲ هزار تومان، می‌خواهم بگویم که خودرو گران شده و این گرانی خودرو حالا از نظر من مصرف کننده براساس منطق و این که بخواهیم از جیب من باشد و من بتوانم خرید کنم و یک خودروی ملی سوار شوم را ندارم و از آن طرف هم می‌خواهم بگویم که این افزایش قیمت را درست است، من بعنوان مصرف کننده در جریانش نبودم، ولی می‌خواهم بگویم آیا واقعا معاون اول هم در جریانش نبوده که آمده درخواست تجدید نظر داده است؟

نعمت بخش: متاسفانه بحث قیمت خودرو را سیاسی می کنند والا اگر غیر از این بود اصلا من کلی می گویم در دنیا بروید بررسی کنید ببینید کجا می آیند برای خودرو قیمت گذاری می کنند ؟ ما که اعلام کردیم ما به عنوان صنعت خودرو پیشنهاد می کنیم واردات را آزاد کنید و اجازه دهید خودرو بیاید به جای یک میلیارد ، ده میلیارد تومان اگر دارند ، ندارند که اجازه دهند خودرو وارد کشور شود و ما را هم از قیمت گذاری معاف کنند، حرف ما این است که یک حرف منطقی شما که به عنوان مجری دارید قضاوت می کنید.

سوال : قضاوت نکردم آنچه که دریافت من به عنوان مخاطب است عرض کردم.

نعمت بخش: مواد اولیه همه گران شده است شما می‌گویید چرا ۲۹ درصد گران شده است ما با همین ۲۹ درصد هم داریم زیان می‌کنیم.

 ممنون از شما، انشاالله در برنامه های دیگر حتما همکاران من این موضوع مهم را پیگیری خواهند کرد.