مربي قهرمان داشته باشي، قهرماني!

در تاريخ فوتبال ايران تا به حال 26 دوره ليگ كامل و منسجم داشته‌ايم. دو دوره ليگ كامل منطقه‌اي، پنج دوره ليگ تخت جمشيد، يك دوره ليگ قدس، 10 دوره ليگ آزادگان و هشت دوره ليگ حرفه‌اي كه از اين تعداد 16 بار تيم‌هاي پرسپوليس و استقلال قهرمان ليگ شده‌اند و 10 بار تيم‌هايي به جز پرسپوليس و استقلال صاحب عنوان قهرماني شده‌اند.

به نوشته گل؛ قدرت‌نمايي پيكان ما را بر آن داشت تا مقايسه‌اي بين تيم‌هاي قهرمان در ادوار گذشته داشته باشيم و ببينيم پيكان امروز صاحب چه ويژگي‌هايي است كه قهرمان‌هاي ادوار گذشته، جز پرسپوليس و استقلال داشته‌اند.

در اين ميان برداشت ما به شخصيت سرمربي تيم قهرمان هدايتمان مي‌كند. ابتدا قهرمان‌هاي غير پرسپوليسي و استقلالي ليگ را مورد مرور قرار مي‌دهيم تا ببينيم چه اتفاقاتي در اين عرصه رخ داده است:

پاس 1355
در سال 55، پاس با هدايت حسن حبيبي قهرمان ليگ شد. در تيم پاس سال 55 بازيكناني حاضر بودند كه سابقه ملي داشتند يا بعدها ملي‌پوش شدند. نفراتي مثل مجيد حلوايي، حسين گازراني، ايرج دانايي‌فرد، محمد صادقي، حسين فركي، همايون شاهرخي، مهدي مناجاتي، بهتاش فريبا، محمود حقيقيان و البته مهدي دينورزاده آنها تيم مخوفي را مي‌ساختند.

پاس 1356
در سال 56 هدايت پاس بار ديگر برعهده حسن حبيبي بود اما چند ملي‌پوش پاسي، سال 56 را با اين تيم نبودند. نفراتي مثل ايرج دانايي‌فرد و محمود حقيقيان كه به تاج و شهباز رفته بودند.

پاس 1370
پاس سنت‌شكن در سال 70 با هدايت فيروز كريمي سومين قهرماني تيم‌هاي غيرسرخابي ليگ را رقم زد. ملي‌پوشان قديمي و آينده پاس 70، مرداني چون غلامپور، ماركار آقاجانيان، محمد خاكپور، رضا رضايي‌منش، حميد استيلي، اكبر يوسفي، آرش نوآموز، محسن گروسي و اصغر مديرروستا بودند. پاسي‌ها رفته‌رفته در طول ليگ شكفته شده و به مرز بالندگي رسيدند.

پاس 1371
پاس 71 در حالي كه باز هم با هدايت فيروز كريمي به ميدان مي‌آمد، بدون ماركار، خاكپور و استيلي، حفظ بقيه تيم و آماده‌سازي مناسب بار ديگر عنوان قهرماني در ليگ را جشن گرفت. تا سال 71، تنها تيم جز پرسپوليس و استقلالي كه قهرماني ليگ را جشن گرفته بود، تيم پاس بود.

سايپا 1372
پاس 72 با هدايت بيژن ذوالفقارنسب به ميدان آمد. با وجود نام درخشان سرمربي بزرگ اين تيم، ملي‌پوشاني كه در آينده نام آنها منتشر شد معدود بودند. فرشاد فلاحت‌زاده، صمد سالك‌جباري، جلال بشرزاد و ... مردان مورد اشاره بودند. ياران غيرملي‌پوش در اين قهرماني عناصر تاثيرگذاري بودند. مرداني مثل مرحوم حسين عسگري، داوود محبوب، رامين محتشمي، احمد جانعلي، حسن اسپيلي و ... سايپاي 72 در شرايط بسيار مخصوصي قهرمان شد.

سايپاي 1373
سايپاي 73 با تقويت عناصر انساني و جذب ستارگاني مثل سيدعلي افتخاري،‌حميد عليدوستي و ... صاحب تكرار عنوان قهرماني شد و اين در حالي بود كه ذوالفقارنسب بار ديگر هدايت سايپا را برعهده داشت.

سپاهان 1381:
هشت سال در ليگ ايران، قهرماني تنها به پرسپوليس و استقلال رسيد. در سال 74 و 75 پرسپوليس، 76 استقلال 77 و 78 پرسپوليس، 79 استقلال و 80 پرسپوليس صاحب عنوان قهرماني شدند. پنج قهرماني به پرسپوليس و دو قهرماني به استقلال در اين سال‌ها رسيد. در سال 81، فرهاد كاظمي، تيم جواني را هدايت كرد كه از جمع ملي‌پوشان قديم يا آينده رضا حسن‌زاده،‌محمدرضا مهدوي، محرم نويدكيا و ادموند بزيك در آن حاضر بودند اما قهرماني سپاهان 81 قابل پيش‌بيني نبود.

پاس 1382
پاس 82 با هدايت مجيد جلالي پاي به رقابت‌ها گذاشت. آنها يكي از بهترين نمونه‌هاي انساني را در اختيار داشتند. از جمع ياران گذشته و آينده‌ملي، پاس سال 82 با بهره‌مندي از نيما نكيسا، حسن رودباريان، بهروز رهبري‌فر، محمد نصرتي، مهدي هاشمي‌نسب، ميثم منيعي، هادي شكوري، خداداد عزيزي، جواد نكونام و آرش برهاني يكي از بهترين نمونه‌هاي تيمي در اين عرصه بود.

فولاد 1383
تنها مربي كه خارجي بود و تيمي به جز پرسپوليس و استقلال را در ليگ ايران قهرمان ساخت ملادن فرانچيچ بود. فولاد 83 با بهره‌گيري از ملي‌پوشاني مثل ايمان مبعلي، ابراهيم ميرزاپور، سيدمحمد علوي، جلال كاملي و ... در مسابقات فوتبال ليگ چهارم حرفه‌اي در ايران قهرمان شد.

سايپای 1385
علي دايي سرمربي تيم سايپا در سال 85 شد. از جمع افراد كادر انساني، مرداني مثل رحمان احمدي، ابراهيم صادقي و ... بعد و قبل از اين داستان، در تيم‌ملي فوتبال بازي كرده بودند.

آنچه از مرور 10 شناسنامه قهرمانان غيرسرخابي ليگ ايران قابل استخراج است، اينكه قهرمان‌هاي غيرسرخابي براي رسيدن به مقصود خود يك معيار مهم داشته‌اند. معيارهاي قهرمان‌ساز اين 10 نمونه تيمي يا غني بودن آنها از حيث نيروي انساني بود يا بهره‌مندي از يك مربي خوب.

مجموعه قهرمان، با حضور اين دو، قدرت مي‌گرفت. پاس 82 و فولاد 83 به خاطر تيم پرستاره خود قهرماني را تجربه كرد، اما هشت نمونه تيمي ديگر را يك مربي بزرگ و مقتدر و باهوش قهرمان ساخت.

حسن حبيبي، سرمربي پاس 55 و 56 قبلا بارها با تيم تاج و پاس در عرصه باشگاهي و تيم‌ملي، قهرماني و موفقيت را كسب كرده و يك سرمربي قهرمان بود.

فيروزكريمي، كه سال‌هاي 70 و 71 قهرمان پاس بود در سال 55 و 56 ، به عنوان بازيكن قهرمان ليگ شده بود. بيژن ذوالفقارنسب، كه در سال‌هاي 71 و 72 سايپا را قهرمان كرد با پرسپوليس در مسابقات ليگ سوم تخت‌جمشيد قهرمان شده بود.

فرهاد كاظمي هم كه در سال 81 سپاهان را قهرمان ساخته بود قبلا، با تيم‌هاي پاس و بهمن، قهرماني را به شكلي از انحناي مختلف تجربه كرده بود. امروز حميد درخشان چنين وضعيتي دارد. شايد شخصيت قهرمان و الگويي او، بتواند پوشش‌دهنده بي‌ستاره بودن پيكان باشد. شايد!