تقابل جدید آمریکا و اروپا بر سر قواعد تحمیلی ترامپ در مورد اسرائیل!

بین الملل تابناک: رهبران کوزوو و صربستان پس از توافق اقتصادی دوجانبه با حمایت ایالات متحده، از تعهدشان به ادامه مذاکرات زیر نظر اتحادیه اروپا برای بهبود روابط دیپلماتیک سخن گفتند. توافق کنونی با آمریکا به شرط انتقال سفارت دو کشور به بیت‌المقدس و به رسمیت شناختن دولت اسرائیل از سوی کوزوو انجام شد؛ اما سخنگوی کمیسیون اروپایی هشدار داده که اعضای اتحادیه اروپا نمی‌توانند در اورشلیم سفارت داشته باشند.

پیتر استانو، سخنگوی کمیسیون اروپایی دوشنبه هفتم سپتامبر / هفدهم شهریور به صربستان و کوزوو هشدار داد، سرنوشت اورشلیم بر اساس معاهدات بین‌المللی باید در مذاکرات صلح بین اسرائیل و فلسطینی‌ها مشخص شود.

استانو گفت: «هیچ عضو اتحادیه اروپا در اورشلیم سفارت ندارد»؛ این هشداری ضمنی به صربستان و کوزوو است که می‌خواهند به اتحادیه اروپا بپیوندند.

استانو افزود: «هر گام دیپلماتیکی که موضع مشترک اتحادیه اروپا درباره اورشلیم را به پرسش بکشد، مایه‌ی نگرانی و تأسف جدی است.»

انتقال سفارت صربستان در اسرائیل به بیت المقدس ابتدا اعلام شد و سپس شنبه هاشم تاچی، رئیس‌جمهوری کوزوو در توئیتر در پیامی از اسرائیل به خاطر به رسمیت شناختن کوزوو تشکر کرد و وعده داد که سفارت کوزوو در اورشلیم مستقر شود.

اختلاف جدید اروپا و آمریکا

با توجه به همسویی نسبی اروپا و آمریکا درباره حمایت از رژیم صهیونیستی و حمایت مادی و سیاسی از آن، ترامپ تصور می کرد، اروپایی ها با تصمیم وی درباره به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی و انتقال سفارت به این شهر مخالفت نکرده و یا حداکثر مخالفتی ملایم با آن نشان دهند.

با این حال موضع گیری شدید اتحادیه اروپا علیه اقدام ترامپ از زمان اعلام این امر تاکنون نشان داد که باید اختلاف بر سر آینده قدس را به فهرست در حال افزایش اختلافات دو سوی اقیانوس اطلس اضافه کرد. در عین حال اتحادیه اروپا هر گونه اقدام در این زمینه را از جانب اعضای این اتحادیه و یا دیگر کشورهای اروپایی که خواهان پیوستن به این اتحادیه هستند، محکوم کرده و درباره پیامدهای آن هشدار داده است.

مساله مهم این که به رغم اقدام غیر قانونی ترامپ، قدس در سطح جهانی به عنوان پایتخت اسرائیل پذیرفته نشده است. اسرائیل از شرق و غرب قدس اشغالی به عنوان پایتخت خود نام می‌برد، اما این امر مورد قبول سازمان ملل قرار ندارد.

مجمع عمومی سازمان ملل در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۷ با ۱۲۸ رأی موافق ۹ رأی مخالف و ۳۵ رأی ممتنع، قطعنامه‌ای را علیه اقدام یکجانبه ترامپ در به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی و انتقال سفارت آمریکا به این شهر به تصویب رساند.

به همین دلیل، دولت ترامپ تلاش زیادی برای تشویق و یا وادار کردن دولت‌های متحد خود برای انتقال سفارتشان از تل آویو به قدس صورت داد. برخی دولت‌های آمریکای لاتین به این خواسته ترامپ واکنش مثبت نشان داده و کشور‌های گواتمالاو پاراگوئه اعلام کردند که اقدام به انتقال سفارت خود به قدس می‌کنند.

با این حال با ادامه اقدامات ترامپ در زمینه حمایت همه جانبه از اسرائیل و ضدیت با فلسطینی‌ها مانند قطع کمک‌ها به آنروا، قطع کمک‌ها به فلسطینی‌ها و خروج از شورای حقوق بشر سازمان ملل که با محکومیت جهانی مواجه شده است، اکنون برخی از همان کشور‌های متحد آمریکا در تصمیم قبلی خود تجدید نظر کرده اند.

موضع منفی و قاطعانه اتحادیه اروپا و هشدار به اینکه چنین اقدامی، مانع بزرگی بر سر راه عضویت این دو دولت در اتحادیه اروپا ایجاد می‌کند، نشان می‌دهد، صربستان و کوزوو نمی‌توانند رویکرد منعت جویانه کنونی یعنی تلاش برای کسب رضایت آمریکا از یک سو و توقع عضویت در اتحادیه اروپا را از سوی دیگر همزمان دنبال کنند.

به نظر می رسد، این یک موضع اصولی علیه یکه‌تازی آمریکاست که با چند قطعنامه شورای امنیت، رأی دادگاه لاهه و اصول حقوق بین‌الملل همخوانی دارد و می تواند یک تقابل جدید بین آمریکا و اروپا ایجاد کند.