شورای شهر سیاسی بهتر است یا شورای شهر تخصصی؟
شبیه ترین نهاد به شورای شهر مجالس قانونگذاری کشورها می باشد. در جمهوری اسلامی ایران نیز شهرداری و شورای شهر نقشی همچون مجلس شورای اسلامی و دولت البته در ابعادی کوچکتر و محدود به مسائل محلی دارد.
دو کارکرد اصلی "نظارت" و "قانونگذاری" وظایف اصلی مجلس شورای اسلامی است که تقریباً همان وظایف را نیز شورای اسلامی شهر در ابعاد محلی خواهد داشت. در موضوع نظارت تفاوت چندانی میان این دو نهاد وجود ندارد چراکه هردو بر واحدهای اجرا کننده قوانین و مقررات نظارت خواهند داشت.
درخصوص قانونگذاری نیز هرچند که مصوبات مجلس نام "قوانین عادی" را يدك ميكشند و در سلسله مراتب قواعد حقوقی در مرتبه دوم ارزش پس از قانون اساسی است ولی صرفنظر از جایگاه مصوبات هر یک از دو نهاد، که مصوبات شورای اسلامی شهر بعلت محدوده اعمال كه به محدوده شهری خاص اختصاص داشته و همچنين بخاطر ماهيت آنها از جایگاهی به مراتب پایین تر نسبت به قوانین عادی برخوردارند، کارکرد قاعده گذاری یا تصمیم سازی را نیز می توان با قدری اغماض در ردیف وظیفه قانونگذاری مجلس دانست.
مجلس در هر دو تکلیف قانونگذاري و نظارت خود دارای اوصاف "شمولیت" و "عمومیت" است. بدین معنی که نمایندگان مجلس در مورد تمام مسائل موجود کشور و برای تمامی شهروندان و محدوده جغرافیایی کل کشور حق وضع قانون و نظارت بر اجرای آن را خواهند داشت. از اینرو می توان جایگاه نمایندگی را به سبب اينكه يكي از كاركردهاي قواي حاكميتي يعني قوه مقننه را اعمال مينمايد،جایگاهی کاملاً سیاسی دانست. ولی آیا چنین تحلیلی نسبت به شورای شهر می تواند آنرا دارای وصف سیاسی نماید.
برای پاسخ به این سوال با تدقیق در اصل يكصدم قانون اساسی، مشاهده می شود که در راستای امر "تمرکز زدايي" مجوز قاعده گذاری شورای اسلامی شهر و روستا را صرفاً محدود به زمینه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی و آموزشی دانسته و وظیفه نظارت آن را محدود به اداره امور روستا، بخش، شهر، شهرستان، استان و محدوده سرزميني آنها نموده است. بنابراین قانون اساسی به عنوان مهمترین سند و ميثاق کشور هیچ اشاره اي به حوزه سیاسی برای زمینه فعالیت شورای شهر نكرده است چرا که اساساً امور سیاسی حائز ماهیتي عمومی بوده و از توان نهادهای محلي خارج خواهند بود.
با این توضیح پاسخ به سوال شايد قدری سهل و ممتنع بنظر برسد. سهل از آن جهت که قانون اساسی بصورت صريح و روشن شوراها اسلامي شهر و روستا را دارای کارکردی غیرسیاسی دانسته و ممتنع نيز از آن بابت که با وجود چنين صراحتي در قانون اساسي نقش احزاب و گروههای سیاسی در شکل گیری و عمل شوراها غیرقابل کتمان است. شورای شهر ماهیتاً نهادی غیر سیاسی بوده که می بایست پتانسيلها و چالشهای شهر را شناسایی کرده و پر بدیهی است که در انجام چنین امر مهمی نيز متخصصین قابلیت بیشتری خواهند داشت.
چرا که بدلیل شناخت بهتر موضوعات شهری و ارتباط با بدنه اجرایی مدیریت شهری به انجام آن اشراف کاملتری خواهند داشت. از طرف دیگر نقش سیاسیون نیز بدلیل تشکیلات سیاسی آنها و ارتباطشان با احزاب و حوزه های قدرت سياسي می تواند نقشی راهبردی و گره گشا در استفاده بهتر از ظرفیتهای حاکمیتی و بالتبع ارتقاي توان مديريت شهري در اداره شهر و همچنین هماهنگی بیشتر میان سیاستهای محلی و اسناد بالادستی و ملي خواهد بود. شایسته تر آن خواهد بود که بگوئیم نهاد شورای اسلامی شهر نه نهادی صرفاً سیاسی كه اعضايش به كلي سياسي باشند و نه نهادی صرفاً غیرسیاسی است كه سياسيون را در آن كار نباشد. بلکه نهادی است که در سایه همکاری و تعامل موثر عناصر کارآمد سیاسی و تخصصی،البته با حفظ اكثريت متخصصين،می تواند زمینه ساز بالاترین خدمات به حوزه شهر و شهروندان آن باشد.
*کارشناس مدیریت شهری
منطورشون از تخصص وافراد متخصص تحصیلکرده های دانشگاههای مجازی و غیر حضوری و با اساتید آجیلی هست؟ كاملا بجا با سلامشورای شهر و روستا ابتدائی ترین نهاد زمینه ساز مشارکت مردم در حل امور است. دو آفت بزرگ در این سال ها گریبانگیر آن شده است و زمینه بی اعتمادی مردم به اجرای اصل مترقی قانون اساسی گردیده است
آفت اول:
سیاسی شدن شوراها به ویژه در شهرهای بزرگ . با پذیرش این که شورای شهر تخصص رسیدگی به امور فرهنگی ، اجتماعی، عمرانی و شهری و ... را نیاز دارد ، باندی و جناحی و سیاسی کردن آن بزرگترین اشتباهی بود که سیاسیون در اجرای قانون شوراها مرتکب شدند. جفایی بود که بر شوراها وارد شد. صرفاً تخصص و سلامت کاری باید ملاک باشد.
آفت دوم:
ضعیف النفس ظاهر شدن تعدادی از اعضای شوراها در شهرهای مختلف که به دستگیری و زندان و انحلال شوراها انجامید و در پاره ای از موارد اعضای شورا با استفاده از رانت اطلاعاتی امتیازهای ویژه ای کسب نمودند و این تصور پیش آمد که نامزدان ورود به شورا در صدد دستیابی به رانت و امتیاز هستند و نه حل مشکلات شهر و روستا.
به هر روی اگر دو آسیب فوق الذکر زدوده شود می توان امیدوار بود زمینه های اجرای حکومت مردم بر مردم در حال نهادینه شدن است.
با تشکرو سپاس.
| 
بسیار عالی و بجا توضیح داده شده است. | به نکات ظریفی اشاره شده است. آقای تقوی زاده اصل ممنون
شورای شهر سیاسی بهتر است یا شورای شهر تخصصی؟شورای شهر بیسواد
دقیقا مثل اینهایی که...........
بدترين شوراي شهر تهران، شوراي بي تخصص كنوني است كه انشالله در سال 1400 عوض بشن تا شهر دوباره جون بگيره شورای شهر سیاسی بهتر است یا شورای شهر تخصصی؟باید به مسئولین از رده پائین تا بالا نگاه کرد که برای پیشرفت و ترقی کشور افرادمتخصص در مسند کار هستند یا سیاسی ؟ که با ملاحظه نتایج پیشرفت یا عدم پیشرفت جوابتان مشخص میشودطبیعتا"شورای شهر هم ازاین قاعده مستثنی نیست
باسلامهیچ کدام،
متاسفانه جناحی عمل کردن که از زمان احمدی نژاد به شدت آن افزوده شد تاثیرات مخربی بر آینده کشور خواهد داشت .یکی از نتایج این قطب بندی مجلس فعلی است که صرفا بر اساس گرایشات جناحی شکل گرفته است و تا کنون هیچگونه خروجی مثبتی بداشته است . شورای شهر ، برای شهرهای زیر یکصد هزار نفر مضر است چون همه چیز خانوادگی و دوستی رفاقتی و رانتی می شود ولی شورای روستا خوب است چون مردم میتوانندصدای روستا را به مرکز استان برسانند.