بی خیالی وزارت بهداشت در انتشار آمار اثربخشی واکسن‌های کرونا!

فاصله ۷ میلیون و ۱۴۸ هزار دوز واکسن کرونا میان نوبت دوم و اول واکسن کرونا تا روز سوم اسفند ماه ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که همچنان بخش زیادی از جامعه به دنبال تزریق واکسن نرفته‌اند و حتی در این مسیر از طریق اتکا به مستندات علمی تشویق نشده‌اند.

به گزارش سلامت نیوز، وضعیت تزریق واکسن کرونا در نوبت سوم هم تعریفی ندارد و فقط ۲۲ میلیون و ۴۹۰ هزار و ۴۳ نفر سومین دوز واکسن خود را تزریق کرده‌اند.

این در حالی است که رییس جمهوری و همه کارشناسان بهداشت و درمان بارها به اهمیت تزریق دوز سوم واکسن کرونا تاکید کرده‌اند. ولی چه اتفاقی رخ داده که جامعه به دنبال تزریق دوز دوم و سوم نمی‌رود و همچنان بخشی از جامعه حتی یک دوز واکسن را هم نزده‌اند؟

توقف انتشار اطلاعات، به دنبال برداشتن «ماسک»

پانزدهم بهمن ماه ۱۴۰۰ بود که اپلیکیشن ماسک اعلام کرد: اوایل سال ۹۹، اپلیکیشن ماسک بر اساس روند بستری بیماران کرونا اقدام به رنگ‌بندی شهرستان‌ها کرد که این موضوع به‌زودی مورد استقبال مردم و مسئولان قرار گرفت. از آبان ۹۹ با مصوبه ستاد ملی کرونا، محدودیت‌های کرونایی بر اساس وضعیت رنگ‌بندی شهرستان‌ها شکل گرفت. از چند روز قبل وزارت بهداشت تصمیم گرفت که رنگ‌بندی شهرستان‌ها توسط معاونت تحقیقات وزارتخانه انجام شود و بر اساس همین تصمیم، روند ارسال داده‌های بستری از وزارت بهداشت به اپلیکیشن ماسک متوقف شد. تیم اپلیکیشن ماسک ضمن احترام به این تصمیم اعلام می‌دارد از این پس، رنگ‌بندی شهرستان‌ها در اپلیکیشن ماسک به‌روز نخواهد بود. بر اساس افزایش روند بستری در تمامی استان‌ها، قطعا تاکنون اکثر کلان‌شهرها در وضعیت قرمز قرار گرفته‌اند ولی به دلیل نبود داده‌های به‌روز، قادر به تغییر رنگ و اطلاع‌رسانی مناسب در این خصوص نیستیم.

همان شب، رنگ بندی جدید کرونایی هم اعلام شد، اما همه ماجرا فقط همین قصه رنگ بندی و فرمول بی نتیجه آن نبود.

ظهور اپلیکیشن ماسک زمانی اتفاق افتاد که تقریبا آمار و اطلاعات درستی از وضعیت ابتلا، بستری و فوتی‌های کرونا به صورت تدوین شده و در قالب نمودارها وجود نداشت. هرچند برخی از اقدامات تیم «ماسک» با انتقادات زیادی مواجه شد، اما به هر حال بودن مجموعه‌ای برای تدوین و انتشار آمارهای کووید ۱۹ بهتر از نبودن آن و محول کردن همه چیز به معاونت تحقیقات وزارت بهداشت بود.

سوال این‌جاست که اگر تدوین و انتشار آمارها و وضعیت بیماری به معاونت تحقیقات وزارت بهداشت سپرده شده، چرا از ۱۵ بهمن ماه تا امروز ۴ اسفند ماه ۱۴۰۰ هیچ خبری از انتشار آمارها نیست؟

چرا هیچ آماری از وضعیت ابتلا، بستری و فوتی‌های کرونا به صورت هفتگی یا ماهانه منتشر نمی‌شود؟

چرا آمار تفکیک شده‌ای از تزریق سه نوبت واکسن منتشر نمی‌شود؟

چرا آمار افراد واکسن زده و نزده در موارد ابتلا و بستری و فوتی در موج ششم منتشر نمی‌شود؟

معاونت تحقیقات وزارت بهداشت دقیقا منتظر چیست؟ این آمارها اگر قرار نیست در اختیار اپیدمیولوژیست‌ها و خبرنگاران قرار بگیرد، قرار است در کدام مقاله و کدام مجله‌های خارجی جهت کسب امتیاز منتشر شود؟

یونس پناهی، معاون تحقیقات وزارت بهداشت در نشست خبری اخیر خود در این زمینه گفته بود: مجموعه اطلاعاتی که تاکنون برای رنگ بندی کرونا در اپلیکشین ماسک استفاده می‌شد متعلق به وزارت بهداشت بود و ماسک این اطلاعات را از طریق سه مرکز در قالب رنگ بندی منتشر می‌کرد. از اواخر هفته پیش این اطلاعات مستقیم از وزارت بهداشت گرفته می‌شود و دیتاها از طریق وزارت بهداشت اطلاع رسانی می‌شود. پیش از این ماسک رنگ بندی را منتشر می‌کرد و از هم اکنون این موضوع از سوی روابط عمومی وزارت بهداشت منتشر می‌شود. مبنای رنگ بندی شهرهای کشور در زمینه کرونا بر اساس میزان بستری افراد در مراکز درمانی است. ضمن اینکه با توجه به اینکه می‌دانستیم و پیش بینی می‌کردیم که اومیکرون سرعت بالایی در انتشار دارد، این سویه با همان سرعتی که در دنیا انتشار پیدا کرد در ایران هم با سرعت انتشار بسیار بالا شیوع پیدا کرده است. در واقع رنگ بندی شهرها در زمینه کرونا با همان متد قبلی انجام می‌شود.

صبر کنید تا تحقیقات کامل شود

نکته قابل تامل دیگر این است که هر وقت از کسی درباره انتشار اطلاعات سوال می‌شود، می‌گوید: صبر کنید تا تحقیقات کامل شود و اطلاعات را منتشر کنیم.

ولی آیا ویروس کرونا صبر می‌کند تا تحقیقات ما کامل شود و اطلاعات بیماری و تاثیر واکسن را منتشر کنیم و به واسطه همین مستندات علمی، جامعه تشویق به تزریق واکسن کرونا شود؟ قدر مسلم پاسخ خیر است. همان طور که ویروس کرونا در همه این دو سال نشان داد، منتظر ما نمی‌ماند و به سرعت در سایه غفلت انسان، منتشر می‌شود و به کار خود ادامه می‌دهد.

سرپرست مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز گذشته به یکی از رسانه‌ها گفته بود: آماری درباره اینکه چند درصد بستری‌شدگان و فوتی‌های کرونا واکسن زده یا نزده‌اند، نداریم. از دو ماه پیش خبرنگاران به دنبال این آمار بوداند؛ اما این که چند درصد فوت‌شدگان کرونا واکسینه شده‌اند، نیازمند انجام پروژه تحقیقاتی بوده و این پروژه آغاز شده است. هر زمان مطالعه به نتیجه برسد، نتایج را در اختیارتان قرار می‌دهیم.

مصاحبه‌ای که چند ساعت بعد تکذیب شد و رسانه وزارت بهداشت تیتر زد: «عدم اطلاع وزارت بهداشت از درصد بستری شدگان و فوتی های کرونا که واکسن زده یا نزده اند، صحت ندارد». نکته این‌جاست که اگر این «عدم اطلاع» صحت ندارد، چرا آمار افراد واکسن زده و نزده در موارد بستری و فوتی‌های کووید ۱۹ منتشر نمی‌شود؟

این در حالی است که هر فرد واکسن زده یا نزده، هنگام مراجعه به بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها و حتی مطب‌ها باید کد ملی خود را برای دریافت خدمات ارائه کند. نکته‌ای که اتفاقا یکی از مزیت‌های طرح نسخه الکترونیک محسوب می‌شود که بسیاری به دنبال تعویق آن بودند!

حالا اگر شخص کد ملی خود را ارائه کند، به راحتی و با اتصال به سامانه واکسیناسیون مشخص می‌شود چند دوز واکسن کرونا را تزریق کرده است.

قدر مسلم تجمیع این اطلاعات همین حالا در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی انجام و سپس به دانشگاه‌های علوم پزشکی و از آنجا به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارسال می‌شود. ولی آیا وزارت بهداشت این آمارها را در اختیار ندارد یا در اختیار دارد و اهتمامی برای انتشار نیست؟

مسعود یونسیان، دبیر کمیته اپیدمیولوژی کرونا در این زمینه گفت: اهتمامی برای انتشار اطلاعات درباره اثربخشی واکسن‌های کرونا در پیشگیری از بستری و فوت ناشی از کرونا در وزارت بهداشت نیست و نتیجه این است که واکسیناسیون دوز دوم از دوز اول فاصله دارد و چند میلیون نفر نوبت دوز دوم آن‌ها رسیده و دوز دوم را تزریق نکرده‌اند و چند میلیون نفر هم که نوبت دوز سوم آن‌ها رسیده، دوز سوم تزریق نکرده‌اند.

چرا انتشار آمارها مهم است؟

رییس جمهوری بارها بر تشویق مردم برای تزریق واکسن کرونا و به خصوص دوز سوم تاکید کرده است. نباید فراموش کنیم که واردات واکسن کرونا در دولت سیزدهم منجر به سرعت گرفتن فرآیند واکسیناسیون شد و اگر اهتمام دولت نبود، همچنان همه به دنبال واکسن کرونا می‌گشتند.

حالا وقتی واکسن وارد شده و دیگر تب و تاب تزریق دوز اول و دوم وجود ندارد، از چه مسیرهایی باید مردم را تشویق به تزریق واکسن و به خصوص دوز سوم کرد؟ آیا انتشار چند پوستر یا صحبت کردن در صداوسیما می‌تواند نتیجه تشویقی مورد نظر را داشته باشد؟ آیا این ابزارهای قدیمی همچنان کارآمد است؟

وقتی متخصصان و کارشناسان بهداشت و درمان از اهمیت انتشار آمارها صحبت می‌کنند، در واقع بر این تاکید می‌کنند که به واسطه مستندات علمی که در مراکز بهداشتی و درمانی رخ می‌دهد، جامعه را از اهمیت واکسیناسیون برای جلوگیری از بستری شدن، تشویق کنند. وقتی آمارها در اختیار کارشناسان و خبرنگاران قرار نمی‌گیرد، چه انتظاری برای تشویق و حتی تاثیر بر جامعه وجود دارد؟

استفاده از جمله‌های تکراری برای تشویق جامعه به واکسیناسیون تقریبا بی تاثیر است. وقتی یک سری جمله که از دیگران شنیده‌ایم را در مصاحبه با شبکه‌های تلویزیونی بیان می‌کنیم و به دنبال انتشار آمارها و مستندات نمی‌رویم، نمی‌توانیم تاثیر مورد نظر برای تشویق جامعه را بگیریم.

نتیجه می‌شود همین که فاصله ۷ میلیون و ۱۴۸ هزار تزریق واکسن کرونا میان نوبت دوم و اول وجود دارد و فقط ۲۲ میلیون و ۴۹۰ هزار و ۴۳ نفر سومین دوز واکسن خود را تزریق کرده‌اند.سوال اصلی اینجا باز هم مطرح میشود که باز هم باید صبر کنیم تا تحقیقات کامل شود؟