تکرار حوادث مرگبار در راه‌آهن

دو قطار مسافربری، صبح روز گذشته در ایستگاه هفت‌خوان دامغان- سمنان به یکدیگر برخورد کردند. یکی از قطارها از سمنان به سمت تهران در حرکت بود و قطار دیگر از تبریز به سمنان می‌رفت. به گفته سرپرست مرکز اورژانس کشور آخرین آمار کشته‌شدگان حادثه خروج قطار از ریل به 36 نفر رسیده است. 

بر اساس اخبار غیر رسمی قطار تبریز به خاطر یخ‌زدگی سیستم ترمز در مسیر توقف می‌کند اما با تغییر شیفت مرکز کنترل سمنان مسوول مربوطه به اشتباه به قطار سمنان دستور حرکت می‌دهد. به گفته مدیرعامل رجا فردی که بعد از تغییر شیفت در مرکز کنترل حاضر شده تصور کرده که چراغ به علت سرما قرمز شده و بر همین اساس دستور حرکت داده است. پیرحسین کولیوند، سرپرست مرکز اورژانس کشور ضمن اعلام افزایش کشته‌شدگان حادثه برخورد قطارهای مسافربری سمنان به 36 نفر اعلام کرد: اجساد کاملا سوخته‌اند و شناسایی آنها بسیار سخت است. همچنین آمار نهایی مصدومان منتقل شده به مراکز درمانی 103 نفر گزارش شده است. 

به دنبال این حادثه پیگیری‌های «جهان‌صنعت» در مورد علت دقیق وقوع این حادثه در گفت‌وگو با مسوولان راه‌آهن با پاسخ شفاهی همراه نبود. اما نماینده مردم گرمسار در توضیح چگونگی برخورد دو قطار در سمنان گفته است: بی‌مبالاتی رییس ایستگاه سمنان، عامل ایجاد این حادثه بوده است. غلامرضا کاتب، نماینده گرمسار در مجلس شورای اسلامی درخصوص علت برخورد دو قطار در سمنان اعلام کرد: مدیر ایستگاه قطار سمنان با دادن دستور حرکت به قطاری که در ایستگاه بوده، عامل برخورد دو قطار است. وی گفته که یکی از قطارها در مسیر به علت مشکل فنی متوقف بوده است و قطار دوم بعد از حرکت از ایستگاه سمنان به قطار متوقف شده برخورد می‌کند. 

کاتب ادامه داد: با توجه به اینکه قطار اول در بین راه متوقف بوده طبیعتا به قطار متوقف در ایستگاه نباید اجازه حرکت داده می‌شد. در همین حال مدیر روابط عمومی راه‌آهن در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» از علت این حادثه ابراز بی‌اطلاعی کرد و گفت: اعلام جزییات بیشتر حادثه نیازمند تحقیقات کارشناسی است. صادق سکری در واکنش به گفته‌های نماینده مردم گرمسار در مورد بی‌احتیاطی مدیر ایستگاه دامغان و نقش آن در ایجاد حادثه گفت: پیش از اعلام رسمی تیم بررسی حادثه که به محل اعزام شده هرگونه اظهارنظری در این مورد غیرکارشناسی است. وی با اشاره به سفر عباس آخوندی به محل حادثه گفت: جزییات بیشتر از این حادثه اعلام خواهد شد. 

پیگیری‌ها در مورد علت وقوع این حادثه در حالی با اظهار بی‌اطلاعی مسوولان مواجه شده که غیر از خطای انسانی، عدم تجهیز امکانات یکی از محتمل‌ترین دلایل وقوع حادثه بوده است. احتمال اینکه عدم امکان تشخیص خودکار حضور قطارها در مسیر‌های متقاطع علت برخورد قطارها باشد، در حالی قوت می‌گیرد که پیش از این نیز در خردادماه 93 تصادف قطار در ایستگاه امروان که در همین مسیر قرار دارد، یک کشته و 31 زخمی به جا گذاشت. در آن زمان در گزارش کمیسیون سوانح راه‌آهن آمده بود که ‌لکوموتیوران قطار مسافری به علت عدم توجه به نمای قرمز چراغ‌های علائم، کمک لکوموتیوران به علت عدم هشدار به لکوموتیوران و اعلام نکردن نمای قرمز چراغ‌های علائم، متصدی ترافیک امروان به علت قبول همزمان دو قطار و کنترلر بهره‌برداری به علت عدم نظارت بر کار ماموران، مسبب بروز حادثه شناخته شدند. با وجود اینکه مسوولان راه‌آهن در مورد دلایل مطرح شده در مورد علت وقوع حادثه اخیر معتقدند این دلایل غیرکارشناسی است، وقوع دو حادثه در یک مسیر طی دو سال نشان می‌دهد که در این مسیر مشکلات فراوانی در خطوط ریلی وجود دارد. 

براساس اطلاعات منتشر شده از جزییات این حادثه قطار مسافری مشهد به تبریز در ایستگاه توقف داشته که قطار مشهد به سمنان با آن برخورد می‌کند و لکوموتیو آن دچار آتش‌سوزی می‌شود. بر همین اساس تمامی قطارهایی که قرار بود در این مسیر باشند به علت مسدود شدن خط با تاخیر مواجه شدند. رضا شاکری، مدیرکل راه‌آهن تهران در این ارتباط به «جهان‌صنعت» گفت: در حال حاضر به دلیل مسدود بودن خط، برخی از قطارها تاخیر خواهند داشت. پس از حادثه نیز ماموران فنی به ریل‌گذاری مسیر اقدام کردند و تا پایان ریل‌گذار مسیر بسته بود. 

قطار تبریز- مشهد که متوقف بود، 11 سالن مسافری داشت که سه واگن آن در این حادثه دچار مشکل شد و هشت واگن سالم بودند و با تلاش ماموران راه‌آهن، این سه واگن حادثه‌دیده از قطار منفک شد. مسافران قطار دوم که حدود 100 نفر بودند، از قطار حادثه‌دیده تخلیه‌ و به این هشت سالن منتقل شدند، قطار تبریز- مشهد‌ با مسافران به سمت مشهد حرکت کرد. 

به دنبال این سانحه رییس جمهور با صدور دستوری خواهان بررسی و اعلام دلایل برخورد دو قطار شد. همچنین وزیر راه‌و‌شهرسازی که طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته بنا بود عصر روز گذشته ایران را به مقصد ترکمنستان ترک کند، پس از حادثه سفر خود را لغو کرد. عباس آخوندی با یک هلی‌کوپتر تهران را به مقصد سمنان ترک کرد تا از نزدیک وضعیت حادثه را بررسی کند. وی درباره علت رخداد این سانحه گفت: باید تمام مسایل مانند سرعت قطارها، مذاکرات رانندگان قطارها و علائم راهنمای خطوط که در مرکز کنترل ضبط شده‌اند، بررسی شود تا علت دقیق حادثه بیان شود. 

وزیر راه‌وشهرسازی با بیان اینکه با نصب و تجهیر سامانه‌های خودکار از سال 93 در منطقه راه‌آهن شمال‌شرق که از خطوط شلوغ کشور است ایمنی تردد تا حدودی ایجاد شده بود، گفت: اکنون با این حادثه باید بررسی شود که علت برخورد قطارها چه بوده و این سامانه چه اشکالی داشته است. 

وی درباره شرایط مجروحان و تعداد جانباختگان سانحه برخورد قطارها، خاطرنشان کرد: از 103 مجروح برخورد قطارهای مسافری در ایستگاه هفتخوان در استان سمنان، اکنون هشت بیمار در بیمارستان کوثر سمنان و 18 بیمار در بیمارستان ولایت دامغان بستری هستند و بقیه مجروحان با دریافت خدمات درمانی، مرخص شده‌اند. 

آخوندی ادامه داد: به دلیل شرایط واگن‌هایی که در این سانحه آتش گرفت، مراحل بررسی این واگن‌ها ادامه دارد و به همین دلیل آزادسازی و جست‌وجوی پیکرهای جانباختگان زمان می‌برد و اکنون تعداد جانباختگان به‌طور دقیق قابل بیان نیست. 

وی با اشاره به اینکه تعدادی از جانباختگان این سانحه از استان آذربایجان‌شرقی هستند، یادآور شد: پیکر این جانباختگان پس از مشخص شدن هویت، اخذ مجوز از مراجع قضایی و پزشکی قانونی، به استان یا خانواده‌ها تقدیم می‌شود. 

وی با بیان اینکه در حال حاضر عملیات جابه جایی، ایمن‌سازی و اصلاح خط آهن در حال انجام است، تصریح کرد: با تکمیل این مراحل و ایمن شدن کامل خط، تردد تا دو تا سه ساعت آینده در این خطوط برقرار می‌شود.

به گفته روابط عمومی وزارت راه‌وشهرسازی، آخوندی ابعاد مختلف این حادثه را از نزدیک بررسی و دستورات لازم را در این رابطه صادر کرد. 

پیش از این حوادث متعددی که در خطوط ریلی منطقه سمنان رخ داده بود، خبرساز شده بود و یکی از این سوانح منجر به استعفای مدیرکل سابق راه‌آهن شمال شرق شد. با وجود وعده‌هایی که در مورد تجهیز و بازسازی خطوط ریلی این منطقه داده شده است باز هم قطارهای مسافربری در سمنان دچار حادثه شدند. در این شرایط باید دید آیا این‌بار کسی حاضر به عذرخواهی یا استعفا خواهد بود یا خیر؟