استفتائات
احکام انتخابات مطابق با فتاوای حضرت آیة الله مکارم شیرازی
فتاوای آیة الله مکارم شیرازی درباره موضوعاتی از قبیل شرکت در انتخابات، چگونگی انتخاب فرد اصلح، شرکت زنان در انتخابات و ...
پرسش:مبنای فقهی حضرتعالی در فتوا به وجوب شرکت مکلّفین در انتخابات چه میباشد؟
پاسخ:در جواب باید گفت آیا حفظ جان، مال، ناموس، دین و کشور واجب است؟ این از مسلمات است و باید این‌ها را حفظ کنیم و مقدمه واجب نیز واجب است.
پرسش:آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران شرعا واجب است؟
پاسخ:شرکت در انتخابات برای همگان لازم و واجب است.
پرسش:آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران واجب عینی است یا کفایی؟
پاسخ:شرکت در انتخابات برای همگان لازم و واجب است و واجب عینی میباشد.
پرسش:آیا شرکت نکردن در انتخابت معصیت و گناه است؟
پاسخ:آری، ترک آن بدون عذر شرعی جایز نیست
پرسش:چرا شرکت در انتخابات لازم است؟
پاسخ:همانطور که حفظ جان، مال، ناموس، دین و کشور واجب است و باید این‌ها را حفظ کنیم، رای دادن نیز که مقدمه حفظ این موارد است واجب است. به عبارت دیگر مقدمه واجب نیز واجب است.
پرسش:اگر کسی نامزد‌های انتخابات را نشناسد و روش تحقیق را نیز نداند، از نظر معظم له چگونه میتوان در مورد کاندیدا‌های انتخابات تحقیق مناسب انجام داد؟
پاسخ:شما می‌توانید از اشخاص آگاه و متدین و دلسوز کمک بگیرید و همچنین مطالعه سوابق ایشان می‌تواند به شما کمک کند
پاسخ:در جواب باید گفت آیا حفظ جان، مال، ناموس، دین و کشور واجب است؟ این از مسلمات است و باید این‌ها را حفظ کنیم و مقدمه واجب نیز واجب است.
پرسش:آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران شرعا واجب است؟
پاسخ:شرکت در انتخابات برای همگان لازم و واجب است.
پرسش:آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران واجب عینی است یا کفایی؟
پاسخ:شرکت در انتخابات برای همگان لازم و واجب است و واجب عینی میباشد.
پرسش:آیا شرکت نکردن در انتخابت معصیت و گناه است؟
پاسخ:آری، ترک آن بدون عذر شرعی جایز نیست
پرسش:چرا شرکت در انتخابات لازم است؟
پاسخ:همانطور که حفظ جان، مال، ناموس، دین و کشور واجب است و باید این‌ها را حفظ کنیم، رای دادن نیز که مقدمه حفظ این موارد است واجب است. به عبارت دیگر مقدمه واجب نیز واجب است.
پرسش:اگر کسی نامزد‌های انتخابات را نشناسد و روش تحقیق را نیز نداند، از نظر معظم له چگونه میتوان در مورد کاندیدا‌های انتخابات تحقیق مناسب انجام داد؟
پاسخ:شما می‌توانید از اشخاص آگاه و متدین و دلسوز کمک بگیرید و همچنین مطالعه سوابق ایشان می‌تواند به شما کمک کند
پرسش:آیا انتخاب کاندیدای اصلح غیر از شرایط قانونی شرایط و ویژگی خاص شرعی و دینی هم باید داشته باشد؟
پاسخ:بله- ویژگی‌های دینی دارد. باید باتقوا باشد، امین باشد، پاکدامن باشد، مدیر و مدبر باشد، آگاه باشد، خلاصه کسی باشد که هم دنیای مردم را حفظ کند هم دین مردم را حفظ کند. هم کشور را حفظ کند هم مکتب را حفظ کند.
پرسش:رای سفید دادن در انتخابات چه حکمی دارد؟
پاسخ:شما می‌توانید از اشخاص آگاه و متدین و دلسوز کمک بگیرید و همچنین مطالعه سوابق ایشان می‌تواند به شما کمک کند و و اگر به شخص خاصی اعتماد نکردید می‌توانید رأی سفید بدهید، ولی تا جائی که ممکن است رای سفید ندهید.
پرسش:بر اساس شنیده ها، برخی از کاندیدا‌های انتخاباتی جهت پیروزی در میدان انتخابات به طرق مختلف مانند توزیع گوشی تلفن همراه و سیم کارت، پرداخت وجه نقد، توزیع غذای گرم، وعده امتیازات دولتی و غیر آن، اقدام به خرید آرای مردم می‌نمایند؛ شایان ذکر است که این وضعیت به گونه‌ای است که به سمت انتخابات سرمایه داری پیش می‌رود و در صورتی که این امر واقعیت داشته باشد مشکل ساز خواهد بود؛ با توجه به این مطلب، نظر حضرتعالی چه میباشد؟
پاسخ:انتخابات اسلامی با انتخابات غربی مادی بسیار متفاوت است، استفاده از امور مالی و امتیازات مختلف برای خریدن آراء در انتخابات اسلامی مطلقاً جایز نیست و باید جداً از آن پرهیز کرد و کسانی که از این گونه طرق کسب آراء کنند، مشروعیت آن‌ها زیر سؤال است، و رأی دهندگانی که با این امور به افرادی رأی می‌دهند که صلاحیت ندارند نیز از نظر شرعی مرتکب خلاف شرع شده اند. اصولاً توسل به این امور دلیل برعدم صلاحیت است. برادران و خواهران عزیز مراقب باشند سرنوشت نظام و کشورشان را با هیچ چیز مبادله نکنند و حتی در تبلیغات انتخاباتی خود از روش‌های غربی استفاده نکنند
پرسش:اگر کسی در رای گیری برای انتخاب فردی برای سمت خاص به فرد شایسته‌تر رای ندهد و به فرد دیگری رأی دهد از نظر شرع حکم این کار او چیست؟
پاسخ:مرتکب کار خلافی شده و نباید در آینده تکرار کند.
پرسش:درانتخابات فقط باید به ((اصلح)) رای داد یا به ((صالح مقبول)) هم میتوان رای داد منظور جایی است که اصلح هم میباشد، اما مردم او را نمی‌شناسند و رأی نمی‌آورد؟
پاسخ:در این فرض صالح مقبول مقدم است.
پرسش:اکر کسی را اصلح دانستیم و برای نظام و إنقلاب مفید بود آیا واجب است برای او تبلیغ کنیم؟
پاسخ:در فرض سوال تبلیغ برای چنین شخصی خوب است.
پرسش:آیا عدم شرکت در انتخابات از نظر دینی اشکال دارد؟ اگر این گونه است انداختن رأی سفید چه حکمی دارد؟
پاسخ:شرکت نکردن در انتخابات جایز نیست و اگر به شخص خاصی اعتماد نکردید می‌توانید رأی سفید بدهید؛ ولی تا جائی که ممکن است رای سفید ندهید.
پرسش:با توجه به این که زن جهت شرکت در انتخابات می‌بایست از منزل خارج شود آیا واجب است از شوهر اجازه بگیرد؟ و اگر شوهر به همسرش اجازه شرکت در انتخابات را ندهد یا رضایت نداشته باشد تکلیف زن چیست؟
پاسخ:زنان در چند مورد بدون اجازه شوهر مى توانند از منزل خارج شوند از جمله براى رأى دادن در انتخابات و یا شرکت در راهپیمایى هاى ضرورى.
پرسش:در ایام انتخابات جهت شناخت کاندیدای مناسب، می‌بایست نواقص و عیوب و امتیازات آن‌ها را در گذشته و حال تفحص کرد تا فرد لایق را پیدا نمود، آیا صحبت کردن پشت سر کاندیدا‌ها برای انتخاب فرد اصلح، جایز است؟
پاسخ:در صورتی که در مقام مشورت برای رأی دادن به آن‌ها باشد اشکالی ندارد، ولی باید صفات آن‌ها را بیان کرد نه توهین و مذمت و تحقیر و تخریب و یا خدای نکرده تهمت به آن‌ها زده شود.
پرسش:در رقابتی که بین کاندیدا‌ها وجود دارد و وعده‌هایی که داده میشود، تا چه اندازه کاندیدا‌ها مجازند وعده دهند؟ آیا مجازند وعده فراتر از اختیاراتشان بدهند؟
پاسخ: قطعا جایز نیست وعده‌های فراتر از اختیار بدهند، یا درو غ بگویند، یا کاری که میدانند نمیشود آن را مطرح کنند. ما اسم این را تدلیس میگوییم؛ نوعی تدلیس است. یعنی خلاف گویی و کار را بر مردم مشتبه ساختن این کار جایز نیست.
کاندیدا‌ها باید وعده‌هایی بدهند که میتوانند انجام دهند یا در توان آن‌ها هست که انجام بدهند. بعضی جا‌ها میتوانند بگویند امیدوارم بتوانم فلان کار را بکنم؛ در صورتی که واقعا امیدواری باشد. اگر امیدوار نباشد، بگوید امیدواریم؛ آن هم دروغ و تدلیس است؛ بنابراین باید وعده‌هایی بدهند که امکان انجام آن را داشته باشند.
پرسش:در زمان تبلیغات انتخابات هستیم و به طور طبیعی ممکن است شایعاتی در مورد برخی کاندیدا‌ها و یا شخصیت‌های نظام مطرح شود، می‌خواهم حکم شایعه‌سازی و شایعه‌پراکنی را بدانم؟
پاسخ:شایعه سازی و شایعه پراکنی، مطلقا در اسلام جایز نیست. در قرآن در دو سه جا صریحا این معنا تحریم شده إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ الْفَاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ. در جا‌های دیگر هم هست که شایعه پراکنی ممنوع است. منظور از شایعه پراکنی این است که چیزی که ثابت نیست، من برای شما بگویم، شما برای دیگری بگویی که سطح جامعه را فرا بگیرد. در حالی که مطلبی است که ثابت نیست. این در اسلام مطلقا ممنوع است. گفتم، از گناهانی است که در قرآن تصریح به عذاب شده که ما میگوییم گناه کبیره است. گناهی است که در قرآن صریحا عذابی درباره آن ذکر شده. شایعه پراکنی جزء گناهان کبیره است.
پرسش:تهمت زدن یک کاندیدا به کاندیدای دیگر یا افراد عادی به کاندیدای دیگر چه حکمی دارد؟
پاسخ:تهمت زدن خواه درباره افراد عادی باشد یا در مورد کاندیدا‌ها باشد، حرام است و باید برادران، خواهران فراموش نکنند حق الناس ایجاد میشود. اگر تهمتی بزند باید برود جبران کند. یعنی به تمام کسانی که این تهمت را گفته بگوید: اشتباه کردم، دروغ گفتم و از صاحبش هم حلیت بطلبد. بار تهمت و مسئولیت تهمت خیلی سنگین است. برادران و خواهران مراقب باشند خدای نکرده در دام شیطان هوای نفس نیافتند و تهمت به کسی نزند که جبران تهمت به این آسانی نمیشود.
پرسش:تبلیغ کاندیدا‌های مجلس در مساجد چه حکمی دارد؟ بعضا در مساجد حضور پیدا می‌کنند و برنامه‌های خود را می‌گویند و برخی نیز به مساجد مبلغی کمک می‌کنند.
پاسخ:باید مساجد را از مسائل سیاسی جناحی دور نگاه داشت.
پرسش:با توجه به اینکه رای دادن یک وظیفه دینی است و رای گیری در مسجد برگزار میشود برا کسی که عادت ماهانه هست و نمیتواند وارد مسجد شود تکلیف چیست؟ در محل سکونت ما فقط یک شعبه وجود دارد و آن هم در مسجد میباشد کدام تکلیف اولویت دارد؟
پاسخ:لازم است به محل دیگری برود و یا از مسئول مربوطه درخواست کند برگه رای را خارج از مسجد به او بدهد و چنانچه ممکن نباشد و یا مشقت داشته باشد تکلیف از او ساقط میشود.
پرسش:رها کردن درس و مباحثات طلبگی جهت حضور در تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری یا مجلس و یا شورا‌ها چه حکمی دارد؟
پاسخ:برای تبلیغ شرکت در اصل انتخابات مانعی ندارد، ولی بهتر است از تبلیغ شخصی اجتناب کنند.
پرسش:اگر فرد اصلح در انتخابات، احتمال رأی آوردنش کم باشد آیا میتوان برای دفع فرد بدتر، به فرد بد رأی داد (البته منظور از فرد بد، فردیست که اصلح نیست و شانس رقابت با فرد بدتر را دارد)؟
پاسخ:با توجه به آنچه نوشته اید، در صورتی که بدتر بسیار خطرناک باشد و بد این خطرات را ندارد و رأی نیاوردن اصلح تقریبا مورد اطمینان باشد مانعی ندارد
پرسش:آیا میتوان در ایام انتخابات پرده از مبانی غلط فکری، اشتباهات و فساد سیاسی، مالی و یا حتی اخلاقی یک کاندیدا برداشت تا مردم به او رأی ندهند؟
پاسخ:در صورتی که در مقام مشورت برای رأی دادن به آن‌ها باشد اشکالی ندارد، ولی باید صفات آن‌ها را بیان کرد نه توهین و مذمت و تحقیر و یا خدای نکرده تهمت به آن زده شود.
پرسش:حرکت تخریب گرایانه برای تبلیغ انتخابات نمایندگی مجلس، بدون هیچ گونه توهین و نشر اکاذیب چه حکمی دارد؟
پاسخ:تخریب افراد نه در انتخابات و نه در غیر آن، نه با نشر اکاذیب و اهانت و نه بدون آن، جایز نیست
پرسش:استفاده از وجوهات شرعیّه برای تأمین هزینه تبلیغات انتخاباتی چه حکمی دارد؟
پاسخ:این کار مطلقا جایز نیست
پاسخ:بله- ویژگی‌های دینی دارد. باید باتقوا باشد، امین باشد، پاکدامن باشد، مدیر و مدبر باشد، آگاه باشد، خلاصه کسی باشد که هم دنیای مردم را حفظ کند هم دین مردم را حفظ کند. هم کشور را حفظ کند هم مکتب را حفظ کند.
پرسش:رای سفید دادن در انتخابات چه حکمی دارد؟
پاسخ:شما می‌توانید از اشخاص آگاه و متدین و دلسوز کمک بگیرید و همچنین مطالعه سوابق ایشان می‌تواند به شما کمک کند و و اگر به شخص خاصی اعتماد نکردید می‌توانید رأی سفید بدهید، ولی تا جائی که ممکن است رای سفید ندهید.
پرسش:بر اساس شنیده ها، برخی از کاندیدا‌های انتخاباتی جهت پیروزی در میدان انتخابات به طرق مختلف مانند توزیع گوشی تلفن همراه و سیم کارت، پرداخت وجه نقد، توزیع غذای گرم، وعده امتیازات دولتی و غیر آن، اقدام به خرید آرای مردم می‌نمایند؛ شایان ذکر است که این وضعیت به گونه‌ای است که به سمت انتخابات سرمایه داری پیش می‌رود و در صورتی که این امر واقعیت داشته باشد مشکل ساز خواهد بود؛ با توجه به این مطلب، نظر حضرتعالی چه میباشد؟
پاسخ:انتخابات اسلامی با انتخابات غربی مادی بسیار متفاوت است، استفاده از امور مالی و امتیازات مختلف برای خریدن آراء در انتخابات اسلامی مطلقاً جایز نیست و باید جداً از آن پرهیز کرد و کسانی که از این گونه طرق کسب آراء کنند، مشروعیت آن‌ها زیر سؤال است، و رأی دهندگانی که با این امور به افرادی رأی می‌دهند که صلاحیت ندارند نیز از نظر شرعی مرتکب خلاف شرع شده اند. اصولاً توسل به این امور دلیل برعدم صلاحیت است. برادران و خواهران عزیز مراقب باشند سرنوشت نظام و کشورشان را با هیچ چیز مبادله نکنند و حتی در تبلیغات انتخاباتی خود از روش‌های غربی استفاده نکنند
پرسش:اگر کسی در رای گیری برای انتخاب فردی برای سمت خاص به فرد شایسته‌تر رای ندهد و به فرد دیگری رأی دهد از نظر شرع حکم این کار او چیست؟
پاسخ:مرتکب کار خلافی شده و نباید در آینده تکرار کند.
پرسش:درانتخابات فقط باید به ((اصلح)) رای داد یا به ((صالح مقبول)) هم میتوان رای داد منظور جایی است که اصلح هم میباشد، اما مردم او را نمی‌شناسند و رأی نمی‌آورد؟
پاسخ:در این فرض صالح مقبول مقدم است.
پرسش:اکر کسی را اصلح دانستیم و برای نظام و إنقلاب مفید بود آیا واجب است برای او تبلیغ کنیم؟
پاسخ:در فرض سوال تبلیغ برای چنین شخصی خوب است.
پرسش:آیا عدم شرکت در انتخابات از نظر دینی اشکال دارد؟ اگر این گونه است انداختن رأی سفید چه حکمی دارد؟
پاسخ:شرکت نکردن در انتخابات جایز نیست و اگر به شخص خاصی اعتماد نکردید می‌توانید رأی سفید بدهید؛ ولی تا جائی که ممکن است رای سفید ندهید.
پرسش:با توجه به این که زن جهت شرکت در انتخابات می‌بایست از منزل خارج شود آیا واجب است از شوهر اجازه بگیرد؟ و اگر شوهر به همسرش اجازه شرکت در انتخابات را ندهد یا رضایت نداشته باشد تکلیف زن چیست؟
پاسخ:زنان در چند مورد بدون اجازه شوهر مى توانند از منزل خارج شوند از جمله براى رأى دادن در انتخابات و یا شرکت در راهپیمایى هاى ضرورى.
پرسش:در ایام انتخابات جهت شناخت کاندیدای مناسب، می‌بایست نواقص و عیوب و امتیازات آن‌ها را در گذشته و حال تفحص کرد تا فرد لایق را پیدا نمود، آیا صحبت کردن پشت سر کاندیدا‌ها برای انتخاب فرد اصلح، جایز است؟
پاسخ:در صورتی که در مقام مشورت برای رأی دادن به آن‌ها باشد اشکالی ندارد، ولی باید صفات آن‌ها را بیان کرد نه توهین و مذمت و تحقیر و تخریب و یا خدای نکرده تهمت به آن‌ها زده شود.
پرسش:در رقابتی که بین کاندیدا‌ها وجود دارد و وعده‌هایی که داده میشود، تا چه اندازه کاندیدا‌ها مجازند وعده دهند؟ آیا مجازند وعده فراتر از اختیاراتشان بدهند؟
پاسخ: قطعا جایز نیست وعده‌های فراتر از اختیار بدهند، یا درو غ بگویند، یا کاری که میدانند نمیشود آن را مطرح کنند. ما اسم این را تدلیس میگوییم؛ نوعی تدلیس است. یعنی خلاف گویی و کار را بر مردم مشتبه ساختن این کار جایز نیست.
کاندیدا‌ها باید وعده‌هایی بدهند که میتوانند انجام دهند یا در توان آن‌ها هست که انجام بدهند. بعضی جا‌ها میتوانند بگویند امیدوارم بتوانم فلان کار را بکنم؛ در صورتی که واقعا امیدواری باشد. اگر امیدوار نباشد، بگوید امیدواریم؛ آن هم دروغ و تدلیس است؛ بنابراین باید وعده‌هایی بدهند که امکان انجام آن را داشته باشند.
پرسش:در زمان تبلیغات انتخابات هستیم و به طور طبیعی ممکن است شایعاتی در مورد برخی کاندیدا‌ها و یا شخصیت‌های نظام مطرح شود، می‌خواهم حکم شایعه‌سازی و شایعه‌پراکنی را بدانم؟
پاسخ:شایعه سازی و شایعه پراکنی، مطلقا در اسلام جایز نیست. در قرآن در دو سه جا صریحا این معنا تحریم شده إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ الْفَاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ. در جا‌های دیگر هم هست که شایعه پراکنی ممنوع است. منظور از شایعه پراکنی این است که چیزی که ثابت نیست، من برای شما بگویم، شما برای دیگری بگویی که سطح جامعه را فرا بگیرد. در حالی که مطلبی است که ثابت نیست. این در اسلام مطلقا ممنوع است. گفتم، از گناهانی است که در قرآن تصریح به عذاب شده که ما میگوییم گناه کبیره است. گناهی است که در قرآن صریحا عذابی درباره آن ذکر شده. شایعه پراکنی جزء گناهان کبیره است.
پرسش:تهمت زدن یک کاندیدا به کاندیدای دیگر یا افراد عادی به کاندیدای دیگر چه حکمی دارد؟
پاسخ:تهمت زدن خواه درباره افراد عادی باشد یا در مورد کاندیدا‌ها باشد، حرام است و باید برادران، خواهران فراموش نکنند حق الناس ایجاد میشود. اگر تهمتی بزند باید برود جبران کند. یعنی به تمام کسانی که این تهمت را گفته بگوید: اشتباه کردم، دروغ گفتم و از صاحبش هم حلیت بطلبد. بار تهمت و مسئولیت تهمت خیلی سنگین است. برادران و خواهران مراقب باشند خدای نکرده در دام شیطان هوای نفس نیافتند و تهمت به کسی نزند که جبران تهمت به این آسانی نمیشود.
پرسش:تبلیغ کاندیدا‌های مجلس در مساجد چه حکمی دارد؟ بعضا در مساجد حضور پیدا می‌کنند و برنامه‌های خود را می‌گویند و برخی نیز به مساجد مبلغی کمک می‌کنند.
پاسخ:باید مساجد را از مسائل سیاسی جناحی دور نگاه داشت.
پرسش:با توجه به اینکه رای دادن یک وظیفه دینی است و رای گیری در مسجد برگزار میشود برا کسی که عادت ماهانه هست و نمیتواند وارد مسجد شود تکلیف چیست؟ در محل سکونت ما فقط یک شعبه وجود دارد و آن هم در مسجد میباشد کدام تکلیف اولویت دارد؟
پاسخ:لازم است به محل دیگری برود و یا از مسئول مربوطه درخواست کند برگه رای را خارج از مسجد به او بدهد و چنانچه ممکن نباشد و یا مشقت داشته باشد تکلیف از او ساقط میشود.
پرسش:رها کردن درس و مباحثات طلبگی جهت حضور در تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری یا مجلس و یا شورا‌ها چه حکمی دارد؟
پاسخ:برای تبلیغ شرکت در اصل انتخابات مانعی ندارد، ولی بهتر است از تبلیغ شخصی اجتناب کنند.
پرسش:اگر فرد اصلح در انتخابات، احتمال رأی آوردنش کم باشد آیا میتوان برای دفع فرد بدتر، به فرد بد رأی داد (البته منظور از فرد بد، فردیست که اصلح نیست و شانس رقابت با فرد بدتر را دارد)؟
پاسخ:با توجه به آنچه نوشته اید، در صورتی که بدتر بسیار خطرناک باشد و بد این خطرات را ندارد و رأی نیاوردن اصلح تقریبا مورد اطمینان باشد مانعی ندارد
پرسش:آیا میتوان در ایام انتخابات پرده از مبانی غلط فکری، اشتباهات و فساد سیاسی، مالی و یا حتی اخلاقی یک کاندیدا برداشت تا مردم به او رأی ندهند؟
پاسخ:در صورتی که در مقام مشورت برای رأی دادن به آن‌ها باشد اشکالی ندارد، ولی باید صفات آن‌ها را بیان کرد نه توهین و مذمت و تحقیر و یا خدای نکرده تهمت به آن زده شود.
پرسش:حرکت تخریب گرایانه برای تبلیغ انتخابات نمایندگی مجلس، بدون هیچ گونه توهین و نشر اکاذیب چه حکمی دارد؟
پاسخ:تخریب افراد نه در انتخابات و نه در غیر آن، نه با نشر اکاذیب و اهانت و نه بدون آن، جایز نیست
پرسش:استفاده از وجوهات شرعیّه برای تأمین هزینه تبلیغات انتخاباتی چه حکمی دارد؟
پاسخ:این کار مطلقا جایز نیست
منبع: [ 1 ]
