قرص باکلوفن؛ عوارض و تداخل دارویی

به گزارش «تابناک»، قرص باکلوفن ضداسپاسمی است که برای درمان درد‌های عضلانی، مانند اسپاسم، درد و سفتی ماهیچه‌ها به‌کار می‌رود. این درد‌ها بیشتر مواقع ناشی از بیماری‌هایی، چون ام اس، جراحات و دیگر اختلال‌های مربوط به نخاع هستند. این دارو یا به‌طور مستقیم به نخاع فرد تزریق یا به صورت خوراکی مصرف می‌شود.

تذکر مهم
وقتی برای انجام دادن فعالیت‌هایی خاص به تمرکز ماهیچه‌ای نیاز دارید تا در حرکات‌تان تعادل داشته باشید، باکلوفن مصرف نکنید. در ضمن پیش از رانندگی و کار با انواع ماشین‌آلات بررسی کنید که داروی باکلوفن چه اثری روی شما می‌گذارد. اگر دچار خواب‌آلودگی‌ می‌شوید، هنگام کار با ماشین‌آلاتی که دقت زیاد لازم دارند، این قرص را مصرف نکنید.

همچنین مصرف باکلوفن را به‌طور ناگهانی قطع نکنید، در غیر این صورت ممکن است علائم ناخوشایندی را تجربه کنید.

 

عارضه جانبی رایج این دارو، سرگیجه است و از عوارض دیگر آن می‌توان به ضعف عضلانی، گیجی،  سردرد و تهوع اشاره کرد. در ادامه، فهرست کاملی از عوارض جانبی داروی باکلوفن ارائه شده است.

باکلوفن به شکل پودر یا قرص‌های خوراکی تهیه می‌شود. برای درست کردن سوسپانسیون (مایع) باکلوفن، از پودر این دارو استفاده می‌شود. این دارو به صورت تزریق درون نخاع هم استفاده می‌شود.

باکلوفن می‌تواند عوارض ناخوشایندی به همراه داشته باشد. البته تمام این عوارض ممکن است رخ ندهند، اما با رخ دادن هر کدام از آن‌ها باید فورا به پزشک‌تان مراجعه کنید.

عوارض شایع هنگام مصرف بیش از حد دارو

گیجی.
سرگیجه یا سبکی سر.
خواب‌آلودگی.
تهوع.
ضعف غیرمعمول به‌ویژه ضعف عضلانی.
عوارض نادر هنگام مصرف داروی بیش از حد مجاز.
درد شکمی یا معده یا نارحتی در این قسمت از بدن.
عدم تعادل، لرزش یا داشتن مشکلات دیگر در کنترل ماهیچه‌ها.
یبوست.
اسهال.
ایجاد اشکال یا درد هنگام ادرار یا کاهش مقدار ادرار.
تکرر یا ناتوانی در کنترل ادرار.
سردرد.
بی‌اشتهایی.
فشار خون پایین.
درد مفاصل یا عضلانی.
احساس کرختی یا مورمور شدن در دست و پاها.
تپش شدید ضربان قلب.
مشکلات جنسی در مردان.
مشکلات گفتاری.
گرفتگی بینی.
ورم قوزک‌های مچ پا و دست.
اشکال در به خواب رفتن.
سفتی بی‌دلیل ماهیچه‌ها.
هیجان غیرمعمول.
خستگی غیرمعمول.
اضافه وزن.

پس از متوقف کردن مصرف قرص باکلوفن ممکن است هنوز برخی از عوارض باقی بمانند. اگر هر یک از عوارض زیر حتی پس از قطع مصرف این دارو، برطرف نشدند، فورا با پزشک معالج‌تان تماس بگیرید:
تشنج.
توهم.
افزایش اسپاسم، گرفتگی یا سفتی در ماهیچه‌ها.
تغییرات روحی یا
عوارض جانبی نادر یا کمتر شایع
ادرار تیره یا خون‌آلود.
درد قفسه سینه.
غش کردن.
توهم (دیدن یا شنیدن چیز‌هایی که وجود ندارند).
افسردگی روحی یا دیگر تغییرات خلقی.
زنگ زدن یا وزوز گوش.
جوش یا خارش پوستی.
علائم ناشی از مصرف بیش از حد مجاز.
دوبینی یا تاری دید.
تشنج.
ضعف شدید عضلانی.
تنگی نفس یا به سختی نفس کشیدن.
استفراغ.

برخی از عوارض جانبی باکلوفن آن‌قدر جدی نیستند که لازم باشد به پزشک مراجعه کرد. این عوارض در طول مدت درمان، وقتی که بدن، خود را با دارو تطبیق می‌دهد، به‌مرور برطرف می‌شوند. همچنین در صورت نبود پزشک، پرستار‌های متخصص هم می‌توانند روش‌های پیشگیری یا کاهش برخی از این عوارض را به شما آموزش دهند.

 

بیماران قلبی ـ عروقی
شایع (۱ تا ۱۰درصد): فشارخون بسیار پایین، فشارخون بالا، کاهش عملکرد مناسب قلبی ـ عروقی، ورم محیطی.
به‌ندرت (کمتر از ۰،۱ درصد): ضربان نامنظم قلب، تپش شدید قلب، احساس درد در قفسه سینه.
احتمال بروز عوارضی که هنوز گزارش نشده‌اند: بیماری برادیکاردی (کاهش ضربان قلب)، کاهش فشارخون ارتوستاتیک (کاهش فشارخون به‌محض ایستادن).

 

پوستی
شایع: (۱ تا ۱۰درصد): جوش، هیپرهیدروز (تعریق بیش‌ازحد و غیرطبیعی)، کهیر یا خارش، تورم صورت.
نادر: (۰.۱ درصد تا ۱ درصد): طاسی، تعریق بسیار.
احتمال بروز عوارضی که هنوز گزارش نشده‌اند: جوش، تعریق، درماتیت تماسی آلرژیک، زخم پوستی.

غدد درون‌ریز
شایع (۱ تا ۱۰ درصد): کیست‌های تخمدان بزرگ در ۴ درصد از زنان پس از یک سال مصرف قرص باکلوفن.

بیماری‌های گوارشی
بسیار شایع (۱۰ درصد یا بیشتر): تهوع (به‌ویژه هنگام شروع درمان) (تا ۱۱درصد).

شایع: (۱ تا ۱۰ درصد): خشکی دهان، اختلال سیستم گوارشی، یبوست، اسهال، استفراغ، افزایش بزاق دهان.

غیرشایع (۰،۱ تا ۱ درصد): دیسفاژی (اختلال در بلع)، انسداد روده، کاهش حس چشایی.

نادر: (کمتر از ۰،۱ درصد): درد‌های شکمی کولیکی، بی‌اشتهایی.

احتمال بروز عوارضی که هنوز گزارش نشده‌اند: خونریزی دستگاه گوارش.

سیستم ادراری ـ تناسلی

بسیار شایع (۱۰ درصد یا بیشتر): احتباس ادرار (تا ۱۲ درصد).

شایع (۱ تا ۱۰ درصد): بی‌اختیاری ادرار، اختلال در ادرار، اختلال در عملکرد جنسی، تکرر ادرار، شب‌ادراری، سوزش ادرار.

نادر (کمتر از ۰،۱ درصد): اختلال نعوظ.

احتمال بروز عوارضی که هنوز گزارش نشده‌اند: انزال ناهنجار، کم‌ادراری، عفونت مهبل.

خون‌شناسی
احتمال بروز عوارضی که هنوز گزارش نشده‌اند: لکوسیتوز یا افزایش بسیار گلبول‌های سفید، جوش‌های پتشی (ناشی از اختلال در انعقاد خون).

مشکلات کبدی

نادر (کمتر از ۰،۱ درصد): اختلال در عملکرد کبد؛ مثلا افزایش ترشح آنزیم آسپارتات ترانس‌آمیناز (افزایش این آنزیم در کبد از علائم بارز آسیب کبدی است).

ایمنی‌شناسی

شایع (۱ تا ۱۰ درصد): ذات‌الریه.

غیرشایع (۰،۱ تا ۱ درصد): گندخونی.

مشکلات سوخت‌وسازی
شایع: (۱ تا ۱۰ درصد): کم‌شدن اشتها.

احتمال بروز عوارضی که هنوز گزارش نشده‌اند: افزایش قند خون.

مشکلات عضلانی ـ اسکلتی

بسیار شایع (بیشتر از ۱۰ درصد): هیپوتونی (تا ۵۲ درصد؛ این بیماری کاهش تنوس ماهیچه اسکلتی است که باعث اختلال در عملکرد طبیعی ماهیچه‌های بدن می‌شود. نتیجه این بیماری ضعف ماهیچه‌ای است)، احساس ضعف در اندام‌های پایینی بدن (تا ۱۵درصد)، اختلال در راه‌رفتن و تعادل.

شایع (۱ تا ۱۰ درصد): ضعف ماهیچه‌ای، درد ماهیچه‌ای، احساس ضعف در اندام‌های بالایی بدن، کمردرد، هیپرتونی (افزایش تنوس ماهیچه اسکلتی).

سیستم عصبی

بسیار شایع (۱۰ درصد یا بیشتر): خواب‌آلودگی (تا ۲۸درصد)، کسالت سنگین (تا ۱۸درصد)، سردرد (تا ۱۶درصد)، تشنج (به‌ویژه هنگام قطع درمان) (تا ۱۵ درصد)، بیهوشی ملایم، سرگیجه (تا ۱۲درصد).

شایع (۱ تا ۱۰درصد): خستگی، آتاکسی (ناهماهنگی یا بی‌نظمی حرکات عضلات)، لرزش، سبکی سر، رخوت، خستگی، کرختی، خارش، حس خارش و سوزش، لکنت کلام، بی‌حالی، هیپرتونی و گزگز اندام.

نادر (کمتر از ۰،۱ درصد): دیس‌آرتری (نوعی اختلال تکلم حرکتی است که ناشی از آسیب به نورون‌هاست)، دیسگوسیا (وجود مزه‌ای دائمی در دهان که مزه‌های دیگر را پوشش می‌دهد)، سنکوپ یا غش‌کردن، دیسکینزی (نوعی اختلال حرکتی است که اغلب شامل کندی حرکات ارادی یا حرکات مکرر غیرارادی مانند تیک است)، کما، علائم خطرناک بالقوه ترک دارو (به‌ویژه قطع ناگهانی دارو).

چشمی

شایع (۱ تا ۱۰درصد): نیستاگموس (حرکات منظم و نوسانی و مکرر چشم در یک یا چند منطقه بینایی که به‌طور غیرارادی رخ می‌دهد)، نقص در بینایی، تاری دید، دوبینی، اختلال در تطابق چشم، تنبلی چشم.

روحی و روانی

شایع (۱ تا ۱۰ درصد): حالت گیجی، توهم، افسردگی، بی‌خوابی، حالت سرخوشی، کابوس، تغییر شخصیتی.

غیرشایع (۰،۱ تا ۱درصد): نقص یا ازدست‌دادن حافظه، افکار خودکشی، اقدام برای خودکشی.

نادر (کمتر از ۰،۱ درصد): هیجان.

کلیوی

بسیار نادر (کمتر از ۰،۰۱ درصد): سنگ‌کلیه.

تنفسی

شایع (۱ تا ۱۰‌درصد): مشکلات تنفسی، کم‌تنفسی (به‌طوری‌که مقدار اکسیژن خون از مقدار عادی آن کمتر می‌شود)، تنگی‌نفس، کنددمی (کاهش تعداد تنفس)، احساس فشار در قفسه سینه.

مشکلات دیگر

شایع: (۱ تا ۱۰درصد): وزوز گوش، درد، سستی و ضعف.

غیرشایع: (۰،۱ تا ۱درصد): صدمات تصادفی، کاهش وزن.

بسیار نادر (کمتر از ۰،۰۱ درصد): هیپوترمی (یا سرمازدگی).

احتمال بروز عوارضی که هنوز گزارش نشده‌اند: سندرم ترک دارو (مجموعه‌ای از علائم ناشی از قطع یا کاهش دوز انواع داروها)، صدمات تصادفی، کاهش وزن.

غیرشایع (۰،۱ تا ۱ درصد): خون‌ریزی زیر سخت‌شامه‌ای (سخت‌شامه خارجی‌ترین لایه پوشاننده سیستم عصبی مرکزی است).

دوز و روش مصرف باکلوفن و نکات مربوط به آن
مقدار مصرف این دارو باتوجه‌به موارد زیر تعیین می‌شود:

سن فرد.
بیماری در حال درمان.
شدت بیماری.
احتمال وجود بیماری‌های دیگر.
چگونگی واکنش به مصرف اولین دوز دارو.

روش دقیق مصرف این دارو توسط پزشک تعیین می‌شود. مطابق با دستورات نسخهٔ تجویزی‌تان این دارو را مصرف کنید. گاهی‌اوقات پزشک، برای رسیدن به بهترین نتیجه، مقدار مصرف دارو را تغییر می‌دهد. نباید باکلوفن را بیشتر یا کمتر از مقدار توصیه‌شده مصرف کنید. سازنده باکلوفن توصیه کرده است که نباید روزانه بیش از ۸۰ میلی‌گرم از این دارو مصرف کرد.

سوسپانسیون خوراکی (مایع) باکلوفن را پیش از مصرف کاملا تکان دهید. سپس با استفاده از سرنگ مدرج یا ابزار‌هایی که مقدار دقیق دارو را تعیین می‌کنند، آن را مصرف کنید (هرگز از قاشق استفاده نکنید).

باکلوفن باید در دمای اتاق نگهداری شود و از رطوبت و حرارت دور بماند.

شکل و مقدار واحد داروی باکلوفن
شکل: قرص خوراکی

واحد: ۱۰ و ۲۰ میلی‌گرم

مقدار مصرف برای اسپاسم‌های ماهیچه‌ای
مقدار در بزرگ‌سالان (۱۸ سال و بالاتر) و در کودکان (۱۲ تا ۱۷ساله)
شروع مصرف: مصرف این دارو در بزرگ‌سالان و کودکان معمولا بر اساس برنامه زیر شروع می‌شود:

روز‌های اول تا سوم: ۵ میلی‌گرم، سه بار در روز.

روز‌های چهارم تا ششم: ۱۰ میلی‌گرم، سه بار در روز.

روز‌های هفتم تا نهم: ۱۵ میلی‌گرم، سه بار در روز.

روز‌های دهم تا دوازدهم: ۲۰ میلی‌گرم، سه بار در روز.

افزایش مقدار مصرف دارو: پزشک‌تان، به‌تدریج و هر سه روز یک بار، مقدار داروی‌تان را افزایش می‌دهد و ممکن است این افزایش تا زمانی که لازم باشد ادامه یابد.

حداکثر مقدار مصرف دارو: حداکثر مقدار مصرف باکلوفن در روز ۸۰ میلی‌گرم و در چهار نوبت ۲۰میلی‌گرمی است.

کودکان (۰ تا ۱۱ ساله)
به‌دلیل اینکه اثر باکلوفن در کودکان زیر ۱۱ سال بررسی نشده است، نباید این دارو را برای این گروه سنی تجویز کرد.

اگر علائم و ناراحتی‌های ماهیچه‌ای شما بهتر نشد یا حتی بدتر شد، حتما به پزشک مراجعه کنید. البته مصرف این دارو را نباید به یک‌باره قطع کرد، زیرا ممکن است به علائم ناخوشایندی مانند توهم یا تشنج مبتلا شوید. توقف مصرف این دارو باید با کمک پزشک انجام شود.

مصرف بیش از حد مجاز دارو

هنگام مصرف بیش از حد مجاز دارو، به‌سرعت خود را به اورژانس برسانید.
از علائم مصرف بیش از حد مجاز دارو، می‌توان به ضعف عضلات،  استفراغ،  سرگیجه، باز یا بسته شدن مردمک چشم، تنفس ضعیف یا کوتاه، تشنج یا به کما رفتن اشاره کرد.

مواقع پرهیز از مصرف باکلوفن

همان‌طور که گفته شد، هنگامی که به تونوس ماهیچه‌ای نیاز دارید، نباید این دارو را مصرف کنید. معمولا تونوس ماهیچه‌ای نامناسب، فرد را از نظر حرکتی و تعادل به خطر می‌اندازد.
مصرف نوشیدنی‌های الکلی، همزمان با مصرف این دارو عوارض جدی و خطرناکی دارد. همچنین باکلوفن اثر بدی روی قدرت تفکر و واکنش‌هایتان می‌گذارد. اگر قصد رانندگی یا انجام کار‌هایی را دارید که نیازمند دقت و هوشیاری هستند، مراقب باشید.

تداخل دارویی باکلوفن

مصرف باکلوفن همراه با دارو‌های دیگر موجب خواب‌آلودگی یا کندی تنفس می‌شود و می‌تواند عوارض جانبی خطرناکی به وجود آورد یا حتی موجب مرگ شود.

اگر هریک از دارو‌های زیر را مصرف می‌کنید، پزشک‌تان را مطلع سازید:

مسکن‌های اپیوئیدی.
قرص‌های خواب آور.
شل‌کننده ماهیچه‌ها.
دارو‌های ضد افسردگی، اضطراب یا اختلال دوقطبی.
دارو‌های تشنج.
دارو‌های فشار خون.
از دارو‌های دیگر که با قرص باکلوفن دچار تداخل می‌شوند، می‌توان به ویتامین‌ها و دارو‌های گیاهی اشاره کرد.
کاهش‌دهنده‌های سیستم عصبی مرکزی

اگر همراه با قرص باکلوفن هریک از دارو‌های زیر را مصرف کنید، ممکن است گرفتار خواب‌آلودگی بیشتری شوید. این دارو‌ها عبارت‌اند از:
بنزودیازپین مانند تریازولام و میدازولام.
دارو‌های مخدر مانند اکسی‌کدون و کدئین.
موارد خاص و نکات احتیاطی مصرف قرص باکلوفن
پیش از مصرف قرص باکلوفن باید خطرات و عوارض احتمالی آن بررسی شود. تصمیم‌گیری در مورد مصرف این قرص، به تشخیص دکتر و البته تصمیم خودتان بستگی دارد. هنگام مصرف باکلوفن به موارد زیر توجه کنید:
‌می‌توانید قرص باکلوفن را با یا بدون غذا مصرف کنید.
اگر این دارو معده‌تان را اذیت کرد، آن را حتما با غذا یا همراه شیر بخورید.
این قرص را می‌توانید به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید.
باکلوفن را در دمای ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد نگه دارید.

۱. حساسیت‌ها
اگر به باکلوفن حساسیت دارید، نباید آن را مصرف کنید. همچنین در صورت مبتلا بودن به هریک از مشکلات زیر، پزشک خود را در جریان بگذارید:

بیماری‌های کلیوی.
زخم معده.
صرع یا اختلال‌های تشنجی دیگر.
بیماری پارکینسون، فلج مغزی، اختلال‌های روماتیسمی.
اختلال‌های ذهنی مانند شیزوفرنی یا اختلال دوقطبی.
دیابت.
پرفشاری خون.
سکته مغزی یا وجود لخته خون.
یا در حال مصرف دارو‌های مسکن (اپیوئید) هستید.

۲. زنان و زنان باردار
استفاده از باکلوفن ممکن است خطر ایجاد کیست تخمدان را افزایش دهد. اگر مستعد ابتلا به کیست هستید، با پزشک‌تان مشورت کنید.

هنوز اثر باکلوفن روی زنان باردار بررسی نشده است؛ اما اگر باردار هستید یا در دوران مصرف این دارو باردار شدید، حتما پزشک‌تان را مطلع کنید.

در ضمن مشخص نیست که آیا باکلوفن از طریق شیر مادر به کودک شیرخوار منتقل می‌شود و به او صدمه می‌زند یا نه. با این حال اگر نوزادتان را شیر می‌دهید، پیش از مصرف باکلوفن حتما با پزشک‌تان در این خصوص مشورت کنید.

۳. کودکان
کودکان زیر ۱۲ سال نباید از این دارو استفاده کنند.

۴. هنگام سفر
هنگام سفر داروی‌تان را همراه خود ببرید. اگر با هواپیما سفر می‌کنید، دارو را در کیف‌دستی‌تان بگذارید.
نگران دستگاه‌های اشعه ایکس فرودگاه نباشید: دارو صدمه‌ای نمی‌بیند.
نسخه تجویزی‌تان را همراه خود داشته باشید تا در صورت لزوم بتوانید آن را به کارکنان فرودگاه نشان دهید.
داروی باکلوفن را جایی قرار دهید که در معرض هوای بسیار گرم یا بسیار سرد قرار نگیرد.

 

فراموش کردن یک نوبت مصرف داروی باکلوفن
به محض اینکه به یاد آوردید، دارویتان را مصرف کنید. اما اگر به مصرف نوبت بعدی دارو نزدیک شده‌اید، صبر کنید و در نوبت بعدی، دارویتان را مصرف کنید. به‌جای نوبت فراموش‌شده هرگز داروی اضافی نخورید.

جایگزینی برای قرص باکلوفن
برای درمان بیماریِ شما ممکن است دارو‌های دیگری هم وجود داشته باشد که به‌جای باکلوفن استفاده کنید و آن‌ها برای شما بهتر باشند. می‌توانید این موضوع را با پزشک مطرح کنید و نظر او را جویا شوید.

بررسی‌های بالینی
هنگام مصرف داروی باکلوفن امکان دارد که پزشک وضعیت سلامتی‌تان را بررسی کند تا مطمئن شود که این دارو به شما صدمه‌ای نمی‌زند. به همین دلیل، امکان دارد لازم باشد آزمایش خون بدهید یا عملکرد کلیه‌های‌تان بررسی شود. اگر کلیه‌ها درست کار نکنند، مقدار مصرف این دارو کم خواهد شد.

کلام آخر
یادتان باشد که باکلوفن را از دسترس کودکان، دور نگه د‌ارید و هرگز مصرف آن را به دیگری توصیه نکنید. در ضمن، این دارو را حتما با نظر پزشک مصرف کنید.