حساسیت غرب به گردش سرمایه روس‌ها در ترکیه
به گزارش تابناک به نقل از تسنیم، حمله روسیه به اوکراین برای هر دو کشور عواقب تلخی داشته است. اما اگر قرار باشد از منظر منافع ترکیه به این موضوع بنگریم، تا اینجای کار امتیازاتی نصیب آنکارا شده و اردوغان توانسته است در موضوعاتی همچون انتقال غلات اوکراین از دریای سیاه به استانبول و مدیترانه، نام خود را مطرح کند و همچنین با فروش پهپاد‌های بیرقدار به اوکراین تا حدودی بر روند جنگ اثر بگذارد. اما امتیاز بزرگ دیگر، انتقال بخش قابل توجهی از سرمایه ثروتمندان روسیه به بازار ترکیه است. این همان موضوعی است که نهاد‌های مالی آمریکا و اروپا را حساس کرده است.
نهاد‌های مالی و نظارتی آمریکا و اتحادیه اروپا نسبت به فعالیت سرمایه داران روسی در ترکیه حساس شده اند و با توجه به این که رفتار‌های دولت اردوغان را به مثابه بی اعتنایی به تحریم‌های غرب علیه روسیه تلقی می‌کنند، احتمال اعمال تحریم بر خود ترکیه دور از ذهن نیست.
از همان روز نخست که آمریکا و اتحادیه اروپا به شکل سفت و سخت سراغ تحریم روسیه رفتند، آنکارا در جریان این تحریم‌ها در کنار غرب نبود و در جبهه کشورهای علیه روسیه حضور نیافت.
همین مساله باعث شد که صد‌ها شخص حقیقی و حقوقی صاحب سرمایه روسی، راه بورس استانبول و بازار ترکیه را در پیش بگیرند.
کار به جایی رسید که در بین خریداران خارجی، روس‌ها عنوان نخست خرید املاک و مستغلات در ترکیه را کسب کردند. البته از همان اول، آمریکا و اتحادیه اروپا در این مورد به آنکارا هشدار‌های ضمنی دادند.
گفته می‌شود که آمریکا و اتحادیه اروپا اکنون در حال کار بر روی اقدامات جدیدی برای مقابله با نقض تحریم‌ها هستند و هدف اصلی آنها، پی بردن به تخلفات بانک‌های ترکیه در همکاری با روسیه و ثبت تعامل‌های آنها در سامانه میر است.
فایننشال تایمز اعلام کرده که چند بازرس مالی متبحر، لیستی از تخلفات ترکیه را به دست آورده اند و فشار بر ترکیه افزایش یافته است. آنان گفته اند که در آمریکا و اروپا نگرانی‌هایی در مورد پتانسیل بخش بانکی ترکیه برای تبدیل شدن به حیاط خلوت روس‌ها وجود دارد و چند معامله بزرگ انجام شده که می‌تواند دریچه تازه‌ای برای تامین مالی غیرقانونی ایجاد کند.
تحلیل وضعیت فعلی نشان می‌دهد که آمریکا و اروپا در سیاست خود علیه روسیه موفق نبوده اند و بخشی از عصبانیت آنها در واقع به خاطر عجز در کنترل روسیه است. در نتیجه سیاست سختگیرانه تحریمی به جای تحریم‌های جدید، در دستور کار قرار گرفته است.
ناتوانی اتحادیه اروپا آشکار شده و از آنجایی که پایتخت‌های غربی دیدند که تحریم‌ها علیه روسیه نمی‌تواند آسیب‌های مورد انتظار را به اقتصاد این کشور وارد کند، به جای اعمال تحریم‌های جدید، سراغ این رفتند که بفهمند حفره و نشتی کجاست و چگونه می‌توان اجرای دقیق‌تر اقدامات مالی را در اولویت قرار داد. آنها در این مسیر، ترکیه را در مقابل خود دیدند و به این واقعیت پی بردند که بازار ترکیه، برای روسیه به یک مجرای تنفسی تبدیل شده است.
مرید مک گینس، عضو خدمات مالی کمیسیون اتحادیه اروپا قصد دارد ماه آینده به ترکیه سفر کند و والی آدیمو، معاون وزیر خزانه داری آمریکا ماه گذشته به دنیای تجارت ترکیه هشدار داد که بر اساس اطلاعات ما «روسیه برای دور زدن تحریم‌ها از ترکیه استفاده می‌کند و باید به این همکاری پایان داده شود.»
دو مقام غربی که نامشان فاش نشده، در صحبت با فایننشال تایمز (FT)، خاطرنشان کردند که ایالات متحده بانک‌های ترکیه را که در سیستم پرداخت داخلی روسیه ادغام شده اند، بررسی می‌کند.
اما آمریکا در این میدان تنها نیست و تیمی از وزارت خزانه داری آمریکا، با اتحادیه اروپا نیز هماهنگی کرده و اطلاعاتی را در اختیار اتحادیه گذاشته است.
به همین خاطر، بروکسل در حال آماده شدن برای اعزام هیئتی برای انتقال مستقیم نگرانی‌ها به مقامات ترکیه است. بخشی از این نگرانی ها، می‌تواند حتی بر همکاری بین ترکیه و اروپا در حوزه مالی نیز اثر منفی بگذارد. چرا که اتحادیه اروپا، بزرگترین مقصد تجارت ترکیه است و اگر اروپا دروازه‌های خود را به روی ترکیه ببنند، شرایط برای صادرکنندگان ترک، غیرقابل تحمل خواهد بود.
۵ بانک ترکیه، نقطه هدف آمریکا و اروپا شدند
دولت ترکیه در حمله روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه، سیاست تعادل و تلاش برای موازنه را دنبال کرد و به همین خاطر در تحریم‌های غرب علیه روسیه شرکت نکرد. به جای آن، سیاست تقویت همکاری اقتصادی با روسیه را دنبال کرد و باعث ناراحتی پایتخت‌های غربی شد.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه ماه گذشته اعلام کرد که «تحولات جدی» در زمینه گسترش سیستم پرداخت میر روسیه در ترکیه رخ داده و ۵ بانک ترکیه به همکاری خود در این زمینه ادامه می‌دهند.
۵ بانک از ترکیه در تعامل با سایت میر فعالیت‌های مالی فراوانی انجام داده و به داد روسیه رسیده اند که اسامی آنها عبارت است از: Vakıfbank، Ziraat Bank، İş Bank، DenizBank و Halkbank.
اعضای سیستم Mir همان بانک‌هایی هستند که توسط بانک مرکزی روسیه به عنوان جایگزینی برای ویزا و مسترکارت ایجاد شده است. در این خبر همچنین اشاره شد که دنیز بانک و هالک بانک که در گذشته با اتهام نقض تحریم‌های آمریکا علیه ایران در دستور کار قرار گرفته بودند، پس از حمله روسیه به اوکراین به عضویت این سامانه درآمدند.
عواقب یک تحریم مالی برای ترکیه چیست؟
اقتصاد ترکیه همین حالا هم در آستانه ورشکستگی و افلاس قرار گرفته و در یک فضای بحران زده دست و پا می‌زند. در نتیجه هر فشار و تهاجم جدیدی، می‌تواند دولت اردوغان را در شرایط بسیار سخت قرار دهد.
در شرایطی که کمتر از ۱۰ ماه به برگزاری انتخابات سراسری ترکیه باقی مانده، اردوغان و حزب او تحمل یک جنگ مالی جدید را ندارند و در صورتی که فشار‌های نهاد‌های نظارتی آمریکا و اروپا ادامه پیدا کند، آنکارا ناچار خواهد شد به بخش بزرگی از همکاری‌های مالی خود با سرمایه داران روسی خاتمه دهد.
