تورم
تورم یا Inflation در دانش اقتصاد ناظر بر افزایش سطح عمومی تولید پول، در آمدهای پولی یا قیمت است. معنای دیگر تورم افزایش غیرمتناسب سطح عمومی قیمتها در یک جامعه است. به روند فزاینده و نامنظم افزایش قیمتها در اقتصاد جامعه نیز تورم گویند.
هر چند بر پایه نظریههای گوناگون، تعریفهای متفاوتی از تورم ارائه میشود، اما، تمامی آنها به روند فزآینده و نامنظم افزایش در قیمتها اشاره دارند. مفهوم امروزی تورم، در سده نوزدهم میلادی رواج یافت. پیش از آن، مفهوم دیگری از تورم وجود داشت که جهت نشان دادن افزایش حجم اسکناسهای غیرقابل تبدیل به طلا به کار برده میشد. به صورت کلی نرخ تورم را میتوان به تغییر در یک شاخص قیمت که معمولاً شاخص قیمت مصرفکنندهاست، مرتبط دانست.
زمینه ایجاد تورم
تورم در شرایطی ایجاد میشود که تقاضای پولی برای محصول نسبت به تولید رشد میکند، وضعیتی که، در نبود کنترلی مؤثر، به صورت افزایش بهای یک واحد از کالای تولید شده آشکار میشود. تورم معمولاً با افزایش واقعی یا بالقوه سطح عمومی قیمتها، یا به سخن دیگر، با کاهش قوه خرید واحد پولی همراه است.
ایران و تورم
گزارشهای صندوق بین المللی پول حکایت از آن دارد که در سطح خاورمیانه تورم در ایران بالاترین میزان ممکن را دارد و در سطح جهان نیز تورم ایران پس از ونزوئلا در رتبه دوم قرار دارد.
دلایل وقوع تورم
از جمله عواملی که کارشناسان برای بروز تورم مطرح میکنند، عبارتند از:
۱-تأمین کسری بودجه از طریق استقراض دولت از بانک مرکزی و یا از طریق فروش درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت به بانک مرکزی باعث افزایش پایه پولی و نقدینگی میگردد و افزایش نقدینگی در افزایش سطح عمومی قیمتها (تورم) ظاهر میشود.
۲-عوامل ساختاری ناشی از عدم هماهنگیهای بخشی، تنگناهای زیرساختی و چسبندگی عرضه در بخشهای کلیدی مانند صنعت و کشاورزی که باعث کششناپذیری عرضه در این بخشها گردیده است؛ به طوری که که در شرایط رشد سریع تقاضا، امکان افزایش متناسب وهمزمان عرضه وجود ندارد و منجر به تورم میشود.
راهکار مقابله با تورم
همچنین کارشناسان عقیده دارند، یکی از راههای مهار تورم اتخاذ صحیح سیاستهای پولی مناسب است؛ یعنی رشد باثبات و پیشبینی شده حجم پول. بسیاری از کشورها مانند کره جنوبی، مکزیک، نیوزیلند و انگلستان بااعمال سیاستهای پولی اصولی، موفق به کاهش تورم به ارقام یکرقمی (معمولاً زیر ۵ درصد) شدهاند که یکی از دلایل عمده آن استقلال بانک مرکزی در این کشورها برای پیشبرد سیاستهای پولی بوده است.
نرخ تورم
براساس استانداردهای جهانی، مرجع محاسبه و اعلام
نرخ تورم بانک مرکزی است. در بانک مرکزی ایران اداره آمارهای اقتصادی مسوول این امر است. نرخ تورم از طریق محاسبه قیمت هفتگی، ماهانه و سالانه یک سبد کالای پایه حاصل میشود. این سبد که به عنوان سبد پایه و شاخص کالا شناخته میشود، هر چند سال یک بار مورد بازنگری قرار میگیرد. تدوین این سبد از سال ۱۳۳۸ آغاز شد و آخرین بار در سال ۱۳۸۳ با دربرداشتن ۳۵۹ قلم کالا و خدمات در ۷۵ شهر منتخب کشور و در ۱۲ گروه کالایی مورد استناد قرار گرفت.
با این حال، ارقام به دست آمده از حاصل این سبد کالایی در ۳ شیوه که هر کدام یک مقطع زمانی خاص را نشان میدهند، مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند و اتفاقا اختلافات ارقامی و گزارشگری رقم تورم دقیقا از همین نقطه آغاز میشود؛ چرا که هر کس یک روش از این روشهای محاسباتی را که واجد و بیانگر کمترین نرخ تورم است، انتخاب و به مخاطبانش اعلام میکند.
روشهای محاسبه نرخ تورم
برای محاسبه نرخ تورم ۳ روش کلی وجود دارد. روش اول، محاسبه تغییر نقطه به نقطه
نرخ تورم است. یعنی مثلا گفته میشود نرخ تورم در اردیبهشت ماه ۹۶ در مقایسه با اردیبهشت ماه ۹۷ چه تغییری کرده است.
روش دوم محاسبه تغییر ماه به ماه است یعنی نرخ تورم اردیبهشت ماه ۹۶ در مقایسه با فروردین ۹۶ چگونه بوده است.
روش سوم متوسط ۱۲ ماه سال است. به این صورت که گفته شود نرخ تورم در ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت ۹۶ در مقایسه با ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت ۹۷ چقدر بوده است.
متداولترین روش محاسبه نرخ تورم
در علم اقتصاد، متداولترین و در عین حال صحیحترین راه محاسبه
نرخ تورم متوسط ۱۲ ماهه است؛ چرا که شاخصهای دیگر، چون یک مقطع زمانی خاص و کوتاه در حد یک ماه را میبینند، قابل تعمیم به یک سال نیستند و نمیتوان کل ۱۲ ماه را با آن نگاه کرد.
مرکز آمار ایران اعلام کرد: نرخ تورم سالانه کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای در اسفند سال ۱۴۰۱ به ۴۵.۸ درصد رسید.
کد خبر: ۱۱۷۴۳۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
تورم منطقه یورو در ماه مارس به ۶.۹ درصد رسید و بیشترین میزان تورم در مجارستان و لتونی گزارش شد.
کد خبر: ۱۱۷۲۰۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۳۱
تورم چین در ماه مارس به ۰.۹ درصد کاهش یافت.
کد خبر: ۱۱۷۰۸۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۲
مرکز آمار مصر از ثبت نرخ تورم ۳۲.۷ درصدی در این کشور در ماه مارس و نزدیک شدن آن به نرخ تاریخی ۳۲.۹۵ درصد در ژوئیه ۲۰۱۷ خبر داد.
کد خبر: ۱۱۷۰۶۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۱
یک عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اگر مذاکرات به نتیجه نرسد و تحریمها برنداشته نشود، نمی توانیم پیشبینی مثبتی از کاهش جدی تورم داشته باشیم.
کد خبر: ۱۱۶۹۷۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۱۴
یک مقام مسئول گفت: به جز معدود سالهایی، نرخ تورم طی ۵۰ سال گذشته همواره دو رقمی بوده است که این وضعیت ناشی از ناترازی بودجه عمومی، ناترازی نظام بانکی و ناترازی صندوقهای بازنشستگی بوده است.
کد خبر: ۱۱۶۹۵۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۱۲
خوانده میشوید:
سال ۱۴۰۲ از سوی رهبر انقلاب به عنوان سال «مهار تورم» نامگذاری شده است؛ نامگذاری مهمی که نشان میدهد، همه دستگاههای متولی باید برای حل یکی از بزرگترین چالشهای زندگی ایرانیها آستینها را بالا بزنند و وارد میدان شوند؛ اما تورم در اقتصاد ایران چگونه مهار میشود؟
کد خبر: ۱۱۶۹۳۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۱۱
مرکز آمار ایران اعلام کرد: نرخ تورم ماهانه بهمن ۱۴۰۱ نزولی شد و به ٣,٥ درصد رسید که در مقایسه با دی ماه، ٠.٨ واحد درصد کاهش داشته است
کد خبر: ۱۱۶۴۹۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۳
مرکز آمار ایران:
مرکز آمار ایران اعلام کرد: نرخ تورم ماهانه بهمن ۱۴۰۱ نزولی شد و به ٣,٥ درصد رسید که در مقایسه با دی ماه، ٠.٨ واحد درصد کاهش داشته است
کد خبر: ۱۱۶۴۹۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۲
دولت آرژانتین اعلام کرد نرخ تورم در این کشور تقریباً به ۱۰۰ درصد رسیده است.
کد خبر: ۱۱۶۴۵۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۳۰
اتاق بازرگانی تهران در جدیدترین گزارش خود به بررسی ابعاد مختلف برآوردها از وضعیت فعلی و پیشبینی سالهای آینده اقتصاد جهانی پرداخته است.
کد خبر: ۱۱۶۴۵۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۳۰
در حالی دومین جلسه شورای عالی کار در زمینه تعیین دستمزد ۱۴۰۲ کارگران عصر روز شنبه هفتهجاری برگزار شد که این سوال برای بسیاری از کارگران و مستمریبگیران تامیناجتماعی مطرح است که آیا میزان افزایش حقوق در سال آینده به اندازه امسال، یعنی ۵۷ درصد خواهد بود؟
کد خبر: ۱۱۶۱۲۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۶
نرخ تورم نقطهای در دیماه ۱۴۰۱ به عدد ۵۱.۳ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ۵۱.۳ درصد بیشتر از دی ۱۴۰۰ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کردهاند.
کد خبر: ۱۱۶۰۸۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۳
به اعتقاد کارشناسان، به دلیل عدم شباهت اقتصاد ایران و آمریکا، مطرح کردن نرخ حقیقی دلار بدون در نظر گرفتن اثر تعدیلی تورم دو کشور اشتباه است.
کد خبر: ۱۱۶۰۳۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۳۰
رئیس کل بانک مرکزی از افتتاح بازار مبادله ارز و طلا در نیمه اول بهمن ماه خبر داد و گفت: درباره کاهش نرخ تورم در سال آینده باید به این نکته توجه کرد که تورم دو بال دارد یک بال آن بودجه است که دست مجلس و دولت است و یک بال آن هم سیاستهای بانک مرکزی است.
کد خبر: ۱۱۵۹۷۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۶
یک بررسی:
بر اساس داده های ماه اکتبر/ مهر از نظر شاخص تورم در کشورهای جهان، بیشترین میزان افزایش قیمت ها در زیمبابوه و دو کشور عربی ثبت شده است.
کد خبر: ۱۱۵۸۶۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۹
نرخ تورم خوراکیها در آذرماه ۱۴۰۱ نسبت به آذرماه ۱۴۰۰ نزدیک ۶۸ درصد افزایش یافته است. این رقم در آبانماه حدود ۷۰ درصد بود.
کد خبر: ۱۱۵۶۸۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۷
مرکز آمار اعلام کرد
با آغاز زمستان ۱۴۰۱، مرکز آمار پرونده تورم در پایان پاییز را رونمایی کرد. اطلاعاتی که نشان از نزدیک شدن تورم سالانه به رکورد ۴۵.۸ درصدی شهریورماه سال گذشته دارد، در حالی که تورم ماهانه همچون آبان، کاهشی شده است.
کد خبر: ۱۱۵۶۱۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
نرخ تورم سالانه مبتنی بر شاخص قیمت عمده فروشی هند (WPI) به پایینترین حد خود در ۲۱ ماه گذشته کاهش یافت و این نشان میدهد که فشار قیمتها در سومین اقتصاد بزرگ آسیا در حال کاهش است و سیاستگذاران ممکن است تمرکز خود را روی رشد معطوف کنند.
کد خبر: ۱۱۵۵۶۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۸
متوسط نرخ تورم ۳۸ عضو سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه (OECD) در یک سال گذشته ۲ برابر شده و ۱۸ عضو این سازمان با تورم ۲ رقمی در اکتبر امسال مواجه شدهاند.
کد خبر: ۱۱۵۴۱۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۹