طرح مجلس براي انتخاب مستقيم شهرداران
بعد از مدت‌ها بحث پیرامون ضرورت انتخاب مستقیم شهرداران شهرهای با جمعیت بالای 200هزار نفر از سوی مردم در جلسه دیروز مجلس طرحی از سوی نمایندگان تقدیم هیات رئیسه شد که در صورت تصویب آن مردم حق خواهند داشت در کنار اعضای شوراهای کلانشهرهای عمده کشور،به صورت مستقیم دست به انتخاب شهرداران بزنند. مطابق اظهارات نمایندگان پیشنهاد دهند،این طرح با 73 امضا به هيات رئيسه تقدیم شده و در دستور کار مجلس قرار خواهد گرفت.
این طرح در حالی با قید یک فوریت تقدیم مجلس شد که به موجب آن در شهرهای بالای 200 هزار نفر ومرکز استان‌ها انتخاب شهر داران با رای مردم انجام می‌شود.
علی اصغر یوسف نژاد نماینده ساری که از جمله طراحان این طرح است در گفت وگو با تهران امروز به توضیح جزئیات بیشتری در مورد این طرح پرداخته است.
چه ضرورتی وجود داشت که طرح انتخاب شهردار توسط مردم را تقدیم هیات رئیسه مجلس کردید؟
به خاطر پشتوانه مردمی وتکالیفی که برعهده آنها است شهرداران باید توسط مردم انتخاب شوند.چرا که آنها نیاز به قدرت وتوانمندی در ایفای وظایف خود دارند که بتوانند خدمات رسانی بهتری را به مردم انجام دهند.از طرف دیگرانتخاب شهردار توسط مردم یکی از راهكارها براي كاهش دخالت شوراها در امور شهرداري هاست چرا که براساس بررسي‌هاي انجام شده گوياي اين است كه متاسفانه برخی از شوراهاي شهر در امور اجرايي شهرداري ها دخالت مي كنند و اين مسئله با فلسفه تشكيل شوراهاي شهر مغايرت دارد. از سوی دیگر معناي قانوني وجود شوراها اين است كه اين نهادها تنها كار برنامه ريزي و و نظارت بر امور شهرداري را برعهده داشته باشند و شهرداری‌ها در امور خود مستقل باشند.در واقع شوراها در مقام قوه مقننه شهری حدودی از اختیارات را دارند و این جایگاه تثبیت شده است ولی رویه دوم حکومت محلی واقعی یعنی شهرداری ها که در حقیقت قوه مجریه شهری می باشند آن جایگاهی را که برای فعالیت ها و وظایف خود نیاز دارند ، هنوز به دست نیاورده اند که مجلس برای تقویت مجموعه مدیریت شهری باید در این راستا قدم بردارند. در این طرح که به مجلس پیشنهاد شده است، آورده شده که به همان دلایلی که شوراها توسط مردم انتخاب می‌شوند لازم است که خود مردم در مورد شهرداران شهرهای عمده تصمیم‌گیری کنند واین امر تاثیر گذاری مستقیم مردم در انتخاب شهردار می تواند قابلیت های مدیریت شهری و کارآمدی آن را افزایش دهد.گرچه در تدوین این طرح اتکای ما به نظرات کارشناسی تعداد زیادی از متخصصان امور شهری بوده است. باید توجه داشت که شهرداری یک نهاد عمومی ومردمی است وخدماتی که ارائه می دهد به صورت مستقیم توسط شهروندان مورد استفاده قرار می‌گیرد وهزینه های آنها توسط مردم پرداخت می‌شود واین حق مردم است که در این زمینه تصمیم‌گیری کنند.
در روند فعلی انتخاب شهرداران توسط شوراها چه ضعف‌هايی وجود داشت؟
دليل مطرح شدن اين پيشنهاد از سوي نمايندگان ملزم ساختن شوراهاي شهر به انجام وظايف خود است ما در این مورد تجربیاتی داریم که در مجموع به ضرر شوراها و شهرداری ها تمام شد و مخالفان نهادهای محلی سعی کردند از برخی بی ثباتی ها به عنوان دلیلی برای مخالفت‌هایشان با اصل تقویت نهادهای مدیریت شهری استفاده کردند.ماجرا آن است که در بسیاری از موارد دخالت شوراها باعث بروز اختلاف ميان شهرداري و شورا شده است. يعني دخالت شوراها گاهي تا حدي است كه شهرداران نمي توانند به صورت مستقل به اداره امور بپردازند. متاسفانه برخی موارد مشاهده شده که شوراها در تصمیمات خود خطی و یا قومی و یا باندی یا بر اساس منافع شخصی و جمعی برخورد می کنند و این یکی از مهم‌ترین مشکلات شوراهای شهر است و به نظر می رسد این موضوع هم به‌دلیل تازه کار بودن نهاد شوراها در ایران است.
منتقدان عنوان کرده اند که ماهیت اصلی شوراها در انتخاب شهردار است.اگرحق انتخاب از آنها گرفته شود آیا باعث تضعیف این نهاد مردمی می شود؟
هر نهادی وظیفه ای دارد،مگر انتخاب رئیس قوه اجرایی توسط مردم باعث تضعیف قوه مقننه می‌شود که انتخاب مستقیم شهر داران باعث تضعیف شوراها شود . تجربه همه کشورها در این موضوع حاکی از رشد و کارآمدی مجموعه مدیریت شهری است. موضوع قرار دادن هر چیزی در جایگاه آن است و جلوگیری از دخالت های مخرب و تداخل های بی ثباتي آفرین. هدف اصلی در این طرح این است که استقلال نهادها در عین پیوند آنها مطابق قانون ممکن شود و ما در این موضوع خلأيي جدی داریم.این طرح به نوعی کمک می‌کند که شوراها بیشتر کارهای نظارتی وبرنامه ریزی انجام دهند وشهردار مسئولیت کارهای اجرایی را انجام دهد. از طرف دیگر حق نظارت شوراها بر شهرداران مانند قبل محفوظ است.
این طرح در حالی با قید یک فوریت تقدیم مجلس شد که به موجب آن در شهرهای بالای 200 هزار نفر ومرکز استان‌ها انتخاب شهر داران با رای مردم انجام می‌شود.
علی اصغر یوسف نژاد نماینده ساری که از جمله طراحان این طرح است در گفت وگو با تهران امروز به توضیح جزئیات بیشتری در مورد این طرح پرداخته است.
چه ضرورتی وجود داشت که طرح انتخاب شهردار توسط مردم را تقدیم هیات رئیسه مجلس کردید؟
به خاطر پشتوانه مردمی وتکالیفی که برعهده آنها است شهرداران باید توسط مردم انتخاب شوند.چرا که آنها نیاز به قدرت وتوانمندی در ایفای وظایف خود دارند که بتوانند خدمات رسانی بهتری را به مردم انجام دهند.از طرف دیگرانتخاب شهردار توسط مردم یکی از راهكارها براي كاهش دخالت شوراها در امور شهرداري هاست چرا که براساس بررسي‌هاي انجام شده گوياي اين است كه متاسفانه برخی از شوراهاي شهر در امور اجرايي شهرداري ها دخالت مي كنند و اين مسئله با فلسفه تشكيل شوراهاي شهر مغايرت دارد. از سوی دیگر معناي قانوني وجود شوراها اين است كه اين نهادها تنها كار برنامه ريزي و و نظارت بر امور شهرداري را برعهده داشته باشند و شهرداری‌ها در امور خود مستقل باشند.در واقع شوراها در مقام قوه مقننه شهری حدودی از اختیارات را دارند و این جایگاه تثبیت شده است ولی رویه دوم حکومت محلی واقعی یعنی شهرداری ها که در حقیقت قوه مجریه شهری می باشند آن جایگاهی را که برای فعالیت ها و وظایف خود نیاز دارند ، هنوز به دست نیاورده اند که مجلس برای تقویت مجموعه مدیریت شهری باید در این راستا قدم بردارند. در این طرح که به مجلس پیشنهاد شده است، آورده شده که به همان دلایلی که شوراها توسط مردم انتخاب می‌شوند لازم است که خود مردم در مورد شهرداران شهرهای عمده تصمیم‌گیری کنند واین امر تاثیر گذاری مستقیم مردم در انتخاب شهردار می تواند قابلیت های مدیریت شهری و کارآمدی آن را افزایش دهد.گرچه در تدوین این طرح اتکای ما به نظرات کارشناسی تعداد زیادی از متخصصان امور شهری بوده است. باید توجه داشت که شهرداری یک نهاد عمومی ومردمی است وخدماتی که ارائه می دهد به صورت مستقیم توسط شهروندان مورد استفاده قرار می‌گیرد وهزینه های آنها توسط مردم پرداخت می‌شود واین حق مردم است که در این زمینه تصمیم‌گیری کنند.
در روند فعلی انتخاب شهرداران توسط شوراها چه ضعف‌هايی وجود داشت؟
دليل مطرح شدن اين پيشنهاد از سوي نمايندگان ملزم ساختن شوراهاي شهر به انجام وظايف خود است ما در این مورد تجربیاتی داریم که در مجموع به ضرر شوراها و شهرداری ها تمام شد و مخالفان نهادهای محلی سعی کردند از برخی بی ثباتی ها به عنوان دلیلی برای مخالفت‌هایشان با اصل تقویت نهادهای مدیریت شهری استفاده کردند.ماجرا آن است که در بسیاری از موارد دخالت شوراها باعث بروز اختلاف ميان شهرداري و شورا شده است. يعني دخالت شوراها گاهي تا حدي است كه شهرداران نمي توانند به صورت مستقل به اداره امور بپردازند. متاسفانه برخی موارد مشاهده شده که شوراها در تصمیمات خود خطی و یا قومی و یا باندی یا بر اساس منافع شخصی و جمعی برخورد می کنند و این یکی از مهم‌ترین مشکلات شوراهای شهر است و به نظر می رسد این موضوع هم به‌دلیل تازه کار بودن نهاد شوراها در ایران است.
منتقدان عنوان کرده اند که ماهیت اصلی شوراها در انتخاب شهردار است.اگرحق انتخاب از آنها گرفته شود آیا باعث تضعیف این نهاد مردمی می شود؟
هر نهادی وظیفه ای دارد،مگر انتخاب رئیس قوه اجرایی توسط مردم باعث تضعیف قوه مقننه می‌شود که انتخاب مستقیم شهر داران باعث تضعیف شوراها شود . تجربه همه کشورها در این موضوع حاکی از رشد و کارآمدی مجموعه مدیریت شهری است. موضوع قرار دادن هر چیزی در جایگاه آن است و جلوگیری از دخالت های مخرب و تداخل های بی ثباتي آفرین. هدف اصلی در این طرح این است که استقلال نهادها در عین پیوند آنها مطابق قانون ممکن شود و ما در این موضوع خلأيي جدی داریم.این طرح به نوعی کمک می‌کند که شوراها بیشتر کارهای نظارتی وبرنامه ریزی انجام دهند وشهردار مسئولیت کارهای اجرایی را انجام دهد. از طرف دیگر حق نظارت شوراها بر شهرداران مانند قبل محفوظ است.
