چالش تامین نهاده دامی؛ دولت برای مانع زدایی از تولید نهاده‌های دامی اقدام کند

صنعت دام و طیور دو تا از صنایع مهم داخل کشور محسوب می‌شوند که نقش بسیار پررنگی در تامین غذای مردم دارند و علاوه بر تامین بخش عمده‌ای از پروتئین مصرفی کشور در ایجاد اشتغال به ویژه اشتغال روستایی نیز نقش مهمی را ایفا می‌کنند.

به گزارش تابناک اقتصادی؛ از این روی، توجه به رفع موانع تولید این دو صنعت بااهمیت است. در دو سال اخیر، این دو صنعت با مشکلات جدی مواجه شده اند و بسیاری از فعالان در این صنعت عطای آن را به لقایش بخشیده و از این دو صنعت با ورشکستگی خارج شده اند.

از یک سو قیمت گذاری دستوری برای خرید محصولات نهایی این دو صنعت و از سوی دیگر عدم وجود نهاده‌های دامی و تامین بموقع آن باعث به فعالان آن فشار وارد می‌کند.

با توجه به آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی در سال زراعی ۹۹-۹۸ سطح زیر کشت ذرت دانه‌ای حدود ۱۳۸ هزار هکتار و سطح زیر کشت ذرت علوفه‌ای ۲۲۰ هزار هکتار بوده است و هر دو محصول آبی کشت می‌شود. تولید ذرت علوفه‌ای به‌طور متوسط ۱۱.۵ میلیون تن برآورد می‏شود که برای مصرف دامداری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مرغداری‌ها و دامداری‌ها سالانه حدود ۸.۵ میلیون تن ذرت دانه‌ای نیاز است که با توجه به تولید حدود ۱.۲ میلیون تنی ذرت دانه‌ای در کشور این حجم تولید پاسخگوی نیاز داخلی کشور نیست و باید حدود ۷ میلیون تن واردات صورت گیرد.

این وابستگی شدید به واردات نهاده‌های دامی از جمله ذرت مشکلات اساسی را در دوره تحریم‌ها به وجود آورد که در ادامه به این موارد اشاره می‌شود.

یک) تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی در دوره تحریم‌ها و عدم وجود نهاده‌های دامی کافی

وابستگی بالای کشور به واردات نهاده‌های دامی موجب شد تا در دوره تحریم‌های آمریکا، این محصولات کشاورزی در فهرست کالا‌هایی قرار بگیرند که دریافت کننده ارز ۴۲۰۰ تومانی هستند. برای اینکه ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات نهاده‌های دامی تعلق گرفت، دولت خود را ملزم به قیمت گذاری دستوری در کالا‌های نهایی دو صنعت دام و طیور دانست.

با گذشت زمان، نهاده‌های دامی وارد شده با ارز ۴۲۰۰ تومانی، عملا به میزان کافی به فعالان هر دو صنعت نرسید و این مساله موجب شد تا مرغداران جوجه‌های خود را زنده به گور کنند و دامداران دام‌های آبستن خود را به کشتارگاه‌ها سپردند.

در این میان، اما عده‌ای با توزیع نهاده‌های وارد شده با ارز ۴۲۰۰ تومانی در بازار آزاد، جیب خود را از رانت حاصل از این مساله پر کردند و نفع ارز ۴۲۰۰ تومانی نصیب آنان شد.

دو) رشد قیمت جهانی نهاده‌های دامی

به هر صورت هر آنچه بود با همه کم و کاستی نهاده‌های دامی به داخل کشور وارد شد؛ هر چند این نهاده‌ها به میزان کافی به دست فعالان دو صنعت طیور و دام نرسید.

اما حالا مشکل جدیدی به وجود آمده و آن هم رشد قیمت جهانی نهاده‌های دامی است. بر اساس گزارش تازه‌ای که بلومبرگ منتشر کرده است، قیمت انواع محصولات اساسی مانند گندم، خوراک دام و دانه‌های روغنی در بازار‌های جهانی افزایش یافت به طوری که هر بوشل گندم با ۵ دلار افزایش به قیمت ۶۹۲ دلار معامله شد، قیمت ذرت هم با رشد ۲ دلاری هر بوشل به قیمت ۵۱۵.۲۵ دلار به فروش رفت. قیمت انواع دانه‌های روغنی که از کنجاله آن برای خوراک دام استفاده می‌شود ۴.۷۵ دلار رشد قیمت داشت.

حالا این وابستگی تقریبا ۷۰ درصدی به واردات نهاده‌های دامی گرانتر از گذشته تمام خواهد شد و حتی در صورت تامین به میزان کافی این محصولات از طریق واردات و تامین ۱۰۰ درصدی آن، می‌تواند با این رشد قیمت موجی از گرانی را به همراه داشته باشد.

نهاده‌های دامی قابل تولید در داخل کشور است

روح‌الله عباسپور عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفتگویی اظهار داشت: ۷۰ درصد از نهاده‌های دامی مورد نیاز ما قابل تأمین در داخل کشور است؛ به شرطی که دولت الگوی کشت کشاورزی را در جهت تولید نهاده‌های دامی اصلاح کند.

گفتار پایانی

به هر صورت این مشکلات اساسی در تامین نهاده‌های دامی از خارج، به صورت سلسله وار موجب ایجاد مشکلاتی در صنایع وابسته از جمله صنایع دام و طیور شده است و در نهایت دود این وابستگی به چشم مصرف کنندگان کالا‌های نهایی این دو صنعت خواهد رفت.

دولت قبل که هیچ گونه تلاشی برای کاهش وابستگی در این زمینه نداشت و دولت سیزدهم با توجه به اینکه در ابتدای راه است بهتر است که هر چه زودتر با سیاست‌های تشویقی گام در راه کاهش وابستگی به نهاده‌های دامی خارجی بگذارد. این کار علاوه بر اینکه می‌تواند از هدر رفت منابع ارزی جلوگیری کند، می‌تواند موجب رونق دو صنعت دام و طیور شود.